Φυσική και Θρησκεία

Physics vrs. Religion

Is there a fight between them?

Well ... it may be ...

φυσική και θρησκευτικά

Ύπάρχει λοιπόν διαμάχη;

αποτυπώνεται ανάγλυφα η διαρκής πάλη

του επιστημονικού πνεύματος

με το θρησκευτικό δόγμα και με την καταπίεση,

ιδίως της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας

Άραγε, ο Γαλιλαίος, αναφώνησε το "και όμως κινείται" (η Γη)

αμέσως μετά την καταδίκη του;

Ο Hawking, μεγάλος πια, μοιάζει να έχει καταλήξει κάπου

Ανοικτά πια, δηλώνει ότι η δημιουργία (της ύλης, του σύμπαντος ή των συμπάντων) είναι (σχεδόν) ... εξηγήσιμη

Η ανθρώπινη περατότητα

η θνητότητα και η επίγνωση της θνητότητάς μας

μοιάζει να είναι η πηγή

όλων των φιλοσοφικών μας προβληματισμών

Η (θεωρητική) κατανόηση της πραγματικότητας

φαίνεται προς προχωράει καλά ...

Τι γίνεται όμως με την (ηθική) δίψα για δικαιοσύνη;

Τι γίνεται με την αναζήτηση της σωτηρίας (ή της σοφίας);

Σίγουρα οι τρείς αυτές διαστάσεις αποτελούν αντικείμενο της φιλοσοφίας

και της θρησκείας ασφαλώς

όμως της επιστήμης;

μπορεί η επιστήμη να έχει ηθικές

και σωτηριολογικές

αξιώσεις;

μπορεί η επιστήμη να είναι,

όπως ασφαλώς είναι η φιλοσοφία,

να είναι αναζήτηση της ευζωίας

εκτός των ορίων της θρησκείας;

δηλ. έρευνα για μια σωτηρία

χωρίς Θεό;

Όπως και να έχει, φαίνεται πως

η Αφήγηση εκείνη, ο Λόγος εκείνος

(περί κόσμου και ζωής)

που κυριαρχεί μεταξύ των Αφηγήσεων και των διαφόρων μορφών Λόγου

τουλάχιστον από το Διαφωτισμό και μετά, είναι:

ο επιστημονικός λόγος,

δηλ. η Επιστήμη

Από το μύθο (μυθολογία) και τη φιλοσοφία

της προσωκρατικής περιόδου

αυτό το ελληνικό άλμα, από το μύθο στη γνώση

και τον ορθολογισμό,

όσο και αν οι Έλληνες δεν έχουν καλές σχέσεις

με το ... πείραμα ...

Περνάμε σιγά σιγά,

στην κατεξοχήν Φιλοσοφική Αφήγηση

Κατά το Μεσαίωνα, περνάμε στην κατεξοχήν Θρησκευτική Αφήγηση του Κόσμου

που μπορούμε να φανταστούμε ότι λήγει περίπου

με την ανακάλυψη της Αμερικής

ή έστω με την Αναγέννηση στην Ιταλία

και έπειτα, βέβαια,

σε μια τεράστια έκρηξη

επιστημονισμού, ορθολογισμού

ή έστω κριτικού πνεύματος

Τον 16ο αιώνα, έχουμε

τον Κέπλερ (στα βήματα του Κοπέρνικου)

τον Γαλιλαίο με το τηλεσκόπιό του

τον Καρτέσιο

και βέβαια

τον Νεύτωνα

έχουμε πια τη συγκρότηση της πειραματικής φυσικής

και της επιστημονικής μεθόδου

μέσω της παρατήρησης

της χρήσης των μαθηματικών

και της πειραματικής διερεύνησης

μια Αφήγηση του Κόσμου

η οποία καθορίζει την αντίληψή μας για τον κόσμο και τη ζωή

να μην ξεχνάμε (βέβαια) και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες

οι οποίες διεκδικούν την ύπαρξή τους έναντι των Θετικών Επιστημών

Τον 19ο αιώνα

οφείλουμε να αναφέρουμε τον

Faraday (με την έννοια του Πεδίου)

και τη ... "γέννηση του φωτός" από την Ηλεκτροδυναμική του Maxwell

Στις αρχές του 20ου αιώνα,

έχουμε πλέον το πέρασμα στη σύγχρονη Φυσική

μέ την Ειδική και τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας (Αϊνστάιν)

και την γέννηση της Κβαντομηχανικής

Μία από τις σπουδαιότερες "εκδηλώσεις" αυτής της Φυσικής;

Ο Θεός

από ανθρωπομορφικός στην αρχαιότητα μεταμορφώνεται

σε απόλυτο όν (π.χ. κατά το χριστιανισμό)

σε Μεγάλο Σχεδιαστή, (κατά το Νεύτωνα)

σε μετα-Ευκλείδιο γεωμέτρη του Σύμπαντος

(με βάση τη γενική θεωρία της Σχετικότητας - και της βαρύτητας)

σε παίχτη ζαριών (ή μπορεί και όχι) κατά την Καβαντομηχανική

Οι επιστήμονες (δηλ. η επιστημονική κοινότητα)

ασφαλώς και έχουν μετα-φυσικές αναζητήσεις !

Αλοίμονο ! Πως αλλιώς;

η επαληθευσιμότητα θεωρείται χρήσιμη αλλά περισσότερο αδύναμη

στην αναζήτηση του επιστημονικώς αληθούς ...

Κάποιες φορές τα πειραματικά δεδομένα μπορεί να παραποιούνται

να υποθηκεύονται κάτω από την "αληθή", "επιστημονική" άποψη για τον κόσμο και το αληθές ...

Η βεβαιότητα δηλ. της άγνοιάς μας;

και του ορίου της γνώσης μας;

Ο Popper και πάλι, με το λαμπρό του πνεύμα,

σημειώνει τις (ανθρώπινες) αδυναμίες των επιστημόνων

να ακολουθήσουν την αμιγώς επιστημονική στάση

σημειώνει τις μεταφυσικές τους επιρροές και προκαταλήψεις

Τελικά παίζει ο Θεός ζάρια ή όχι;

Ο κόσμος της εμπειρίας και της αιτιότητας διαλύθηκε

διαλύθηκε η έννοια του ταυτόχρονου (της ταυτόχρονης στιγμής)

διαλύθηκε ο απόλυτος χώρος και χρόνος και έγινε χωρόχρονος

ο χρόνος διαστέλλεται, το μήκος συστέλλεται

τα σωματίδια είναι ταυτόχρονα και κύματα

η ύλη είναι ταυτόχρονα και ενέργεια

μέσα στην τρομερή σχετικότητα υπάρχει κάτι απόλυτο;

ή μόλις τώρα προσεγγίζουμε αυτό το κάτι που πράγματι είναι απόλυτο;

και, τέλος πάντων, όταν είμαι ταυτόχρονα πολλά πράγματα

είναι ο παρατηρητής και η μέτρηση που κάνει, που με εξαναγκάζουν να εμφανιστώ ως κύμα ή ως σωματίδιο;

και πρέπει να αρθούν τα παράδοξα;

πως;

έχουμε μια καθορισμένη και μοναδική ιστορία;

κάθε μέτρηση δημιουργεί μια αμέτρητη πολλαπλότητα νέων συμπάντων;

γιατί δεν έρχονται να βοηθήσουν οι επιστημολόγοι και οι φιλόσοφοι;

Ευτυχώς που διαβάζω και Popper

και πως θα εννοποιηθούν οι θεωρίες για το μικρόκοσμο με αυτές του μακρόκοσμου σε μια "Θεωρία των Πάντων";

"Η κβαντική μηχανική λοιπόν αποτελεί το συντακτικό και τη γραμματική στην θεατρική μυθιστορία του Σύμπαντος. Τα σκηνικά του έργου, που έχει δραματικό περιεχόμενο, φιλοτέχνησε ο Αϊνστάιν, την κίνηση των προσώπων ρύθμισε ο Νεύτων και το φωτισμό ο Maxwell. Όσο για το σκηνοθέτη - αν υπάρχει - παραμένει πάντοτε άγνωστος."

(Γραμματικάκης: Η αυτοβιογραφία του φωτός)

σαν νέοι Δαρβίνοι οι φυσικοί και οι περί αυτών

αναζητούν αποδείξεις για το πείραμα της ... Γένεσης

τι είχαμε λοιπόν

μετά τον Αϊνστάιν

και την πρώιμη κβαντομηχανική;

- με τα φαντασματικά του φωτόνια

- και τα "ιερογλυφικά" του διαγράμματα Feynman

κάτι σαν τις 10 εντολές της Q.E.D. που εξηγούν τα πάντα

εκτός από τη βαρύτητα και τις ραδιενεργές διασπάσεις

Q.E.D.

"η ακρίβεια των προβλέψεων της θεωρίας είναι περίπου απίστευτη ...

σαν να μετρά κανείς την απόσταση Αθηνών - Λονδίνου με ακρίβεια περίπου όσο το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας!"

(Γραμματικάκης)

Πεθαίνει βέβαια, εξαιτίας της ραδιενέργειας

(θυμηθείτε την Κιουρί)

Στις 2 Δεκεμβρίου 1942,

έχουμε την πρώτη ελεγχόμενη

πυρηνική αντίδραση

Η ενοποίηση όλης της γνώσης,

αυτό το όραμα που έλκει την καταγωγή του

από το Θαλή το Μιλήσιο,

μεταφράζεται στη Φυσική

με την ενοποίηση όλων των δυνάμεων της φύσης

αλλά αυτές οι στοιχειώδεις μονάδες του κόσμου μας είναι μονοδιάστατα υλικά σωματίδια;

ή έχουν βαθύτερη δομή;

Μπορεί

Όμως υπάρχουν δυσκολίες

10 (ή 11)ολόκληρες διαστάσεις !!

Όταν με το ζόρι κατανοούμε τις 3 του χώρου

και τη 1 του χρόνου !!

και υπάρχουν προβλήματα

με το "κριτήριο της διαψευσιμότητας"

οι επιπλέον διαστάσεις μπορούν να τυλιχτούν

με εκατομμύρια τρόπους

και υπάρχουν πολλές παραλλαγές

στη θεωρία χορδών

όμως όλες μοιάζουν να δίνουν

τα ίδια αποτελέσματα για τον οικείο μας κόσμο

των 4 διαστάσεων

μια νέα συμμετρία

με το όνομα "Δυϊσμός"

δείχνει ότι ίσως υποκρύπτεται πίσω από τις χορδές μια θεμελειωδέστερη θεωρία ...

Που είμαστε τώρα;

Τώρα έχουμε ένα ωραίο κολάζ

έχουμε τώρα τις "βράνες" (κάτι σαν μεμβράνες)

Η παρουσίαση αυτή

δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την συνδρομή

του ... Θεού, αλλά και του ... Big Bang

: -)

μια διαθεματική προσέγγιση

Κυπριωτάκης Νίκος, Φυσικός

Γεώργιος Σκαλτσάς, Θεολόγος

Σύμφωνα με τον κο Γραμματικάκη

Στο πρόσωπο του Γαλιλαίου

Το 1992, τέσσερις σχεδόν αιώνες αργότερα,

ο πάπας Ιωάννης Παύλος (ο 2ος) αποφασίζει να "άρει" την

καταδίκη του Γαλιλαίου

Stephen Hawking:

Στο τέλος του συνεδρίου μας δέχτηκε ο πάπας.

Μας είπε ότι, αν και θα μπορούσαμε να ερευνούμε την εξέλιξη του Σύμπαντος μετά την Μεγάλη Έκρηξη, δεν θα έπρεπε να ερευνούμε την ίδια την Μεγάλη Έκρηξη, γιατί η Μεγάλη Έκρηξη είναι η στιγμή της δημιουργίας, και η στιγμή της δημιουργίας είναι δουλειά του Θεού. Είχα λοιπόν κάθε λόγο να είμαι ευχαριστημένος από το ότι δεν εγνώριζε το θέμα της διάλεξης που μόλις είχα δώσει στο συνέδριο, και αφορούσε την δυνατότητα να μην υπήρξε ποτέ μια αρχή του Σύμπαντος, ούτε μια στιγμή δημιουργίας. Δεν είχα καμιά όρεξη να έχω και εγώ την τύχη του Γαλιλαίου.

τη θεωρία - Μ

κάτω από τις υπάρχουσες θεωρίες χορδών

και ενώ όλο το σύμπαν "παίζει μελωδίες μαθηματικής μουσικής"

έχουμε την ελπίδα με τον υπερεπιταχυντή του C.E.R.N. στη Γενεύη

να ανακαλύψουμε τους (βαρείς) "υπερσυμμετρικούς" συνοδούς των στοιχειωδών σωματιδίων

και να ελέγξουμε έτσι πειραματικά τα θεωρητικά μας ... "πετάγματα"

καθώς και (κυρίως ) των παρακάτω εξαιρετικών βιβλίων

Κυπριωτάκης Νίκος, Φυσικός, 1ο Γυμνάσιο Μαρκόπουλου

Νοέμβριος 2010

Ο Glashow αναφωνεί το 1986:

"Θεέ μου, γιατί μας εγκατέλειψες;"

Πάντως ο Hawking, στο πολύ πρόσφατο βιβλίο του

τολμά

(στο τέλος τέλος)

να αναστατώσει την κοινή γνώμη

"Γιατί υπάρχει κάτι και όχι το τίποτα;"

επιτέλους δημοκρατία !!;;

(το πολύ μεγάλο με το πολύ μικρό)

(η βαρύτητα με τις άλλες δυνάμεις)

Because there is a law like gravity, the universe can and will create itself from nothing ...

Spontaneous creation is the reason there is something rather than nothing, why the universe exists, why we exist. It is not necessary to invoke God to light the blue touch paper and set the universe going. ("The Grand Design")

Πως ενοποιείται η βαρύτητα ως αποτέλεσμα της καμπύλωσης του χωροχρόνου,

αυτή που εξηγεί τις μαύρες οπές και την εξέλιξη του Σύμπαντος

(σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας)

με τη βαρύτητα ως αποτέλεσμα ανταλλαγής βαρυτονίων;

Πως εννοποιείται αυτό που εξηγεί τη συμπεριφορά των μεγάλων μαζών και αποστάσεων

με την κβαντομηχανική που (αν και παραβιάζει την κοινή λογική) εξηγεί θαυμάσια το μικρόκοσμο;

Έρχεται η θεωρία των χορδών

και των υπερχορδών

και όλη αυτή τη γκάμα από στοιχειώδη σωματίδια

τα πολύ χαριτωμένα quarks

με τους Ίωνες φιλόσοφους

το Θαλή το Μιλήσιο

τον Εμπεδοκλή, τον Λεύκιππο,

το Δημόκριτο (με την ατομική θεωρία του !!)

Δημόκριτος

Θαλής ο Μιλήσιος

έπειτα έχουμε τα Quarks (κουάρκ)

(καταγωγή του ονόματος από μυθιστόρημα του James Joyce)

αδιαίρετα συστατικά των πρωτονίων και των νετρονίων

πχ με τον Επίκουρο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη

Να μην ξεχνάμε και τον Ευκλείδη

και τη Γεωμετρία του

(και το αξιωματικό του σύστημα)

Τον Κλαύδιο Πτολεμαίο,

με το Γεωκεντρικό του Σύστημα

που επικρατεί έως και τον 17ο αιώνα

Ο Πακιστανός θεωρητικός φυσικός Abdul Salam

ενοποιεί την ηλεκτρομαγνητική και την ασθενή αλληλεπίδραση

και τον Sheldon Glashow

μαζί με τον Steven Weinberg

Ο Fermi, που ασχολείται με τις ραδιενεργές διασπάσεις

και το ρόλο των ασθενών (και ισχυρών) πυρηνικών δυνάμεων

Αυτός που είπε πως "Νομίζω πως μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι κανένας δεν καταλαβαίνει την κβαντική μηχανική"

την εφάρμοσε καταπληκτικά, αφήνοντας πίσω του οτιδήποτε "κατανοητό"

"Κανένας δεν καταλαβαίνει την αιτία που λειτουργεί έτσι η Φύση. Μπορώ να περιγράψω πως λειτουργεί η φύση, αλλά δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί η φύση συμπεριφέρεται με αυτόν τον παράξενο τρόπο."

Ο Richard Feynman,

αυτό το φαινόμενο εξυπνάδας

με την Κβαντική Ηλεκτροδυναμική

Q.E.D.

(όπως "Όπερ έδει δείξαι")

Τον 15ο αιώνα

με τον Κοπέρνικο

έχουμε το Ηλιοκεντρικό Σύστημα

(ας θυμηθούμε όμως και τον Αρίσταρχο το Σάμιο ...)

Πρωτοπόρος της σύγχρονης εποχής: ο Dirac

• με την αντιύλη
• τη "θάλασσα αρνητικής ενέργειας"
• και την εξαΰλωση αλλά και τη δίδυμη γένεση ηλεκτρονίου - ποζιτρονίου

πως να επαναλάβει κανείς ένα τέτοιο πείραμα;

τα "απολιθώματά" του μονάχα ψάχνουμε και παρατηρούμε

από τη Γένεση των Ειδών (και του Ανθρώπου)

(βλέπε Δαρβίνος, δίπλα)

περάσαμε στη Γένεση του Κόσμου

(στην Κοσμολογία)

(και να σκεφτείτε ότι όλα αυτά "τα μη κατανοήσιμα" συμφωνούν με τα πειραματικά δεδομένα)

άλλωστε ο Αϊνστάιν θεωρείται ο τελευταίος κλασικός ...

Οκ

θα προσπαθήσουμε

να συνεχίσουμε ...

"Όταν έχουμε αποκλείσει το αδύνατο,

εκείνο που απομένει,

έστω και απίθανο,

πρέπει να είναι αληθινό"

(Σέρλοκ Χόλμς)

δεν είναι λίγο πράγμα

ο κόσμος όπως τον γνωρίζαμε

διαλύθηκε ...

αισθάνεστε μια ζαλάδα;

Maxwell

Faraday

Θα έχετε ακούσει για το σχετικό παράδοξο με τη γάτα του Schrodinger

Τελικά ζεί ή δεν ζεί αυτή η γάτα;

ή μήπως ταυτόχρονα και ζεί και δε ζεί;

Schrodinger (Κβαντομηχανική)

Η εξίσωσή του (Ψ) περιγράφει τον ... τρόπο ύπαρξης των σωματιδίων του μικρόκοσμου

Η έκρηξη της ατομικής βόμβας

στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι

(με τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου)

Heisenberg (Κβαντομηχανική)

Αρχή της αβεβαιότητας ή της Απροσδιοριστίας

• Από τον αρμονικό, δομημένο, εύτακτο, ιεραρχικό κόσμο της αρχαιότητας
• περνάμε στο περισσότερο χαοτικό, μηχανιστικό, ντετερμινιστικό, Νευτώνιο σύμπαν
• και τελικά στην πιθανοκρατία, όπου η Καρτεσιανή "σαφήνεια" φαίνεται ότι έχει κάνει ... φτερά

"Μερικοί έχουν χρεώσει την κατασκευή της βόμβας

στον Αϊνστάιν, επειδή αυτός ανακάλυψε τη σχέση μεταξύ μάζας και ενέργειας"

"Είναι σαν να κατηγορούμε τον Νεύτωνα ότι προκαλεί τις πτώσεις των αεροπλάνων επειδή ανακάλυψε την βαρύτητα"

(Hawking)

Ο Karl Popper δίκαια αναζητά το κριτήριο του "γνησίως επιστημονικού λόγου"

στο "Κριτήριο της Διαψευσιμότητας"