Mindfulness voor huisartsen (in opleiding)
"You can't prevent the waves but you can learn how to surf..."
Wat we gaan doen
- twee richtingen: stressreductie (Bram Tjaden) en toepassing (Venu van der Assem)
- oefenen om te ervaren
Burn-out bij medisch studenten
Jon Kabat-Zinn
- bijna 21% van de medische studenten in Nederland lijdt aan burn-out, waarvan 6% ernstig.
- Burn-out hier gemeten op basis van de componenten ‘emotionele uitputting’,‘depersonalisatie’ (dat wil zeggen patiënten als objecten beschouwen) en ‘verminderde prestaties’ (Prins, 2010).
- Bij een vergelijkbaar onderzoek gehouden in de Verenigde Staten bleek zelfs ruim de helft van de geneeskunde studenten te lijden aan een burnout (Dyrbye, 2010).
- Mindfulness: In het hier en nu aanwezig zijn, bewust, niet-oordelend
- Alsof je leven ervan afhangt, wat ook zo is
- Boeddhistische meditaties (body scan, zitten en lopen met aandacht) in een 8-weeks programma
- Onderzoek
Signalen van stress
Huisarts en stress (Medisch Contact 2 nov. 2012; Movironderzoek)
Evidence voor MBSR/MBCT voor huisartsen
- snel geïrriteerd
- toenemend vermoeid
- minder betrokkenheid bij het werk
- slordigheid en niet nakomen van afspraken
- afname sociale contacten en ontspanning
- toenemend gebruik van alcohol en/of slaapmedicatie
Evidence voor MBSR/MBCT algemeen
- 3000 huisartsen aangeschreven; 20% respons
- wij zijn zeer tevreden over ons werk, maar....we ervaren hoge werkdruk
- 80% ziet signalen van langdurige stress bij collega's
- 70% bemerkt deze signalen bij zichzelf
- Patientenzorg levert energie op, administratieve handelingen en ANW-diensten kosten energie
- We vinden signalen van burn-out moeilijk bespreekbaar
Nog weinig onderzoek
Verbetering op korte en lang termijn van burnoutscores, welzijn en empathisch vermogen (Krasner e.a.; JAMA 2009)
Verkorte versie bleek in een pilotstudie bij 30 huisartsen in de VS ook effectief in verlagen burnoutscores, depessie, angst en stress (Fortney e.a. ; Ann. Family Medicine 2013)
Aandachtigedokters.nl
- Algemeen: goed onderzocht en effectief in reduceren stress (Ludwig en Kabat-Zinn; JAMA 2008)
- Bij gemengde groep van gezondheidswerkers in de VS significante verbetering van de burnout-scores en geestelijk welzijn (Goodman en Schorling; Int. Journal Psychiatry Med. 2012)
- Masja Messelink Otter en Bram Tjaden
- sinds 2008 trainingen (MBCT/MBSR)
- Doel: Aandachttraining voor huisartsen op een professionele en lichte manier
- Sinds 2012 geadapteerd voor artsen n.a.v. Williams en Penman: nieuwe reader met kortere meditaties
- Meer dan 150 huisartsen in de regio getraind
- Praktisch iedereen vindt de training relevant-zeer relevant voor zijn werk als huisarts
- Gemiddelde rapportcijfer 8,4
Centraal thema: