Цахилгаанжих
Цахилгаан цэнэг
Хуванцар биеийг ноосон зүйлтэй үрсэний улмаас бие цахилгаан цэнэгтэй /цахилгаанжих/ болно.
Бидний эргэн тойрон дахь биес саармаг цэнэгтэй байдаг.
Цахилгаан саармаг бие дэх эерэг ба сөрөг цэнэгийн хэмжээ тэнцүү байна.
Цахилгаанжсан биес хоорондоо харилцан үйлчилдэг.
ЭЛЕКТРОСКОП
Хоёр биеийг шүргэлцүүлэхэд цахилгаан сөрөг чанар ихтэй нь нөгөө биеэсээ электрон булааж авдаг. Үүний дүнд электрон алдсан бие эерэгээр, авсан бие сөргөөр цахилгаанждаг.
Цахилгаан цэнэгийг илрүүлдэг багажийг ЭЛЕКТРОСКОП гэдэг.Мөн энэ багажийг гарын доорх материал ашиглан хийж болдог.( Дамжуулагч ба тусгаарлагч )
- Бие цахилгаанжих гэж юу вэ?
- Хэрхэн цахилгаанжуулах вэ?
- Цахилгаанжсаны үр дүн?
- Бие цахилгаанжсаныг яаж мэдэх вэ?
- Цахилгаанжсан бие хэрхэн үйлчлэх вэ
Электрон, Протоны харьцуулалт
Электроны цэнэг
Элекроны масс
Протоны масс
Протоны цэнэг
Эртний Грекэд хувыг ноосоор үрэхэд хөнгөн бие татах чадвартай болдогыг мэддэг байв. Грекээр хувийг электрон гэдэг. Энэ үеэс хувны шинж буюу электрик гэсэн үг бий болжээ. XIX-р зууны сүүлээр цахилгаанжсан хувны шинж бодисын бүтцэд ордог нэгэн эгэл бөөмийн илүүдэлтэй холбоотой болохыг илрүүлж түүнийг электрон гэж нэрлэсэн.
Гэрийн даалгавар
1. 1 ш шар үлээж ноосон зүйл эсвэл үсэнд үр.
2. 2 ш салфетка авч түүнийгээ үрсэн шарандаа үр.
3. Тус тус нь үрсэн салфеткийг хооронд нь ойртуулж үз.
4. Ажигласан зүйлээ дэвтэртээ зураад бичиж тэмдэглэж ирнэ.
Зорилго
Туршилт 1,2
Бие яаж цахилгаанждаг, цахилгаанжих ба цахилгаан цэнэгтэй бие яаж үйлчлэлцдэгийг судална.
Аль нь цахилгаанжих үзэгдэл вэ?
Зорилт:
Бид юуг мэдэж авах вэ?
- Цахилгаан цэнэгүүдийг мэдэж авна.
- Бие цахилгаанжихтай танилцаж туршилт хийнэ.
- Багаар ярилцан дүгнэлт хийнэ.
Хичээл №6
Цахилгаан цэнэг ба цахилгаанжсан бие
Анхаарал тавьсанд баярлалаа