tính chất của hoạt động xuất bản

tính quần chúng

Ở khía cạnh khác ,nói đến tính giai cấp là nói đến thuộc tính bản chất,khách quan của sách và mọi hoạt động xuất bản trong xã hội có phân chia và đấu tranh giai cấp,còn nói tính đảng là nhấn mạnh phương diện chủ quan những người viết sách,những người làm công tác xuất bản,thể hiện trình độ tự giác,chủ động của nhân tố chủ quan trong việc thục hiện nhiệm vụ chính trị của giai cấp,của Đảng thông qua các phương tiện nghề nghiệp của mình.

Xuất bản là hoạt động mang rõ nét tính quần chúng. Bản chất của nó là hoạt động truyền bá, phổ biến các tác phẩm cho nhiều người. Tính quần chúng thể hiện ở mục đích, lực lượng và phương thức tiến hành hoạt động xuất bản.

Đề tài tác phẩm được xuất bản căn cứ vào nhu cầu của quần chúng độc giả. Yếu tố quần chúng vừa là động lực sáng tạo vừa là thước đo giá trị của những tác phẩm văn hóa tinh thần. Mác đã chỉ rõ: ‘’ Vũ khí phê phán không thể thay thế sự phê phán bằng vũ khí... lý luận cũng trở thành lực lượng vật chất một khi nó thâm nhập vào quần chúng.

Tính dân tộc trong hoạt động xuất bản còn thể hiện ngay cả ở hình thức bên ngoài, ở vật liệu, phương thức sản xuất xuất bản phẩm: trình bày bìa và minh họa sách, ở các vật liệu truyền thống như giấy dó, giấy điệp, sơn mài, kĩ nghệ in lưới, in tranh dân gian....v.v....

Tính quần chúng trong xuất bản cũng thể hiện ở phương tiện truyền bá của xuất bản. Bằng phương pháp in và nhân bản hiện đại, các tác phẩm văn hóa nghệ thuật được nhân lên rất nhiều lần, trong một thời gian ngắn và phổ biến đến tất cả các loại đối tượng, ở mọi vùng khác nhau, trong nước và thế giới. Từ đó dến nay, xuất bản là phương tiện thông tin đại chúng quan trọng và tính quần chúng của nó ngày càng được mở rộng.

Tính giai cấp là thuộc tính khách quan của sách và hoạt động xuất bản,song trước nay,các giai cấp bóc lột thường che giấu thuộc tính của nó.Đặc biệt,giai cấp tư sản ngày nay luôn nêu khẩu hiệu “tự do báo chí” ‘tự do xuất bản”, nhằm tấn công quan điểm tính giai cấp,tính đảng trong hoạt động xuất bản của giai cấp vô sản.Thực ra ,không có tự do tuyệt đối trong hoạt động xuất bản khi xã hội còn phân chia giai cấp.Vấn đề là tự do sáng tạo,viết sách báo và xuất bản sách báo phục vụ cho giai cấp nào và giai cấp nào nắm công cụ xuất bản trong xã hội mà thôi.

Ở các quốc gia đa dân tộc, tính dân tộc trong hoạt động xuất bản còn yêu cầu biết khai thác, bảo tồn và phát huy truyền thống tốt đẹp của tất cả các dân tộc anh em. Tôn trọng sự bình đẳng giữa các dân tộc trên lĩnh vực văn hóa, thúc đẩy sự hòa nhập tinh hoa văn hóa các dân tộc để tạo nên sức mạnh cộng đồng....

Tính giai cấp

Tính dân tộc còn thể hiện ở hình thức của các tác phẩm và xuất bản phẩm. Mỗi dân tộc có tiếng nói riêng, có truyền thống đạo đức, tâm lí khác nhau, tạo ra các thủ pháp nghệ thuật, các thị hiếu thẩm mĩ và cách nhận thức khác nhau. Các tác phẩm văn hóa được sáng tạo bằng ngôn ngữ dân tộc và trên cơ sở các yếu tố truyền thống ấy. Nghệ thuật, trình độ kế thừa và phát huy phản ánh các nhân tố truyền thống ấy cũng tạo nên bản sắc dân tộc của tác phẩm và chất lượng của chúng.

Tính giai cấp là thuộc tính khách quan của sách và hoạt động xuất bản.Bởi lẽ,lịch sử thành văn của xã hội cho đến nay là lịch sử của các cuộc đấu tranh giai cấp để tới thủ tiêu mọi giai cấp trong xã hội.Sách và hoạt động xuất bản ngay từ khi ra đời đã gắn liền với lợi ích các giai cấp sử dụng làm công cụ đấu tranh.

Tính giai cấp của hoạt động xuất bản còn được biểu hiện ở hệ thống tổ chức và phương thức hoạt động xuất bản.Hệ thống tổ chức và phương thức hoạt động xuất bản chịu sự chi phối trực tiếp bởi quqn hệ sản xuất và cơ chế điều tiết,quản lí hoạt động xuất bản trong xã hội.

*Thứ ba: thị trường xuất bản phẩm là thị trường đặc biệt, vừa có tính chất thương mại, vừa không có tính chất thương mại; vùa theo qui luật cung cầu vừa không theo qui luật cung cầu.

Trong cơ chế thị trường, kinh tế và văn hóa giống nhau ở chổ phải có tiền mới hoạt động được. Song chúng khác nhau ở chổ trong kinh tế, tất cả vì lợi nhuận, còn ở văn hóa tất cả vì đời sống tinh thần.

Phát hành sách cũng là một loại hoạt động lưu thông phân phồi đặc biệt, vừa là hoạt động văn hóa, tư tưỡng, vừa là hoạt động kinh doanh thương mại. Kinh doanh xuất bản phẩm trong cơ chế thị trường nhưng không hoàn toàn theo sự điều tiết của thị trường. Ngược lại, hoạt động phát hành sách còn phải góp phần điều tiết thị trường.

Sách chứa đựng các tác phẩm văn hóa sáng tạo trên tất cả các lĩnh vực : khoa học kĩ thuật,văn học nghệ thuật,giáo dục,chính trị...Trong các lĩnh vực sáng tạo đó có các lĩnh vực khoa học,bản thân nó không mang tính giai cấp: khoa học tự nhiên-kĩ thuật và các và có các lĩnh vực khoa học mang tính giai cấp rõ rệt: Các khoa học xã hội,khoa chính trị,khoa học nhân văn...Tuy nhiên,việc phổ biến,truyền bá các tác phẩm thuộc tất cả các lĩnh vực đó trong xã hội đều theo quan điểm lợi ích của các tầng lớp,giai cấp khác nhau trong xã hội.

Tính dân tộc

Tính quần chúng trong hoạt động xuất bản còn biểu hiện ở phương thức hoạt động xuất bản. Đó là quá trình hoạt động đồng bộ, nối tiếp, gồm nhiều khâu, do một tập thể lao động thực hiện với nhiều loại hình chuyên môn khác nhau: Biên tập, in ấn và phát hành. Công tác tổ chức xây dựng bản thảo trong nhà xuất bản, thực chất là việc tổ chức vận động quần chúng trí thức. Lực lượng công tác này giữ vai trò then chốt trong quá trình tạo ra xuất bản phẩm. Lực lượng cộng tác viên càng rộng rãi, hoạt động xuất bản càng phát triển có hiệu quả. Sách chủ yếu là sản phẩm văn hóa tinh thần, đòi hỏi phải có sự đánh giá của xã hội, của tập thể các nhà chuyên môn, phải có một tr1 tuệ tập thể trong việc đánh giá, sửa chửa, hoàn chỉnh và giới thiệu các tác phẩm văn hóa được xuất bản, đồng thời đưa sách đến các đối tượng khác nhau trên địa bàn xã hội rộng lớn.

các tính chất:

Tính dân tộc là thuộc tính vĩnh cữu của mọi nền văn hóa. Nó vừa là thuộc tính khách quan vừa là đòi hỏi về chất lượng của các sản phẩm văn hóa. Bởi lẽ văn hóa là những chuẩn mực tồn tại và phát triển của mỗi dân tộc. Chính các chuẩn giá trị đó tạo nên bản sắc mỗi dân tộc, làm thành sức mạnh độ bền vững của dân tộc.

• Tính dân tộc
• Tính giai cấp
• Tính quần chúng
• Tính chất văn hóa chuyên ngành

Tính dân tộc trước hết thể hiện ở nội dung sách. Dù đó là các tác phẩm lí luận, chính trị, khoa học kĩ thuật hay văn học nghệ thuật đều phải đề cập, phản ánh các khía cạnh khác nhau trong đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa của dân tộc.

Tính giai cấp trong hoạt động xuất bản thể hiện trên nhiều phương diện.Trước hết,nó biểu hiện ở nội dung sách thông qua đề tài,quan điểm tư tưởng,giá trị thực tiễn của tác phẩm.Các giai cấp bao giờ cũng dùng sách của mình để phục vụ mục đích của mình.Đề tài các tác phẩm xuất bản thường không tách rời nhiệm vụ chính trị của các giai cấp trong mỗi thời kỳ lịch sử nhất định

Theo cơ chế thị trường sách được trao dổi như hàng hóa, nhưng giá cả trao đổi chủ yếu chỉ là giá “ sản phẩm xuất bản” chứ không phải giá của tác phẩm

*Thứ hai: xuất bản là hoạt động sản xuất đặc biệt, thực chất không phải là hoạt động sản xuất mà chỉ là hoạt dộng truyền bá, dịch vụ văn hóa. Công nghệ nhân bản tác phẩm bằng phương pháp in hoặc các phương pháp hiện đại khác, tạo ra bộ mặt “các vỏ vật chất”. Công nghệ này về cơ bản nằm ngoài hoạt động biên tập xuất bản.

tính chất của hoạt động xuất bản

tính chất văn hóa chuyên ngành

Xuất bản nói chung và biên tập xuất bản nó riêng là các hoạt động văn hóa. Xuất bản chụ sự quyết định của kinh tế nhưng nó có tính độc lập tương đối so với kinh tế và tác động trở lại kinh tế. Văn hóa có lúc không phát triển song hành với kinh tế, nó còn phát triển theo qui luật kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống và tiếp thu các thành tựu văn hóa thế giới.

Ngoài ra, tính quần chúng trong hoạt động xuất bản vô sản còn được nhấn mạnh ở chỗ: Sự nghiệp cách mạng và sự nghiệp của quần chúng, vì mục tiêu giải phóng đa số quần chúng lao động và mang lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho họ. Chính vì mục tiêu đó đòi hỏi hoạt động xuất bản vô sản phải quán triệt và nâng cao tính quần chúng. Để nâng cao tính quần chúng, hoạt động xuất bản cũng phải tăng cường hiện đại hóa công nghệ xuất bản, tăng cường sự giao lưu quốc tế trong hoạt động xuất bản, nhận thông tin phản hồi từ quần chúng về nhu cầu chất lượng xuất bản phẩm, coi trọng ý kiến phê bình của quần chúng.

Quán triệt và thực hiện những yêu cầu trên hoạt động xuất bản nước ta sẽ bảo đảm và tăng cường tính quần chúng, làm cho nó có thêm sinh lực phát triển và thực hiện được vai trò của mình trong đòi sống xã hội.

Tuy nhiên xuất bản là một hoạt động văn hóa đặc thù, được biểu hiện trên các phương diện sao đây: *Thứ nhất: sản phẩm sáng tạo của xuất bản là các xuất bản phẩm. Chủ yếu là sách. Đó là sản phẩm văn hóa đặc biệt. Gá trị của sách không thể hiện ở giá trị trao đổi mà thể hiện ở giá trị sử dụng. Giá trị sử dụng của xuất bản phẩm chủ yếu không phải do lao động cụ thể mà là lao động sáng tạo của tác giả. Giá trị này vô hình, không thể cân đo đông đếm được.

Như vậy, xuất bản là một hoạt động văn hóa đặc biệt. Đó là một hoạt động hỗn hợp vừa là sản xuất tinh thần, dịch vụ văn hóa, vừa có khu vực sản xuất vật chất, vừa là một hoạt động thương mại, vừa là một hoạt động văn hóa tư tưởng quan trọng của xã hội.