Copy of TANDAAN:

4.) PAGSASABUHAY NG MGA BIRTUD (Practice of Virtues)

Sa pagsasabuhay ng Birtud:

> Kapag may hindi ka nagawang nakasanayan mo na, ikaw ay mangangamba na bakit parang mayroong kulang.

Kapag isinabuhay na ang PAGPAPAHALAGA

-> MAHUHUBOG ANG KILOS O GAWI

-> MAHUHUBOG ANG MAGANDA UGALI.

3.) PAGIGING SENSITIBO SA GAWAING MASAMA

*Isang kasanayan rin ito upang mapaunlad ang isip, hangarin at kilos.

Paano masusukat ang kabutihan o kasamaan ng kilos?

LAGING TANDAAN, NA HINDI LAHAT NG ATING GINAGAWA O NAKASAGAWIAN AY NORMAL O HINDI NA DAPAT IKABAHALA. KAILANGAN MULAT TAYO SA MASAMANG KILOS.

Paggabay na maaring gawin ng magulang o guro:

a. Turuan ang isang bata mamuhay sa KATOTOHANAN at SANAYIN ang kanyang kakayahang gamitin ang tamang katwiran.

c. Hikayatin ang isang bata na tumanggap o umako ng pananagutan

b. Tulungan ang isang batang ipaglaban ang anumang paghahangad sa mga bagay na parang lamang sa SARILING KASIYAHAN

a.) layon (end) - tumutukoy sa layunin, dahilan o intensyon ng kilos at ng gumagawa ng kilos.

b.) pamamaraan (means) - mismong kilos o gawa.

c.) mga pangyayari (circumstances) - konsiderasyon sa oras, lugar, paraan o ang tumutugon sa tanong na kailan (?) saan (?) paano (?) o gaano (?)

d. Turuan ang isang bata na MAGSAKRIPISYO

at MAKARANAS NG PAGHIHIRAP na pinananatili

ang dignidad at puno ng pagtitiyaga.

5.) DISIPLINANG PANSARALI

Paano masasabi na ang kilos ay mabuti o masama?

Ayon kay Carter S., ang bunga ng pagsasama ng sumusunod:

UPANG MAHUBOG ANG DISIPLINANG PANSARALI:

Masasabi lamang ito kung ang layon at kilos ay :

mabuti = mabuti

masama = masama

a.) MASUSING PAG-IISIP BATAY SA MORAL NA PAMANTAYAN (Moral Discernment)

b.) MATIBAY NA PAGKAPIT SA SARILING PANINIWALA (Consistent Behavior)

> Ito ang kakayahan ng tao na masuri at maihiwalay ang tama sa mali at mali sa tama.

* Pagmumuni ng mabuti at masama at sa kung malalapat sa sarili at sa kapwa.

* Pagkakaroon ng kakayahang gumawa ng pag-aaral o pagsusuri (Discernment). Upang makagawa ng sariling paniniwala (Convictions)

6.) MORAL NA INTEGRIDAD

* Kung ang lahat ng tao ay may convictions, ang lahat ng kilos ay nakaayon dito.

*Kahit anong pag-subok na maharap niya mapapansin parin ang kilos na matatag na nakakapit sa kanyang SARILING PANINIWALA

a.) magsikap na mag-isip at magpasiya nang makatuwiran (rational)

b.) maging mapanagutan sa lahat ng kanyang kilos

c.) tanggapin ang kalalabasan (consequence) ng pasya at kilos

d.) gamitin ng wasto ang kanyang kalayaan.

> Ito ay mapapanatili mo sa pamamagitan ng:

- pakikibaka para sa katotohanan at kabutihan.

> Ano nga ba ang Moral na Integridad?

- pagsasaloob ng katotohanang unibersal at pagpapahalaga na moral.

c.) HAYAGANG PANININDIGAN (PUBLIC JUSTIFICATION)

> Kakayahang ibahagi sa iba na ang tao ay kumikilos ng naayon sa kanyang sariling paniniwala.

* Bunga ng malalim na pag-iisip ay matamang pagsusuri.

Mga Panloob na Salik na nakaka-apekto sa paghubog ng pagpapahalaga ng tao.

Ang isang taong may MORAL NA BIRTUD:

> hindi nahihiyang gawin ang anumang paniniwala niyang alam niyang tama.

> Bukas at tapat sa pagbabahagi ng binabalak.

> at mga bagay na nagbibigay motiasyon sa kanya.

> Hindi takot ibahagi sa iba ang sariling paniniwala.

2.) MAPANAGUTANG PAGGAMIT NG KALAYAAN

1. KONSENSIYA

• Ang tunay na kalayaan kung:

Ayon kay Erich Fromm:

"Ang pagnais ng taong takasan ang konsekwensiya ng kanyang kilos ay pagnais na takasan ang kalayaan."

> Sa pamamagitan ng konsensiya nalalaman agad ng tao ang mabuti at masama sa kongkretong sitwasyon.

a.) nakikilala ang tama at mali.

b.) sinusunod ng tao ang kaniyang likas na kakayahang gawin ang tama at iwasan ang masama.

Ayon kay ESTEBAN (1990)

Ano nga ba ulit ang KALAYAAN?

MAARING GAMPANAN NG MAGULANG AT GURO ANG MGA SUMUSUNOD:

Ito ay tumutukoy sa sa kakayahang manghusga sa dalawang pagpipilian at ang pagnais na tanggapin ang kahihinatnan ng pinili.

a.) Makatulong sa isang bata upang masuri ang lahat ng bagay na kanilang GINAGAWA, NINANAIS o HINAHANGAD.

b.) Mamulat sa kung paano inuunawa mga isang bata ang tama at mali;

MAARING GAMPANAN NG MAGULANG AT GURO ANG MGA SUMUSUNOD:

d.) maiparamdam sa mga bata ang paggalang sa kanilang pagiging tao.

c.)Maging bukas sa pagtanggap sa kanilang kabuuan, o anoman o sinuman ang mga ito.

e.) Magiging mapagpasensya at matatag sa pagharap sa kanilang mga pagkakamali, Maliit man ang mga ito o malaki, at tiyakin na lalakipan ang mga pagharap nito ng malalim na pag-unawa.

LAGING TANDAAN NA ANG KALAYAAN ANG PANGUNAHING KAKAYAHAN UPANG MAKASAGAWA NG TAMANG PAGPAPASYANG MORAL AT MAKAPILI NG TAMANG MGA PAGPAPAHALAGA.

***Ito ang batas moral na itinanim ng Diyos sa ISIP at PUSO ng tao.

*** Ito ay praktikal na PAGHUHUSGANG MORAL ng isip - paghuhusga kung MABUTI o MASAMA

TANDAAN:

Ang bawat tao sa mundo ay nagtataglay ng pagpapahalaga, ngunit hindi nalilinang ang mga ito sa loob lamang ng isang magdamag.