Loading…
Transcript

INDI NERVOR

Indet muskulore

  • Perbehet kryesisht nga dy struktura histologjike.
  • Elementet themelore jane neuronet she strukturat e ndryshme ndihmese.
  • Ben pranimin e ngacmimeve, perquarjen e tyre dhe shnderrimin e tyre ne ndjenja.

  • Neuroni mund te kete forma te ndryshme yjore piramidale apo boshtore.
  • Shume neurone e krijojne nervin, ndersa nervat se bashku e krijojne sistemin nervor periferik.
  • Roli i neuroneve eshte perquarja e impulseve.
  • Tek kurrizoret neuronet gjenden ne tru dhe palce kurrizore ndersa tek pakurrizoret ne ganglione.

Te gjithe muskujt ndahen ne: te lemueshem dhe terthorvijore.

Muskujt e lemueshem punojne ne menyre autonome, perbehen prej fijeve boshtore dhe i hasim ne perberjen e gypit zorror, eneve te gjakut, sistemit per frymemarrje etj.

Muskujt terthorovijor punojne me vullnetin tone perveq muskulit te zemres, karakterizohen me kontraktime te shpejta dhe te fuqishme qe mundesojne levizjen e organizmit.

Indet muskulore

Cdo fiije muskuolore perbehet prej miofibrileve.Me bashkimin e fijeve muskulore krijohen tufat muskulore, tufat muskulore te bashkuara krijojne daujt muskulore dhe te gjitha keto se bashku muskulin, Cdo muskul nga jashte eshte i mbeshjtelle me cipe te forte lidhore, Cilesia themelore e fijeve muskulore eshte kontraktimi.

INDI YNDYROR

  • Indi yndyror perbehet prej qelizave te rrumbullakta yndyrore.
  • Qelizat yndyrore quhen mastocite.
  • Shtresat e mastociteve i sherbejne organizmit si ushqim rezerve dhe ndodhen ne indin e rralle lidhor te kurrizoreve.
  • Pakurrizoret kan shtresa te indit yndyror ne brendine e trupit dhe keto shtresa sherbejne si ushqim rezerve gjat metamorfozes.

INDET ESHTERORE

  • Ky ind u takon strukurave lidhore.
  • Eshte i ndertuar nga qelizat eshterore dhe substances nderqelizore.
  • Qelizat eshterore, osteocitet, jane shume te degezuara dhe te lidhura mes tyre, prandaj ndertojne nje lloj rrjete.
  • Substanca nderqelizore e indit eshteror ka baza organike dhe quhet oseine dhe ka ndertim fibrilar. Kjo mase permban sasi te medha materiesh minerale (kripera kalciumi, karbonat kalciumi).
  • Te gjitha lojet e indeve lidhore krijohen nga mezoderma.

INDI KERCOR

  • Kerca gjithashtu i takon indit mekanik.
  • Eshte e forte, por edhe elastike.
  • Ky ind ndodhet mes unazave kurrizore, pjeset e skajshme te eshtrave, siperfaqen e nyjeve, veshi etj...

Indet lidhore

BIOLOGJI

Indet lidhore

FATJONA POPAJ

Indet lidhore shtazore lidhin pjeset e ndryshme te organizmit.Bartes themelor i funksionit te ketij indi nuk eshte qeliza por prodhimi i saj.Masa nderqelizore nuk eshte e gjalle dhe nuk reagon ndaj ngacmimeve.Ky ind paraqitet si: fijezor, kercor, eshteror dhe yndyror.

INDET

Pas diferencimit., masa nderqelizore tek indi lidhor fijezor eshte e bute, te ai kercor elastike dhe te indi eshteror e forte.

Indi mekanik ka rol mbeshtetes dhe i siguron fortesi trupit edhe mundesine e levizshmerise.

Indi lidhor jargor ka mase nderqelizore homogjene dhe eshte e pranishme tek shtazet detare delikate.

Indi lidhor limfatik ka mase te lenget limfatike nderqelizore, haset te gjendrrat limfatike, shpretka, bajamet dhe gjendrrar e kraharorit.

Indi lidhor elastik haset te muret e eneve te gjakut, ne kuader te indit mushkeror etj.

Indet trofike-Gjaku dhe limfa

INDET TROFIKE

Indeve trofike te kurrizoret u takojne gjaku dhe limfa.

Gjakun e perbejne: eritrocitet, leukocitet dhe trombocitet.Keto qeliza rrine pezull ne plazme bashke me perbersit e tjere si: uji, sheqeri, kriperat etj. Limfa eshte e vendosur ne hapesirat e nderqelizore te indeve tjera dhe i takojne vetem leukocitet.

INDET EPITELIALE

Indet trofike e bejne bartjen e materieve ushqyese per te sigurar ushqim per tere organizmin. Jane ne gjendje te lenget dhe ka substance te fuqishme nderqelizore.Marrin pjese ne largimin e prodhimeve te fundit te metabolizmit dhe ne formimin e mekanizmave mbrojtes.

  • Gjate zhvillimit te organizmave shumeqelizore indi epitelial eshte krijuar i pari.
  • Ai merr poziten siperfaqesore te trupit dhe te organeve.
  • Ky ind zakonisht mvesh organet si zemren, traktin zorror, enet e gjakut etj...
  • Mund te ndertohen edhe organe, si gjendrrat, organet respiratore te kurrizoret etj...

QELIZAT EPITELIALE

Qelizat epitelialre ndahen sipas funksionit ne keto epitele:

  • Epiteli reproduktiv gjendet ne gjendrra gjenitale. Ketu zhvillohen qelizat reproduktive - gametet.
  • Epiteli mbrojtes eshte ind siperfaqesor dhe mund te jet njeshtresor dhe shumeshtresor.
  • Epiteli tajues gjendet ne gjendrra te ndryshme ne organizmin shtazor. Qelizat e ketij epiteli sintetizojne prodhime ne citoplazme te cilat tajohen ne ambientin rrethues.
  • Epiteli absorbues mvesh zorren nga brenda. Qelizat e ketij epiteli kane gjuheza, mikrovile, te cilat ndikojne ne thithjen e materieve ushqyese nga zorra dhe gjaku.
  • Epiteli respirator eshte i perbere nga qelizat me membrana te holla qe i leshojne lehte gazrat.
  • Epiteli ndijor eshte pergjegjes per pranimin dhe percjelljen e ngacmimeve. Zakonisht qelizat ndijore gjenden ne siperfaqe te trupit.

KLASIFIKIMI I INDEVE

INDET

Klasifikimi i indeve shtazore mbeshtetet ne baze te formes dhe funksionit te qelizes. Ne baze te ketij kriteri indet shtazore ndahen ne inde te tipit te pergjithshem (indet epiteliale,lidhore dhe trofike) dhe inde me diferencim me specializim te larte (muskulore dhe nervore).

Indi eshte strukture e nderlikuar organike, ku komponent kryesore jane qelizat dhe substancat nderqelizore. Funksionet e qelizes ne kuader te indeve jane te koordinuara dhe te orientuara ne drejtim te aksionit te perbashket.