NDIJIMI DHE PERCEPTIMI

-Ekzistojne kater lloje ndijimesh te lekures: te prekurit,te ftoftit,te nxehtesise dhe te dhimbjes.

- Ngacmuesit mund te jene ne gjendje: te nguret, te lenget dhe flurore.

-Receptoret e ndijimeve te prekurit jane te vendosura ne: Trupthat e Majsnerit,Krausit dhe Pacinit. Jane te vendosura ne majat e gishterinjeve,lekuren e buzeve,ne pjesen e poshtme te hundes.

-Kurse receptoret e ndijimeve te nxehtit jane trupthat e Rufinit dhe jane te vendosura ne pjesen e perparme.

-Receptoret e ndijimit te ftoftit jane trupthat e Mjasnerit qe jane te vendosura ne pjesen e prapme.

Ndijimet e Lekures

Ndijime te lekures i quajm ato lloje ndijimesh te trupave qe veprojne ne lekure drejtperdrejt dhe ngacmojne receptoret e te prekurit, te temperatures dhe te dhimbjes.Keta receptore jane te vendosur ne brendesi te shqises se lekures, e cila eshte shqisa me e madhe dhe mbeshtjelle gjith organizmin e njeriut.

Ndijimet Dinamike

Ndijimet dinamike ose kinestetike jane ndijime infromacionesh per levizjet e organizmit dhe te organeve te tij,kryesisht te gjymtyreve te organizmit te njeriut.

Receptoret e shqises dinamike jane te vendosur ne muskuj, ne eshtera dhe ne siperbaqet lidhese te tyre. Ndijimet kinestetike luajne rol te rendesishem ne procesin e formimit te shkathetsive dhe te shprehive

Ndijimet statike

Ndijimet organike

Ndijimet organike kan te beje me informacionet e individit per gjendjen e organizmit dhe te organeve te veqanta te tij.Keto ndijime na bejne te vetedijshem me teper per ndryshimet e gjendjes se organizmit dhe te organeve te veqanta te tij. Keshtu, uria,helmimi,lodhja,dhembja e kokes, ndryshimet organike ne lukth,ne organet seksuale etj.,

Ndijimet statike jane ndijime qe kane te bejne me te qenit e vetedijshem te njeriut per poziten e organizmit,te pjeseve te ndryshme te tij dhe per ekuilibrin e organizmit.

Ndijimet statike mbeshteten ne shqisen vestibulare te veshit te brendeshem dhene funksionimin e ketij organi.Receptorete shqises vestibulare jane qelizat e posaqme me zgjatimefijezash nervore, te cilat gjenden ne kanalet gjysmeharkore te veshit te brendshem.Fijezat e ketyre qelizave e ndryshojne formen e tyre sipas levizjeve qe bene organi dhe keto levizje te tyre shendrrohen ne impulse qe barten deri ne qendrat e posaqme trunore.

Marredhinet ndermjet ndijimeve

Te nuhaturit e te shijuarit-ndijimi e ererave dhe i shijeve

Ndijimet perjetohen shpesh te lidhura njera me tjetren.

Ndijimi i eres te trendafilit percillet me ndijim te embelsise,ndijimi i ujit te ftohet qe ka vepruar ne doren e njeriut etj.

Ju Faleminderit !

Procesi i nuhatjes dhe i te shijuarit te artikujve ushqimor dhe te gazrave eshte i lidhur me shqisen e hundes dhe gjuhes.Keto shqisa quhen shqisa kimike,sepse receptoret e tyre ngacmohen nga nje proces kimik, qe lind nga kontaksti i receptorve me trupthat qe kontaktojne drejtperdrejte me keta receptore, ku energjia ngacmuese shendrrohet ne impuls nervor dhe bartet ne qendren e te nuhaturit dhe qendren e te shijuarit

Dukurite me te shpeshta te marredhenieve ndermjet ndijimeve jane: sensibiliteti,kontrasti dhe sinestesioni.

Dorentina Duriqi

Xl-4

Gjuha me sythet e shijimit te papilave, me lidhjet e fijeve nervore gustative dhe me qendren e te shijuarit perbejnje analizatorin e ndijimit te shijimit.

Veshi i njeriut eshte i perbere prej tri pjesesh :

Te degjuarit ,ndijimi i tingujve dhe perceprimi i tyre

Valet zanore prej 20-20.000Hz jane ngacmues te veshit te njeriut,i cili eshte shqisa e degjimit tingujve qe prodhohen ne natyre.Me anen e procesit te degjimit merren informacionet tingullore nga jashte. Tingujt ndahen ne tone dhe shushurima.Nderkaq,zona e degjimitqe sillet prej 1000-4000Hz eshte zona me e ndishme dhe brenda saj sillen tingujt e te folurit te njeriut.

Receptoret e te nuhaturit gjenden ne pjesen e siperme te mukozes se hundes.Keta receptore ngacmohen nga gazrat, qe i thithim me ane te frymearrjes dhe duke u shendrruar ne impulse nervore barten ne qeporen e te nuhaturit, ku perjetohet cilesia e gazit te nuhatur.

Te parit.ndijimi dhe perceptimi pamor

Procesi i te parit te objekteve dhe cilesive mundesohet fal reflektimit te drites se objekteve ne syrin e njeriut. Syri eshte organ i te parit,kurse drita eshte ngacmues adekuat i syrit. Syri i njeriut eshte ne gjendje te dalloj vetem ata ngacmues qe kane vale me gjatesi elektromagnetike ndermjet 380 dhe 780 milimikronesh.

NDIJIMet e jashtme dhe ekstrareceptoret

VEQORIT E NDIJIMEVE

Ndijimet kane veqorite e tyre. Keto jane:cilesia e ndijimeve,intensiteti, kohezgjatja,burimi shqisor i ndijimeve, pershtatja dhe sensibilizimi i ndijimeve.

Veqorite e Ndijimeve

- Kualiteti ose cilesia qe paraqet permbajtjen apo brendine e ndijimeve.

- Fuqia me te cilen vepron ngacmuesi paraqet intensitetin e ndijimeve.

-Kohe zgjatja e nje ndijimi eshte vetedja e njeriut per fillimin dhe mbarimin e nje ndijimi te caktuar, ne kuadrin e kohezgjatjes se ndijimeve dallohet dukuria e pasndijimit.

-Burimi shqisor i ndijimit ka te beje me lokalizimin shqisor te nje ndijimi dhe te ngacmuesit te tij.

-Pershtatja e ndijimeve eshte zvoglimi i ndjeshmerise se nje shqise nga ndikimi i pandryshuar dhe qendrueshem i nje ngcmuesi ne kete shqise