Pastrimi i ujit

Pranoi:

Flora Qarri

Punoi:

Enxhi Beleraj

Ervin Tartaraj

Fiona Thano

Kuriozitete

Lenda: Kimi

Klasa: XII

Shkolla: "Elite"

3. Trupi juaj djersitet ne perpjekje per tu ftohur. Zvendesimi i lengjeve te humbura ka rendesi vitale. E nevojshme eshte te pini uje vazhdimisht. Mos u beshtetni ne mekanizmin e tretjes, sepse atehere jeni te dehidruar. Shmangni pijes alkoolike dhe me permbajtje kafeine sepse dehidrojne trupin tuaj.

1. Thone qe nje molle ne dite e mban mjekun larg, por cfare mund te bejne per ju 8 gota uje ne dite? Uji ka disa kontribute te vecanta per trupin. Gati cdoqelize kerkon uje per te funksionuar sic duhet, sikurse edhe gati cdo proces metabolik, perafersisht 55-75% e trupit njerezor perbehet nga uji. Dhe meqenese humbasim rreth 8 ore ne dite permes frymemarrjes, djersitjes dhe urines, e rendesishme eshte qe te kompensohet kjo humbje.

2. Pirja e tepert e ujit nuk eshte e shendetshme. E rendesishme eshte te merrni dozen tuaj ditore, por nuk ka nevoje ta teproni. Personat humbasi 2-3 gota uje ne dite. Mbidozimi ndodh kur pini me shume uje se sa keni nevoje. Kur ndodh kjo, nivelet e natriumit ne trup behen te pabalancuar, cka mund te coje deri te problemet e tretjes, madje edhe koma.

Dezinfektimi

Filtrimi

Nje nga hapat me te rendesishem ne procesin e trajtimit te ujit eshte dezinfektimi. Gjate dezinfektimit organizmat patogjene qe mund te ndodhen ne uje caktivizohen. Substancat qe perdoren per kete qellim (dezinfektantet) jane substanca qe kane ne perberjen e tyre klor (klor te lire Cl2, dioksid klori ClO2 dhe kloremine), ozon ose ozon te nderthurur me peroksidin e hidrogjenit.

Metoda me e perdorur e dezinfektimit eshte ajo me klor te lire. Klori caktivizanizmash patogjene, mbetet ne uje per nje fare kohe (duke bere te mundur qe ai te mbetet i paster nderkohe qe shperndahet te konsumatori) dhe eshte ekonomik.

Nga ana tjeter klori vepron me shume perberje organike dhe inorganike ne uje, duke prodhuar produkte te padeshirueshme. Gjithashtu, perdorimi ne sasi te medha i klorit mund te shkaktoje probleme ne shijen dhe eren e ujit.

Filtrimi eshte operacion teknologjik, me te cilin substanca e ngurte ndahet plotesisht nga lengu me kalimin e fluideve nepermjet disa materialeve porpoze ose fibroze te quajtura filtra. Fluidi mund te jete tretje ose gaz. Mirepo, ne kuptimin me te ngushte me ane te filtrimit nenkuptojme ndarje e ngurte nga faza e lenget. Pra, filtrimi sherben per te pastruar lengjet nga trupat e huaj dhe nga papastertite e ndryshme, per ti kthjelluar ose qartesuar. Si produkt i fundit fitohet tretja e paster ose plotesisht e paster, ndersa ne mediumin filtrues mbetet faza e ngurte e fundrrines. Kjo arrihet me leshimin e tretjes neper leter filturese te caktuar qofte nepermjet hinkave speciale per filtrim, ose me tretjen nepermjet tamponave te azbestit, iltra nitroceluloze etj.

Dallojme dy tipe te filtrimit: filtrimi neper pogace, i cili perdoret te perqendrime te vogla te fazes se ngurte nen 0.1% vellim. Poret e mjedisit filtrues zihen para se te formohet pogacja. Mjedisi filtrues i tille duhet te nderrohet shpesh ne menyre qe te vazhdohet filtrimi.

Ne procesin e filtrimit ndikojne keta faktore:

1. Shtypja (me rritjen e shtypjes vjen deri te rritja e kalimit te lengut)

2. Siperfaqja (me rritjen e siperfaqes rritet kalimi i lengut)

3. Viskoziteti (kalimi eshte ne kundershtim proporcionalisht me viskozitetin)

4. Trashesia (rezistenca e pogaces eshte ne funksion me trashesine e pogaces)

5. Madhesia e grimcave (madhesia e grimcave ndikon ne rrjedhjen neper pogace rezistuese specifike)

Sedimentimi

Sedimentimi eshte nje proces i trajtimit te ujit fizik duke perdorur gravitetin per te hequr papastertite pezull ne uje. Ne kete faze te procesit te trajtimit duhet te hiqen 90% te grimcave pezull ne uje, duke perfshire bakteriet. Qellimi i sedimentimit ketu eshte per te ulur perqendrimin e grimcave pezull ne uje, duke zvogeluar ngarkesen ne filtra.

Sedimentimi mund te ndodhe si pjese e procesit te trajtimit, kur ai eshte i njohur si parasedimentim. Parasedimentimi gjithashtu mund te quhet sedimentim i thjeshte per shkak se procesi varet vetem nga graviteti dhe nuk perfshin asnje koagulimit dhe guagulant.

Ndersa sedimentimi pas koagulimit ka per qellim te largoje shumicen e grimcave pezull ne uje para se uji te arrije tek filtrat. Parasedimentimi heq shumicen e sedimentit ne uje gjate fazes se trajtimit. Pervec kesaj, ne pellgje parasedimentet jane te dobishme per shkak se uji para hyrjes ne fabrike nga njezervuar eshte zakonisht ne formen e vet me cilesi me te mire se sa uji kur hyn ne fabrike pa nje pellg te tille mbajtes.

Koagulimi

Metodat per pastrimin e ujit

Nje nga hapat e pare per procesin e pastrimit te ujit eshte shtimi i koagulanteve ne uje te cilat ndihmojne ne heqjen e grimcave te panevojshme ne uje.

Grimcat mund te jene inorganike sic eshte balta, ose organike sic jane algat, bakteriet, viruset etj.

Keto grimca kontribuojne ne trazimin dhe ngjyren e ujit. Koagulantet qe shtohen ne uje mund te jete sulfati i aluminit, hekuri, kriperat e tjera te hekurit te cilat shkaktojne nderveprime kimike dhe fizike te grimcave.

Koagulentet bashkveprojne me papastertite ne uje dhe formojne nje precipitat dhe shtresohen ne fund te ujit.

1. Koagulimi

2. Sedimentimi

3. Filtrimi

4. Dezinfektimi

Cfare eshte pastrimi i ujit?

Pastrimi eshte procesi i heqjes se kimikateve te padeshirueshme, ndotesve biologjike, trupave te ngurte dhe gazrave nga uji i ndotur.

Pjesa me e madhe e ujit dezinfektohet per konsum njerezor (uje te pijshem), por pastrimi i ujit mund te behet per qellime te ndryshme te tjera, duke perfshire permbushjen e kerkesave mjeksore, farmakologjike, kimike dhe aplikime industriale. Pastrimi i ujit mund te reduktoje perqendrimin e grimcave, duke perfshire grimcat pezull, parazitet, bakteriet, algat, viruset, kerpudhat, si dhe duke zvogeluar sasine e nje materiali te tretur dhe grimcave qe rrjedhin nga siperfaqet qe vijne per shkak te shiut. Standartet per cilesine e ujit te pijshem jane te vendosura ne menyre tipike nga shteti ose nga standartet nderkombetare. Keto standarte zakonisht perfshijne perqendrime minimale dhe maksimale te ndotesve.

Pastrimi i ujit

Rendesia e ujit

Uji eshte vital per njeriun dhe te gjitha format e jetes. Ai mbulon 71% te siperqafes se Tokes: 96.5% eshte ne oqeane, 1.7% ne ujera nentokesore, 1.7% ne akull (Antarktida, Groenlanda). Vetem 2.5% e ujit te Tokes eshte uje i pijshem, 98.8% e ketij uji eshte ne akull dhe ujera nentokesore. Me pak se 0.3% e ujerave te fresket eshte ne lumenj, liqene dhe atmosfere.

Ne bote, afersisht 1 miliard njerez kane mungese uji, 2.5 miliard njerez kane mungese kushtesh sanitare. Eshte llogaritur qe ne vitin 2025, gjysma e popullsise se botes do te perballet me krizen e ujit te pijshem.

Metodat e pastrimit te ujit