NEURALGIA TRÓJDZIELNA

NEURALGIA TRÓJDZIELNA

- anatomia n. trójdzielnego

Magdalena Dębicka

SKN Neurochirurgii Dziecięcej

Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński

Włókna ruchowe

n. V3 - n. żuchwowy

kora ruchowa

• górna część mostu
• brzusznie i przyśrodkowo do j. czuciowego
• w pobliżu kąta bocznego komory IV

jądro ruchowe

korzeń ruchowy

USZKODZENIE: uszkodzenie całego n. trójdzielnego powoduje rozległą utratą czucia w obrębie przedniej połowy skalpu po stronie uszkodzenia; twarzy poza okolicą kąta żuchwy, rogówką i spojówką; błony śluzowej jamy nosowej, jamy ustnej, przedniej części języka. Występuje także porażenie mm. żucia z odchyleniem żuchwy ku stronie porażenia. Zniesiony zostaje odruch rogówkowy i odruch kichania.

PORAŻENIE CZĘŚCI RUCHOWEJ: główny objaw to porażenie mm. żwaczowych, które po stronie porażenia nie napinają się przy zaciskaniu zębów. Najłatwiej wyczuć to na skroni i na gałęzi żuchwy.

CEBULASTE ZABURZENIE CZUCIA: powstaje przy uszkodzeniu pasma rdzeniowego n. trójdzielnego (V). Są to zaburzenia czucia i temperatury. Im bliżej dolnego odcinka zlokalizowane jest uszkodzenie, tym większy obszar w okolicy ust pozostaje bez zaburzeń czucia. Podobne objawy występują przy jamistości odcinka szyjnego rdzenia kręgowego – utrata czucia, która rozpoczyna się w tylnej części głowy i kieruje się w stronę ust.

NEURALGIA NERWU TRÓJDZIELNEGO: krótkie napady niezwykle silnego bólu .Pomiędzy napadami nie ma zaburzeń czucia, ale w zajętym obszarze występuje tzw. obszar spustowy, który po podrażnieniu dotykowym może wywołać napad bólu

PÓŁPASIEC ZWOJU TRÓJDZIELNEGO: zakażenie półpaścem może powodować uszkodzenie zwojów nerwów czaszkowych. Charakteryzuje się to erupcją grupy pęcherzyków na drodze zainfekowanego nerwu (np. półpasiec n. ocznego). Każda gałąź może być zainfekowana, ale zwykle jest to V1.

n. żuchwowy

napinacz bł. bębenkowej

mięśnie żucia

mięsień żwacz

mięsień skrzydłowy boczny i mięsień skrzydłowy przyśrodkowy

mięsień skroniowy

Włókna czuciowe

ból i temperatura

dotyk

propriocepcja

zwój trójdzielny

Leży w zagłębieniu kostnym na przedniej powierzchni szczytu piramidy kości skroniowej zwanym wyciskiem nerwu trójdzielnego

Zwój leży w przestrzeni podpajęczynówkowej pokryty oponą twardą tworzącą nad nim przestrzeń zwaną jamą Meckela

Przyśrodkowo: boczna ściana zatoki jamistej, bocznie : płat skroniowy. Ku przodowi i poniżej : otwór poszarpany

mięśnie żucia

mięśnie twarzy

oko

korzeń czuciowy

jądro śródmózgowe

jądro rdzeniowe

(jądro pasma zstępującego)

jądro mostowe

(jądro główne)

NERW OCZNY

Unerwia skórę głowy powyżej szpary powiekowej oraz boczną powierchnię nosa.

NERW ŻUCHWOWY

NERW SZCZĘKOWY

Unerwia czuciowo skórę poniżej szpary ust i skroni, ruchowo mięśnie żucia.

Unerwia skórę poniżej szpary powiek i powyżej szpary ust

kora czuciowa

NEURALGIA TRÓJDZIELNA

• napady silnego, krótkotrwalego, ostrego, przeszywającego bólu w obszarze unerwienia gałęzi n.V
• gł V2, V3
• K, >50rż
• "punkty spustowe" żucie, mówienia, mycie zębów, zimny wiatr
• ucisk na korzeń: naczynie tętnicze, guz; demielinizacja

KARBAMAZEPINA

BAKLOFEN, LAMOTRYGINA, GABAPENTYNA, FENTOINA

LECZENIE CHIRURGICZNE

blokada alkoholem/fenolem

radiochirurgiczne uszkodzenie zwoju

Badanie funkcjonowania n.V

1. wzorzec zaburzeń czucia:

Nerw trójdzielny

zajęcie gałęzi

"łupiny cebuli"

! uszkodzenie dolnego odc mostu, rdzenia przedlużonego, i odc szyjnego jest przyczyną rozkojarzonych zaburzeń czucia: brak czucia bólu i temperatury, zachowanie dotyku. Niewrażliwość występuje na obszarze, który przypomina łupiny cebuli

uszkodzenie korzenia lub nerwu obwodowego

uszkodzenie pnia mózgu

2. rodzaj zaburzeń czucia:

• największy nerw czaszkowy
• posiada komponente czuciową i ruchową
• wychodzi z mózgowia między mostem a konarem środkowym móżdżku

rozkojarzona utrata czucia

3. porażenie innych nerwów czaszkowych:

tak

nie

uszkodzenie pnia mózgu

(! guz kąta uciskający pień)

uszkodzenie nadnamiotwe