Азия жолбастары

"Азия жолбарыстары"

Қазақстан және "азия жолбарыстары"

Азиялық жолбарыстардың бірінші толқыны:

Корея

Сингапур

Тайвань

Гонконг

КАЗАХСТАН К 2050 ГОДУ СТАНЕТ НОВЫМ «АЗИАТСКИМ ТИГРОМ» / ЭКСПЕРТНОЕ МНЕНИЕ

Россия рискует потерять своё влияние в регионе, если не предпримет серьёзных реформ в области государственного управления и экономики, тогда её место займёт динамично развивающийся Казахстан. К такому выводу пришли международные эксперты, привлечённые фондом «Посткризисный мир», сообщает корреспондент ИА REX. Подготовленный ими доклад «Перспектива-2050: новая политико-экономическая карта» был представлен на пресс-конференции в Москве 28 июня.

Эксперты считают, что в ближайшие тридцать лет мир ждет передел сфер влияния, борьба за доступ к ресурсам и серьёзные экологические проблемы. В этих условиях шансы на успех имеют те страны, которые сосредоточатся на развитии высоких технологий, вложениях в развитие человеческого капитала и долгосрочном стратегическом планировании. Из всех постсоветских стран этим критериям больше всего соответствует Казахстан. В докладе отмечается, что после развала СССР эта республика «оказалась чуть ли не в самой сложной ситуации, сегодня, с точки зрения экспертного пула, Казахстан демонстрирует наиболее впечатляющие результаты и самый успешный на постсоветском пространстве проект государственного строительства, основанный на долгосрочным планировании».

«Случай Казахстана, - пишут авторы доклада, - является своего рода модельным примером именно с точки зрения эффективного влияния долгосрочного стратегического планирования на развитие страны. Ещё в 1997 г. Казахстан принял «Стратегию-2030», став первым среди постсоветских государств, применившим долгосрочное планирование для выстраивания модернизационной модели. Понятно, что далеко не только это определило итоги развития страны за последующие 15 лет, но сравнение достигнутых результатов с двумя другими наиболее крупными экономиками постсоветского пространства – Россией и Украиной – представляется весьма убедительным. Сопоставление с Россией в данном случае особенно интересно, т.к. по структуре экономики РФ и РК очень похожи».

Секретом успеха казахстанской модели развития является правильное целеполагание, считает директор Института региональных проблем Дмитрий Журавлёв. По его словам, руководство республики ставит перед собой не количественные, а качественные ориентиры, что позволяет сформировать у общества определённое видение будущего страны, на которое вынуждена работать национальная элита, иначе она перестаёт быть элитой. По мнению ученого, это и есть своеобразная национальная идея Казахстана, поэтому в случае смены лидера (а президенту Нурсултану Назарбаеву уже 72 года) страну будет очень сложно повернуть на какой-либо другой путь. «Сменится не вся элита, а только один человек», - считает Журавлёв.

Эксперт отметил, что власти Казахстана находятся в «тренде» не только по части стратегического планирования, но по интересу к высоким технологиям, возобновляемым источникам энергии и развитию системы образования, что в будущем даст ему преимущество перед сосредоточенной на углеводородах сокращающей расходы на образование и Россией.

Напомним, доклад «Перспектива-2050: новая политико-экономическая карта» был подготовлен фондом «Посткризисный мир» при участии 303 экспертов из 63 трёх стран, представлявших научные, деловые, административные круги, а также средства массовой информации.

Дата публикации: 28.06.2013 21:14

Адрес материала: http://iarex.ru/interviews/38234.html

Малайзия

Азиалық жолбарыстардың екінші толқыны:

Таиланд

Малайзия

Индонезия

Филиппины

Малайзия, шығыс азиялық ел.

Басқару формасы: федеративная конституционная выборная монархия.

Астана: Куала-Лумпур, 1 809 699 чел. (2009 г.).

Тіл: малайский (официальный).

Жер көлемі: 329 847 км2.

Халқы: 28 250 000 чел. (2010 г.)

ЖҰӨ : S379 500 млн (2008 г.), по данным ВКФ.

Жан басына шаққандағы ЖҰӨ : $15 700 (2008 г.), по данным ВКФ.

Экономика секторы бойынша ЖҰӨ: сельское хозяйство — 13% ВВП, промышленность — 46%, сфера услуг — 41% ВВП.

Қызықты фактілер:

• Малайзия - либеральды мемлекеттің оның батыс елдерімен салыстырғандағы қатал реттеуімен бірге сыйысып отқанның мысалы.
• Тек 1970 пен 1990 жылдар арасында кедейлік шегінен төмен өмір сүріп жатқан халықтың үлесі 52 пайындан 17 пайызға төмендеді.
• Малайзияда 2020 жылға дейін дамыған мемлекет айналу жоспары ең алғаш 1991 жылы қабылданған болатын.

Гонконг

Гонконг (Сянган) бірнеше аралдардан тұратын, ұзақ уақыт Англияның отары болып келген, тек 1997 жылдан ресми түрде ҚытайХалық Республикасының құрамына енген кең автономиялық құқықтағы бар арнайы әкімшілік аудан.Аспан асты елінің басқа аудандарынан басты айырмашылығы таза капиталистік даму жолындағы аумақ. Сол себепті бұған қатысты «бір мемлекет – екі жүйе» деген тіркес жиі айтылады.

Әрі ЖІӨ мөлшері жөнінен Қытайдың ең бай ауданы саналады, оның жан басына шаққандағы көрсеткіші (38 мың доллардан астам) және тұрғындардың сатып алу мүмкіндігі, халықтың әл-ауқаты деңгейі бойынша батыстың Ұлыбритания, Франция, Германия және Италия секілді дамыған елдерін, тіпті Жапонияны да басып озды. Елдің экономикасы еркін нарықтық қатынасқа негізделген, салық мөлшері төмен, мемлекет экономикаға араласпайды. Мұнда ауыл шаруашылығына жарамды жер де аз, табиғи ресурстарға аса бай емес. Сондықтан да азық-түлік пен шикізаттың көп бөлігі, тіпті ауызсуға дейін шеттен тасымалданады.

Бүгінде Гонконг тектен тек дүние жүзілік ірі қаржы орталықтарының бірі аталып отырған жоқ. Бұл жөнінен ол Азияда бірінші, ал әлемде алғашқы үштікке кіреді. Жуырда Гонконг пен Қазақстан арасында Бейнеу-Шымкент магистралды газ құбырын салуға он бес жылдық мерзімге 1,8 млрд. доллар несие беру жөнінде келісімге қол қойылды.

Азия жолбарыстары

"Төрттіктің" барлық елдері өздерінің барлық дерлік пайдалы қазбаларынан айырылған болатын, бірақ та олардың қатарында арзан әрі ерекше тәртіпті жұмыс күші болған еді.

Күріш даласындағы жүздеген жолдар бойы жұмыс, әрі дәстүрлі конфуциандық тәртіп, және оның тәртіпке, білімге, мәдениетке деген әсері ғасырлар бойы қалыптасқан ерекше "Шығыстық мінезді" қалыптастырды. Ол "тәртіп" ерекшелігіне - еңбексүйгіштік, үлкендердің айтқандарын бұлжытпай орындау, жанұялық құндылықтарға бағыт, білім беру және әлеуметтік прогресске табынушылық.

Және бұл мемлекеттер үшін ең дұрыс шешім болып, экспортқа бағдарланған экономика құру екенін көрінді.

«Төрт азия жолбарыстары» (англ. Four Asian Tigers, или «Восточноазиатские тигры», англ. East Asian Tigers, или «Четыре азиатских малых дракона», англ. Asia’s Four Little Dragons, кит. ) — Оңтүстік Корея, Сингапур, Гонконг, Тайвань экономикаларының неоффициальды аты. Олай аталу себебі, ХХ ғасырдың 60-жылдарынан бастап - 90-ншы жылғы экономикалық кризисге дейінгі мерзімде өте жоғарғы экономикалық даму қарқынын көрсеткені үшін.

"Азия жолбарыстары" бірнеше онжылдықтың ішінде Азиядағы артта қалушы елден алдыңғы қатарлы мемлекетке айналды. Бұған бірнеше факторлар көмек болды, оған бірінші қатарда үкіметтің өте қатал экономикалық саясаты және дамыған мемлекеттердің көмегі жатады.

"Азия жолбарыстарының" пайда болуына қырғи-қабақ соғыс та өз көмегін берді. Барлық болашақ "жолбарыстар" радикалды қарсы коммунистік режимдермен басқарылады. ҮндіҚытайда болған соғыста Шығыс Азия елдері коммунизммен соғыста алдыңғы қатарда болған, және сондықтан батыстық көмекке сенген еді. Батыстық көмек және жеңілдікті несилер ол жерге өте көп соммада жіберілген болатын. Бұл капиталсыз шығыс-азиялық елдердің экономикалық ғажайыпы мүлде болмас еді.

Сингапур

Сингапур да 90-шы жылдардың орта тұсында Оңтүстік Шығыс Азиядағы өндірісі жедел қарқынмен (жылына 14 %) дамыған елдердің қатарына қосылды.

Бүгінде бұл елдің өнеркәсібінде роботтар кеңінен пайдаланылады. Жапония мен Гонконг ірі инвесторлар саналады. Сингапур мұнай өңдеу жөнінен дүние жүзіндегі алдыңғы орындардың бірінде. Мұнда жылына 20 млн. тоннадан астам мұнай өңделеді. Жоғары технологиялар саласында ғылымның жетістігі табысты қолданылады. Сондықтан да Сингапур компьютерлер шығару мен роботтарды өндіріске енгізу бойынша Азияда Жапониядан кейінгі екінші орында. Жыл сайын Сингапурға 5 млн. турист келіп қайтады. Олар Сингапурды «сүйкімді Азия» немесе «экватордағы Еуропа» деп атайды.

Англияның бұрыңғы премьер-министрі, «темірдей тарамыс ханым» атанған, әйгілі саясаткер Маргарет Тэтчердің: «Бір кезде Сингапур бізден үйреніп еді, біз енді Сингапурдан үйренетін болдық» деп мойындауы біршама ойды аңғартқандай. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері қарай Сингапурдан компьютер мен басқа да электроникалық тауарлар тасымалдайтын «Алси» компаниясы жемісті жұмыс істеп келеді.

Тайланд

Таиланд Индонезия,Филлипинжәне Малайзиямен тең дәрежеде екiншi толқын, "жолбарысы" деп әдiл есептейдi . Мынау елдердің қарқынды экономикалық даму олардыңның (Жапония, АҚШ тағы басқалар) экономикалық серiктестерiнің экономикалық өсудiң фонында бастады және ел экономиканың күйi осы елдерге күштi бағынышты болып табылады. 90 жылдары Шығыс Азияны ең күштi экономикалық дағдарысты күйзелдi, және одан бір ел де шет қалмады. Нәтижесінде Тайландта экономикалық өсу 9%-ға 1997 жылы өзгерді және 1998-1999 жылдары төмен түсті. Тай үкiметi ұлттық валютаның бағамын ұстап қалудан бас тартты, оның салдарынан валюта екi рет iс жүзiнде арзандатты.

Оңтүстік Корея

Оңтүстік Корея Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін АҚШ-тың қолдап-қуаттауымен Солтүстік Кореядан бөлінген, елуінші жылдардардың орта тұсында берекесі кетіп, ішер ас, киер киімнің өзін әзер тауып отырған кедей мемлекет болатын. Дүние жүзілік банктің есебі бойынша сол тұстағы елдің ЖІӨ–нің жан басына шаққандағы мөлшері 100 доллардың шамасында ғана болған .

Ал, 1994 жылдан бастап (арада 40 жылдай өткен соң!) Оңтүстік Корея Республикасы жоғары қарқынмен дамыған бай мемлекеттердің қатарына еніп, ЖІӨ-нің әр адамға шаққандағы шамасы 38,5 мың долларды құрады, яғни Швейцария мен Финляндияның деңгейіне жетті.

Бүгінде Оңтүстік Корея ЖІӨ деңгейі (710 млрд.$) бойынша әлемде 11-ші орынды иеленеді. Елдің экономикасы кешегі 80-90 жылдары шапшаң қарқынмен дамып, жылына 8-12 пайызды құрады. Экономикалық дамудың бірден-бір көзі оған нәр беретін электр энергиясында дейтін болсақ, мұнда жалпы қуаты 17,7 гигаваттық 20 АЭС (Атом электр станциялары) жұмыс істейді.

Әйтсе де Оңтүстік Корея машина жасау, оның ішінде автокөліктер шығару өндірісі жақсы жолға қойылған, жетекші елдер қатарына жатады. Мұнда жылына 2,5 млн-нан астам автокөлік жасап шығарылады. Басқаларды айтпағанда, біздің Қазақстанда да Оңтүстік Кореяның «Даewoo», «Hyndai» фирмалары шығарған жеңіл автокөліктер мен басқа да техникалардың кеңінен тұтынылып, пайдаланылатыны да осының бірден бір дәлелі

Корея кеме жасау ісінен де Жапониядан қалыспайды.