Топырақ биологиясы

Топырақ биологиясы

Биология және топырақтану ғылымдарының арасындағы кешенді ғылым

Қарастыратын бағыттары

100 жыл бұрын Докучаев топырақтанудың негізін қалаған болатын. Ол топырақты 5 фактордың әсерінен пайда болатын дене деп атап кеткен. Олар: аналық тау жынысы, уақыт, климат, биологиялық фактор мен жер бедері болып табылады. Ол топырақ пайда болу процесін микроағзалармен байланыстырған алғашқылардың бірі блып табылады. Осылайша жылдан жылға жаңа ғылымдар топырақтануға сүйене отырып шыға бастады.

Топырақ биологиясы топырақтың зоологиясын және

протистологиясын, альгология мен микологию, микробиологию и биохимиясын қарастырады. Ол бұл процестерді атап қана кетпей, қалай жүретінін де түсіндіреді.

ТОПЫРАҚ БИОЛОГИЯСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖƏНЕ

ҚОЛДАНБАЛЫ АСПЕКТІЛЕРІ

Сұрақтар:

1.Топырақ биологиясы нені зерттейді?

2. Ол қандай ғылымдарды қарастырады?

3. Пайда болуына қысқаша шолу?

4. Вернадский топырақ қалай пайда болады деген?

5.Топыратың негізгі қасиеті мен оған қысқаша сипаттама?

6. Топырақтанудың атасы?(РФ,ҚР)

7. Шамамен қашан зерттей батады?

8. Жердің жұмсақ қабатын литосферадан ажыратып тұратын қандай қабат?

9.Топырақ құраушы факторлар?

10.Факторлардың ерекшелігі?

Топырақ биологиясының экологиялық аспектілері экожүйенің тірі

ағзаларының арасындағы өзара жəне биотикалық қауымдастықтағы жеке

популяциялар арасындағы байланыстардың мəселелерін біріктіреді.

Экологиялық зерттеулерде планетарлық деңгейде

топырақ биологиясының мəселелері маңызды орын алады, топырақтағы

микроағзалардың жердің газды қабығын ұстау мен құрастырудағы рөлін атап айтуға болады.

Сонымен , топырақ биологиясы бірнеше ғылымдардың тоғысуынан, ол процестерді түсіндіретін ғылым, экологиямен тығыз байланыст екенін білдік.

Топырақ биологиясының даму тарихы

Топырақ биологиясы біздің ғасырымыздың бірінші жартысында топырақтану мен топырақ туралы басқа да ғылымдардың тоғысуы нәтижесінде пайда болған. Вернадскийдің айтуы бойынша топырақты оның құрамындағы "тірі бөлігі құрайды", осы жерден топырақтың тірі де өлі де, көп процестерді, микроағзаларды және т.б тірі бөлікке қатысты ақпаратты топырақ биологиясы береді.

Негізінен топырақ биологиясының дамуы басқа да ғылымдардың зерттеу нәтижелерінің тоғысуынан басталған. Және де топырақ биологиясында маңызды орын алатын топырақ экологиясы.

Топырақтың маңызды қасиеті

Топырақ

өзінің құнарлығы арқасында əлемдегі бүкіл тіршілікте, соның ішінде адамзат

қоғамын тұрақты топырақтың физикалық қасиеттері су, ауа өткізгіштігі, су

сақтағыштығы, құрамы мен құрылым ерекшелігіне байланысты.

Топырақ биологиясы

Топырақ биологиясы топырақта жүріп жатқан биологиялық процесстерді зерттейді. Топырақ ағзаларын экология позициясымен қарағанда топырақ –

олардың тіршілік ортасы, мекен ету орыны.

Топырақ - литосфераның жоғарғы қабаттарына су, ауа мен тірі

ағзалардың əсерінен қайта құру нəтижесінде қалыптасқан табиғи түзілім.

Биоценоздың құраушысы болып табылады. Құнарлылық қасиеті биомассаны

қалпына келтіруге, яғни ауылшаруашылық дақылдарынан мол өнім алуға

мүмкіндік береді. Ғылыми тілде жұмсақ топырақ қабатын жердің қатты мол

қабатынан (литосферадан) ажыратып - педосфера деп атайды.