Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Kenetat dhe liqenet zakonisht kane tri zona, ne te cilat jetojne organizmat e gjalle :
a) zonen e ceket prane brigjeve
b) zonen e siperfaqes se hapur te ujit dhe ne liqenet dhe kenetat e thella
c) zonen e ujit te telle, ku pak ose fare nuk deperton drita
Te gjithe banoret e ujerave tokesore jane te lidhur fort per ekosistemet tokesore.Lendet ushqyese arrijne prej ekosistemeve tokesore ne ekosistemet e ujerave tokesore. Shume lloje te shtazeve tokesore vijne prane ujerave per tu ushqyer, per te pire uje, ose te riprodhohen ( amfibet, insektet, zvarraniket, shpenet dhe disa gjitare.
Nje bashkesi e larmishme biologjike e organizmave mikroskopike e quajtur plankton jeton ne masen e lire te ujit afer siperfaqes se liqenit ose moqalit.
Ne perberjen e bashkesise jetesore te planktonit hyjne organizmat fotosintetike te cilet perbejne bazen e rrjeteve ushqimore ujore.
Ekosistemet kryesore te perhapura anembane siperfaqes se tokes quhen biome. Ekzistojne shtate tipa themelore te biomeve te perhapura sipas zonave klimatike kryesore
-Shtrihen ne brezin ekuatorial te tokes.
-Kane me shume lloje te qenieve te gjalla se cilido biom tjeter.
-1.500 lloje te fluturave
Mbizoterojne bimet e larta drurore, si dhe bimet liane me gjatesi mbi 100m.
-Shtazet jane zakonisht forma jetesore qe jetojne ne drunj.
-Lageshti e madhe atmosferike.
-Klime e nxehte dhe e lagesht.
-Shkaterrimi ne 40 vjetet e ardhshme
-Biom me klime me dimra te ftohte dhe te gjate dhe vera te fresketa dhe te shkurtra.
-Temperaturat e uleta dhe trolli relativisht i varfer me materie ushqyese mundesojne jeten vetem nje numri te vogel te bimeve.
-Mbulesa bimore eshte e perbere nga: shkurret e uleta, bimet barishtore, likenet dhe myshqet.
-Bota shtazore eshte mjaft e varfer, prej perfaqesuesve te gjitareve vlen te permenden: ujku polar, lepuri polar, dhelpra polare, kurse prej shpendeve pula polare, huti polar etj.
-Shtrihen ne rajonet tropikale, te cilat kane te reshura mesatare vjetore relativisht te uleta dhe thatesi te zgjatur gjate vitit.
-Vegjetacion barishtor ne vend te drunorit.
-Klime e nxehte, me alternime te stineve te lageshta dhe te thata
-Si rezultat i dendesise se madhe te bimeve barishtore, ne stinen e lagesht mundeson qe te zhvillohen gjitaret barengrenes titpike dhe predatoret e tyre ( zebrat, gjirafat, rinoqerontet, luanet, leopardet etj)
Keto biome ndryshojne shume njera nga tjetra pasi qe ato zhvillohen ne rajone te cilat kane karakteristika fizike shume te ndryshme.
-Pas savanave
-Klime shume e thate dhee nxehte
-Mungesa e ujit: faktori kryesor qe ndikon ne jeten e banoreve te shkretetires.
-Organizmat me vecori te ruajtjes se ujit.
-Bimet me shtrese te dyllit ne gjethe.
-Vegjetacion i rralle
-Nder biomet me te medha te hemisferes veriore
-Klima me vere te fresket dhe te shkurte, he dimer te ftohte e te gjate.
-Klima e ftohte siguron kushte ideale per xhvillimin e vegjetacionit te drureve halore.
-Llojet drurore me te shpeshta jane : pisha, breu, hormoqi, larshi, selvia etj.
-Fauna e ngjashme me ate te pyjeve gjethegjera, mirepo ketu strehohen edhe mjaft mishengrenes, si :
ujku, luqerbulli, ariu, dhelpra etj.
-Keto pyje i hasim ne rajonet e gjeresise gjeografike mesatare te hemisferes veriore me klime te nxehte gjate veres dhe mjaft ftohte gjate dimrit
-Ne Evrope ky rajon perfaqesohet nga pyjet e dushkut ose ahut, por edhe lloje te tjera drunore, me te rralla.
-Fauna e pyjeve gjethegjera eshte e pasur me pranine e nje dimri te ashper. Ne pjesen humusore te tokes jetojne krimbat e dheut, insektet, kermijte, kurse ne shtresat e shtrojes pyjore jetojne merimangat, kermijte, insektet etj.
- Gjitaret e ketyre pyjeve jane ariu, dreri, dhelpra, ketri, miu etj.
-Mbulojne pjesen me te madhe tebrendise se Amerikes Veriore.
-Klime e thate, verat e nxehta dhe dimrat e ftohte.
-Ndryshe quhen edhe prerie.
-Jane te populluara me kope te gjitareve barngrenes.
-Llojet e ekosistemeve
-Ekosistemet tokesore
Pyjet tropikale te shiut
Savanat
Shkretetirat
Stepat
Pyjet gjethegjera
Pyjet halore
Tundra
-Ekosistemet oqeanike
Afer 3/4 e siperfaqes se Tokes jane te mbuluara me oqeane. Kemi tre tipa te ekosistemeve oqeanike:
a) Ujerat e ceketa oqeanike, me siperfaqe te vogela oqeanike, por me diversitetin me te madh oqeanik.
b) Zona e hapur e detit, qe popullohet nga shume lloje te peshqve.
c) Ujerat e thella oqeanike te ftohta dhe te erreta. Ne msein e pak banoreve te fundit te oqeanit disa prej tyre jane organizmat me te quditshem te takuar me rruzullin tokesor, shumica e te cileve kane pjese trupore qe prodhojne drite me te cilen i terheqin partneret gjate kopulimit apo per mbrojtje nga predatoret.
Ne ekosistemet e ujerave tokesore bejne pjese: liqenet, kenetat, mocalet dhe lumenjte. Keto ekosisteme kane perhapje te kufizuar ne hapesiren e tokes.
Liqenet mbulojne 1.8% te siperfaqes se tokes, kurse perrenjte dhe lumenjte mbulojne afer 0.3%.
Sidocofte ato ofrojne kushte jetesore per nje numer te madh te qenieve te gjalla, duke i perfshire peshqit, ujetokesoret, insektet, breshkat, krokodilet dhe shume lloje te bimeve