Nobelang Pilipino

Wakas :-)

akda

• Dr. Kuba
• Anak ng Kriminal
• Ang Monghita
• Ang Liham ng Kumpisalan
• Musikong Bumbong

Dr. Fausto Galauran

• isa sa mga Pilipinong manunulat na may pinakamaraming nasulat na nobela.
• Isa siya sa mga batikang manunulat ng panitikan na inaanyayahan ni Severino Reyes para sumulat sa magasing Liwayway, noong panahong pinamamahalaan na ni Ramon Roces ang babasahin.
• Bagama't tapos ng kursong panggagamot, nahilig siya sa gawaing pagsusulat.
• Naging kasapi siya ng samahan ng mga manunulat na Ilaw at Panitik at Akademya ng Wikang Pilipino.

• Nagtapos ng Batsiler en Artes sa Liceo de Manila noong 1907 at pagkamambabatas sa Academia dela Jurisprudencia noong 1913
• Isang batikang makata, peryodista, pulitiko at haligi ng wika sa panikang Tagalong.
• Maituturing na isang suhay ng Panahing Ginto ng Nobelang Tagalog.

• Naging patnugot san g Surian ng Wikang Pambansa, naging puno ng kagawaran ng Pilipino sa Centro Escolar at Konsehal ng Maynila.
• Manunulat ng Taliba, patnugot ng ang Mithi, Ilang-ilang at Liwayway.
• Namatay dahil sa kanser sa baga noong Hulyo 24, 1974 SA Lourdes Hospital sa gulang na 86 na taon.

akda

• Damdamin
• Prinsesa Urduja
• Tilamsik

Iñigo Ed. Regalado

• Koleksyon ng mga Tula : Damdamin at Bulalakaw ng Paggiliw
• Maikling Kwento : Sa Laot ng Kapalaran at Ang Dalaginding
• Iba pang mga gawa : Isang Panyo Lamang, Mahiwagang Tao at Sa Bundok

1888-1974

Mga Nobelistang Nagpatanyag

May Tibok ang Puso ng Lupa (1997) – Bienvenido Ramos

“Ginto ang Kayumangging Lupa”(1974-1975) – Dominador Mirasol

Lope K. Santos

• Isinilang sa Pasig, Rizal noong Setyembre 15, 1879.
• Isang Inpresor sa panlibangan ang kanyang amang si Ladislao Santos at marahil ito ang dahilang ng kanyang maagang pagkamulat sa mga kaapihan at karapatan ng mga manggagawa.
• Naging gobernador ng Rizal at Nueva Viscaya, naging senadoe at naging director ng Surian ng Wikang Pambansa.

• Nagturo din siya sa UP, CEU, Cosmopolitan College at Union College.
• Isa siyang mamamahayag, makata, pantas-wika,mananalumpati, at mananalaysay.
• Halos ng kanyang mga akda ay may kamalayang panlipunan.

akda

(1879 – 1963)

• Balarila ng Wikang Pambansa
• Banaag at Sikat, isang nobela

Panahon ng Bagong Lipunan

• Kilala sa sagisag na “Kintin-Kulirat”.
• Valeriano H. Pena – natanyag bilang makata, mandudula at higit sa lahat nobelista.
• Isinilang siya sa bayan ng San Jose, Bulacan noong ika-12 ng Disyembre 1858

• Kinagiliwan na niyang basahin at pag-aralan ang katesismo sa gulang pa lamang na sampung taon.
• Ang pagsulat ang naging hanapbuhay niya.
• Siya ay nakapag-asawa sa gulang na apatnapu’t lima.
• Ang kanyang asawa ay si Victoria Laktaw.

Valeriano Hernandez - Pena

1852-1922

Kaalinsabay ng pantikan, kung dati'y de numero lamang ang ating hakbang sa paggawa ng mga akda ay tila naghimagsik din ang panitikan. Sumibol ang mataas na antas ng emosyon sa bawat akdang ginagawa't nililimbag. Mga akdang nagpapagalaw sa kamalayan ng tao.

“Gapo”(1980) – Lualhati Bautista

Magpahanggang sa ngayon ay husto na ang lahat sa kalayaan ng ating panitikang Pilipino. kung dati'y tago ang mga pangalan ng may-akda, ngayon ay taas-noo na nilang ipinakikilala ang kanilang sarili. Ang barayti na rin ng mga salitang ginagamit ay malawak, hindi hinihimay-himay.

Panahon ng Kalayaan

“Friccion”(1987) – Edcel Cancellano

Ang panahon ng pananakop ng mga kastila ay masasabing panahon na ang panitikan natin ay pumapaloob sa mga pinid na emosyon dala ng sistema ng kanilang pamamalakad. Ngunit katulad nga ng isang kasabihan tayo ay ang taong walang kibo na nasa loob ang kulo. Dahil sa paulit-ulit na pang-aapi ng mga banyaga, natuto tayong lumaban.

Ikawalo at ikasiyam na Kabanata

1905

• Lope K. Santos – nagsimula ng paglalathala ng yugtu-yugtong kabanata sa mga nobela.
• Sinimulang ilathala nang paputol-putol ang “Banaag at Sikat”.
• Lumabas din ang putol-putol na paglalathala ng “Anino ng Kahapon” ni Francisco Lacsamana.
• Ang sumunod ns mga taon ay itinuring na “Panahong Ginto” ng nobelang Tagalog.
• Nagpatuloy sa paglalathala ng mga nobelang dugtungan ng mga nobelista sa lingguhang Liwayway.

1903

• Sinimulang ilathala nang payugtu-yugto sa pahayagang “Muling Pagsilang” ang dalawang nobela ni Valeriano H. Pena.
• Ang “Nena at Naneng” at ang “Mag-inang Mahirap”, ang lubhang kinagigiliwan at napabantog sa mga tao.

1900

• Kapansin-pansin sa panahong ito ang masiglang pagpasok ng nobelang Tagalog.
• Sumikat ang maraming manunulat na Pilipino.
• Lope K. Santos – isang kilalang manunulat ng “Salawahang Pag-ibig” na lumabas na serye sa “Ang Kaliwanagan”.
• Valeriano H. Pena – na pinamagatang “Unang Bulaklak”.
• Modesto Santiago – na pinamagatang “Pagsintang Naluoy”.

Panahon ng Amerikano

1921

• Ang mga sumunod pang mga taon ay itinuring na panahon ng paglubog ng araw.
• Dahil ito sa paglitaw ng maikling kuwento na siyang kinagigiliwan ng mga makabagong mambabasa.

1901

• Lumabas sa Ang Aklatang bayan ang isa pang nobela ni Valeriano H. Pena na pinamagatang “Si Rosa at si Valerio”.

Panahong

Kontemporaryo

• Pagdedeklara ng bagong demokrasya
• Nena at Neneng : Valeriano Hernandez Pena
• Lualhati Bautista
• Gapo (1979-1980)
• Dekada 70 (sinulat noong panahon ng batas military, 1983)
• Bata, Bata, Paano ka ginawa?

Maikling Kasaysayan ng Pag-unlad

Sangkap

Balangkas

Ang pangunahing sangkap ng balangkas ay paglalaban ng hangarin ng pangunahing tauhan o bayani ng nobela at ng hangarin naman ng iba pang tauhan o kaya'y ng mga salungat na pangyayari. Sa pagkakasalungatang ito nagmumula ang kilos at galaw ng mga pangyayari sa buong nobela.

• Ang mga pangyayari
• Paglalarawan ng pagkatao

Layunin

tatlong sangkap

ng nobela

Sa isang mahusay na nobela, ang mga tauhan ay hindi pinapagalaw nang may akda. Sila'y gumagalaw ng kusa alinsunod sa angkin nilang likas na katangian, mga hangarin at mga nakapaligid sa kanila.

• Isang kuwento o Kasaysayan
• Isang pag-aaral
• Paggamit ng malikhaing guni guni

Ang mga kilos nila'y siyang mga kilos na hinihingi ng katutubo nilang ugali at ng mga pangyayaring inilalarawan ng kumakatha.

• gumising sa diwa at damdamin
• nananawagan sa talino ng guni-guni
• mapukaw ang damdamin ng mambabasa
• magbigay ng aral tungo sa pag-unlad ng buhay at lipunan

• nagsisilbing daan tungo sa pagbabago ng sarili at lipunan
• nagbibigay inspirasyon sa mambabasa
• napupukas nito ang kaalaman ng tao sa pagsulat ng nobela

Mga Uri, Katangian, at Sangkap

Nobela

Ang akda ay maaari ring tawaging:

• Nobela ng romansa
• Nobela ng kasaysayan
• Nobelang layunin
• Nobelang sining

Ang nobela ay naglalahad ng isang kawil ng kawili-wiling mga pangyayari na pinaghabi-habi sa isang mahusay na balangkas.

Pinakapangunahing sangkap ay ang paglalaban ng hangarin ng bayani sa isang dako at ng hangarin naman ng kanyang mga katunggali.

• Tumutugon sa karanasan ng tao.
• Tinatawag din itong kathambuhay.

Uri

Nobela ng Banghay - isang akdang nasa pagkakabalangkas ng mga pangyayaring ikinawiwili ng mga mambabasa.

Nobela ng Tauhan – isang akdang nasa mga hangarin, pangangailangan at kalagayan ng mga tauhan ang ikinawiwili ng mga mambabasa.

pangatlong pangkat