Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)

Ang Dalawang Kakayahang Dapat Paunlarin ng Wika

Mga Pangunahing layunin na sa paggamit ng wika ang makapagpahayag ng sari-sariling idea at damdamin,huna-huna at paniniwala,pati na ang mithiin.base sa karanasan;makapagpalaganap ng mga pangkalahatang impormasyon tungkol sa mga bagay-bagay; at makapagturo ng mga mahahalagang kaalaman tungkol sa buhay.

Ang mga layuning nabanggit ay lubos lamang maisasakatuparan kung ang kalalaman sa wika ay malawak at ang kagamitan nito ay mahusay na mapanghahawakan. Nasa pagpapaunladdin lamang ng dalawang kakayahang pangwika nakasalalay ang kaganapan ng lahat ng ito- sa kakayahang liggwistika at sa kakayahang komunikatibo.

Kakayahang Linggwistika

Ang kakayahang Linggwistika ay may kinalaman sa pagaaral ng mga katangian at tuntunin ng wika at sa iba pang kaalamang gramatika

Kakayahang Komunikatibo

Ito ay Hindi lamang nangangailangan ng kakayahang linggwistika kundi ng kasanayan sa aplikasyon nito. Kung paano ito iniaangkop sa iba't-ibang sitwasyong pangkapaligiran,pang-okasyon man o pang araw-araw.

Datapwat ayon kay Garcia (2006) sa kanyang pagiistruktura ng wika, higit sa dapat pag-ukulang-aral ang kakayahang Linggwistika, ang wastong paglalapat ng mga tuntunin ng wika. Kailangang maintindihan itong mabuti para masuri ang bawat yunit ng tunog(fonim),letra(grafim),yunit ng salita(morfim),salita(leksikon),pangungusap (sintaks) at pagpapahayag(diskors)

Ang Anatomiyang Pampananalita

Ang Pasalitang pagpapahayag na wika ang pinakamahalagang kasangkasapan anatomikal. Ibig sabihin nito, walang diferensya ang alinman sa mga bahagi ng kanyang katawan na ginagamit sa pagsasalita. Ang kakayahan niya sa pagbigkas ay maliwanag at sa artikulasyon ay matataas.

Mangyari pa, dahil sa ang anatomiyang pampanalitang ito ang pangunahing kasangkapang ginagamit sa proseso ng pagsasalita,dapat lamang na pangalagaan ang bawat bahagi nito nang mabuti nang ang paglikha ng tunog ay maging makahulugan at nang ang salita ay mabuong malinaw at maliwanag para lubos na maintindihan ng kausap o nakikinig.

Mga Salik sa Pagsasalita

Tatlong salik na mahalaga sa pagsasalita

(1) Artikulador

(2) Resonador

(3) Enerhiya

Paano Makikilala na ang isang tunog nga ay fonema ng isang wika?

Kung nag-iiba ang kahulugan kapag pinalitan o isinama sa salita ang tunog.

Diptonggo

Pag isinudlong ang alinman sa fonemang patinig sa unahan ng malapatinig

ng fonemang

w at y-a+w=aw; o+y=oy;

i+w=iw- karaniwang nasa huli ng salita.

Pares minimal

Pares ng salita na magkatulad na magkatulad ang bigkas maliban sa isang fonema na siyang ipinagkakaiba ng kahulugan

Fonema

Paraan ng pagbigkas

yunit ng tunog

Pinaka maliit na bahagi ng wika

Pagpapalabas ng hangin sa alinmang daanan na siyang ginagamit sa paglikha ng tunog.

Fonemang Segmental

Tagpuang Bigkasan

Fonolohiya

Tiyak na Palatunugang bahagi ng katawag sadyang ginaganapan sa pagbuo ng tunog

Ito ay ang pagsasama nang ponemang patinig at ponemang katinig upang makabuo ng isang tunog

Pag-aaral sa mga mahahalagang tunog na nagbibigay ng kahulugan sa pagsambit ng salita. ito rin ang nagpapabago s amga kahulugan ng mga salitang magkakatulad.

Ang BALANGKAS NG WIKA (GARCIA,2006)