Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
ÖĞRENİM HEDEFLERİ:
Doğal aile planlaması yöntemleri nelerdir?
Oturumun sonunda katılımcılar,
Doğal Aile Planlaması ( DAP ) kavramını tanımlayabilmeli,
DAP yöntemlerini açıklayabilmeli,
Fertil dönemin belirlenmesi ile ilgili yöntemlerinin kullanım kurallarını (bazal vücut ısısı, servikal mukus, servikal palpasyon ve semptotermal) söyleyebilmeli,
Takvim/kolye yöntemi kullanıcılarına kullanım kurallarını açıklayabilmeli,
Laktasyonel Amenore Metodunu (LAM) tanımlayabilmeli,
DAP yöntemlerinin ve LAM’ nun olumlu ve olumsuz yönlerini sayabilmeli,
DAP yöntemlerinin ve LAM’ nun kullanım uygunluğunu belirleyebilmeli.
AMAÇ
Doğal aile planlaması yöntemlerinin danışmanlığı ile ilgili bilgi ve beceri kazanmak.
‘'Sevgi, aşk, güven ve benzeri duygular, ancak ve ancak karşımızdakinin özgürlüğüne, bağımsızlığına ve özerk kişiliğine saygı duyulduğu zaman bir anlam ve bir değer kazanır.''
Semptotermal Yöntem
Semptotermal yöntem, servikal mukus, bazal vücut ısısı ve servikal palpasyon yöntemlerinin birleşimidir.
Her üç yöntemin birleşimi olduğundan diğerlerinden daha etkilidir.
Adet kanaması durduktan sonra, ovulasyondan önce, infertil kuru günlerde iki günde bir cinsel ilişkide bulunulabilir.
Vajinanın ıslandığı hissedildiğinde veya mukusa rastladığında fertil aşama başlar. Gebe kalmamak için bu dönemde cinsel ilişkide bulunulmaz.
Hem zirve gününde hem de “termal değişim dönemi”nde cinsel ilişkide bulunulmaz.
Fertilite Belirtilerine
Dayanan Yöntemler
Emzirme ve Gebeliğin Önlenmesi
Etki Mekanizması
Laktasyonal amenore yöntemi(LAM), annenin emzirme döneminde emzirmeyle ilgili bazı koşullara uyarak laktasyon amenoresini bir aile planlaması yöntemi olarak kullanmasıdır.
İnsanda laktasyon, ovülatuvar siklus üzerine etki ederek, kadının ovülasyonu ve adet görmesini baskılayarak gebelikten korunmayı sağlar.
Etkililiği
Doğru kullanılırsa %99.5
Doğru kullanılmadığında %98
Tam Emzirme Koşulları:
Bebeğin altı aydan küçük olması,
Annenin adet görmemesi,
Bebeğin gündüz ve gece her istedikçe, sık aralıklarla (6-10 kez) ve en az dört dakika emzirilmesi,
Bebeğin beslenmesinin en az %85’inin anne sütüyle sağlanması.
LAM Yönteminin Olumlu Yönleri:
LAM Yönteminin
Olumsuz Yönleri
Korunma doğumdan hemen sonra başlar.
Kadını en az 6 ay süreyle etkili bir şekilde korur.
Cinsel ilişkiyi etkilemez.
Yan etkisi yoktur.
Doğaldır ve kullanılması kolaydır.
Ücretsizdir.
Anne ve çocuk sağlığı açısından yararlıdır.
Emzirmeyi destekler ve çocuğun gelişmesini sağlar.
Belirli bir süreyle sınırlıdır; normal koşullar altında, doğumdan sonraki ilk 6 ayda etkilidir.
Bütün koşullar yerine getirilmediği zaman gebeliğin önlenmesinde etkili olmaz.
Koşullardan biri değiştiğinde kullanmak üzere bir başka yöntem (kondom, spermisit gibi) hazır bulundurulmalıdır.
Etkili olması için nasıl uygulanması gerektiği kolayca anlaşılmayabilir.
CYBH’lerden korumaz.
HIV ve hepatit anne sütüyle bulaşabilir.
LAM Yönteminin Sınırlılıkları
HIV enfeksiyonu
Emzirme sırasında ilaç kullanımı
Yeni doğmuş bebeği etkileyen şartlar
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz.
LAM Yönteme Özel Danışmanlık
İdeal olarak, anne adayına gebelik kontrolleri sırasında aile planlaması konusunda yol gösterilmeli, yöntemlere ilişkin bilgi verilmelidir.
Anneler, emzirmeye özendirilmeli ve desteklenmelidir.
Anne sütünün
Emzirmenin doğumdan hemen sonra başlaması gerekir.
Dr.Nur GÜZEL
Etki Mekanizması
Doğurganlık Bilinci ve Doğal Aile Planlaması
Kadın fertilite belirtilerini her gün izleyip, kaydeder.
Fertil günler belirlenir.
Gebelik istenmiyorsa, fertil günlerde cinsel ilişkiden kaçınırlar.
DİKKAT!
Sperm 48-72 saat
Ovum 24-48 saat
CANLI KALABİLİR
Fertil Dönem
Fertilitenin en fazla olduğu dönem,
ovülasyondan 5 gün önce başlar,
ovülasyondan 2 gün sonra sona erer.
Gebe kalma olasılığı
ovulasyon günü ile ondan önceki iki günde en üst düzeydedir.
Güvenli uygulama için;
cinsel perhiz süresi uzun tutulmalı
ya da bu sürede bariyer yöntemler de uygulanmalıdır.
Doğal aile planlaması yöntemleri
siklusun fertil ve infertil dönemlerinde,
doğal belirtileri gözleyerek
gebeliğin planlanması ya da
gebeliğin önlenmesine yarayan yöntemlerdir. (Dünya Sağlık Örgütü)
Doğal aile planlaması, çiftlerin doğurganlık bilincini gerektirir.
Doğal aile planlaması yöntemleri
Fertilite testleri
Etkililik
Doğal aile planlamasının etkililiği seçilen yönteme ve kullanıcının özelliklerine göre değişir.
Doğru uygulandığında;
DOĞAL AİLE PLANLAMASI
DAP Kimler İçin Uygun Değildir?
DAP Kimler İçin Uygundur?
Doğal aile planlaması uygulamasının kesin kontrendikasyonu yoktur.
DAP Yönteme Özel Danışmanlık
Danışmanlık, yöntemi doğru kullanmaları için çok önemlidir.
Kişinin bu yöntemle ilgili deneyimleri değerlendirilmelidir
Danışmanlığa eşlerin birlikte katılması şarttır
DAP Olumsuz Yönleri
DAP Yöntemlerinin Olumlu Yönleri
Takvim Yöntemi
Menstrüel siklusun fertil ve infertil günlerini hesaplamak için matematiksel formüllere dayanan doğal bir yöntemdir.
6 aylık bir gözlem süresi gerekir.
Takvim Yöntemi İçin Gereklilikler
Ovülasyonun genellikle bir sonraki menstrüel periyoddan önceki 14. günde olduğu, ancak 11. ve 17. günler arasında da olabileceği varsayımı;
Takvim Yöntemi
Takvim Yöntemini Kimler Kullanabilir?
26 ila 32 gün uzunluğunda siklusu olan kadınlar
Her siklusun 8-19’uncu günlerinde korunmasız
cinsel ilişkiden kaçınabilen eşler
Cinsel yönden bulaşan enfeksiyonlara maruz kalmayan çiftler.
Adet kanamasından sonraki ve adete yakın günlerde eksternal servikal os kapalıdır, serviks serttir, ve servikse kolay ulaşılır. İnfertil dönemdir.
Serviks serttir, servial os kapalıdır, serviks biraz yüksektedir. İnfertil dönemdir.
Ovülasyondan ortalama 4-5 gün önce, yumuşamanın başlaması belirgin hale gelir. Os yavaşça açılır ve palpasyonla servikse daha zor ulaşılır. Fertil dönemdir.
Ovülasyon döneminde serviks, zor palpe edilir. Hissedilebiliyorsa, kıvamı çok yumuşamış ve açıklığı da genişlemiştir. Fertil dönemdir.
Ovülasyonu hemen izleyen günlerde serviks yeniden sertleşir, aşağı iner ve os kapanır. İnfertil dönemdir.
Kadın, serviksteki değişiklikleri belirler.
Servikal palpasyon;
menstrüasyon dönemi dışında her gün
mümkünse gece yatmadan önce,
her seferinde aynı pozisyonda iken yapılmalıdır.
Muayeneden önce tırnakları kısa, eller temiz olmalıdır.
Serviksin kıvamı;
yumuşakken alt dudağın iç kısmı
sertken burun ucunun ortası gibi hissedilir.
Kadın, ilk değişiklikleri belirlediği andan serviksi kolayca hissettiği, serviksin sert ve osun kapalı olduğu zamana kadar fertil sayılır.
Çift, çocuk sahibi olmak istemiyorsa, fertil günlerde cinsel ilişkide bulunmamalıdır.
Bu yöntemin semptotermal yöntemin en güvenilir parametresi olduğu belirtilmektedir
Ovülasyondan sonra
vücut ısısı 0,2°C-0,5°C arasında yükselir ve bir sonraki menstrüasyona kadar (yaklaşık 11-17 gün) yüksek kalır. (Termal kayma)
Ovülasyon, muhtemelen ilk ısı yükselişinden önceki gün gerçekleşir.
Bazal vücut ısısı, hassas bir termometreyle, menstrüel siklus boyunca,
Tarih belirtilerek bir çizelgeye kaydedilir.
İnfertil dönem başladıktan sonra, kadının ısı ölçmeye devam etmesine gerek yoktur.
Bazal vücut ısısı, hastalık, stres, düzensiz uyku, antibiyotik kullanımı, ölçüm hatası ve benzeri birçok durumdan etkilenebilir.
Adetin ilk 10 gününde ölçülen “normal” ısıların en yükseği belirlenir.
En yüksek olanının 0,1°C üstünden bir çizgi çekilir. Bu çizgiye “ısı çizgisi” denir.
İnfertil dönem, ısı çizgisi üzerinde art arda gelen üçüncü yüksek ısının (termal değişim) kaydedilişinin akşamı başlar.
Servikal Mukus Yöntemi
Kadın, vajinal salgısını her gün kontrol eder ve her
akşam kayıt eder:
Vajinada ıslaklığın hissedildiği ilk günden başlayarak, kaygan, ince ve bol mukusun bitiminden sonraki üç güne kadar cinsel perhiz veya ek yöntem kullanılır.
Adet kanaması bittikten sonraki birkaç günde mukus gözlenmez.
Sonra yapışkan, koyu kıvamlı, pürtüklü çok az mukus salgılanmaya başlar.
Ovulasyon yaklaşırken mukus artar, incelir ve rengi berraklaşır, elastik ve kaygan olur, vajinada ıslaklığa neden olur.
Ovulasyondan sonra mukus azalır, yapışkan ve pürtüklü olur,
vajina kuru hissedilir.