Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Me iniciativën e Universitetit të Shkodrës “Luigj Gurakuqi” dhe me mbështetjen e Fondacionit Shoqëria e Hapur Për Shqipërinë SOROS, është ndërmarrë një projekt kërkimor i cili synon te përshkruaj situatën aktuale në fushën e manxhimit dhe drejtimit në arsimin e mesëm në Shqipëri duke identifikuar pikat e dobta dhe të forta të kapaciteve vendimmarrëse.
Studimi ka zgjatur rreth gjashtë muaj. Subjekte të këtij studimi kanë qënë rreth 420 mësues dhe rreth 126 përfaqësues të ekipit drejtues së shkollave të përzgjedhur rastësisht nga 42 shkolla të mesme të Shqipërisë të ndara sipas gjashtë rajoneve: Tiranë; Durrës, Korçë, Vlorë, Shkodër dhe Kukës.
Shpesh mendohet se meshkujt janë më autoritar në krahasim me femrat. Të dhënat e grumbulluara në këtë studim kanë dhënë një informacion interesant lidhur me këtë çështje duke rrëzuar stereotipet e krijuara.
Pavarësish se në total numri i drejtuesve që shfaqinin një stil autoritar të lidershipit është i ulët, duket se nga këta vetëm njëri prej tyre ishte mashkull, ndërkohë që gjithë drejtuesit e tjerë me këtë stil lidershipi ishin femra.
Disa femra në pozicione drejtuese në mjediset e arsimit parauniversitar, duket se ndjejnë një presion të lartë psikologjik në këto pozicione.
Një nga mënyrat që këto femra drejtuese përdorin për të kapërcyer këto pengesa është duke pasur sa më tepër kontrol mbi gjërat në punë.
Gjetjet kryesore te studimit
Përceptimet e mësuesve për stilin e drejtuesve
Gjetjet kryesore te studimit
Në këtë studim përveç drejtueve të shkollave, janë anketuar intervistuar dhe vëzhguar edhe vetë mësuesit në punën e tyre me qëllimin që të kuptonim cili ishte perceptimi i mësuesve lidhur me stilin e drejtuesve të tyre.
Për këtë u analizuan përgjigjet e pyetjeve të pyetsorit si dhe të intervistave duke bërë krahasimin mes stilit të drejtuesve të përceptuar nga vetë drejtuesit dhe nga mësuesit.
Seksioni :Stili i lidershipit të drejtuesve
6.7% e mësueve deklarojnë se drejtuesi i tyre i merr vetë vendimet;
72.4% deklarojnë se drejtuesi i merr vendimet duke u konsultuar edhe me mësuesit;
18.2% deklarojnë se drejtuesi ua lë mësueve të marrin vendim;
1.3% deklarojnë se drejtuesi i tyre nuk merr fare vendime.
Tipikisht lideri demokrat zhvillon plane për të ndihmuar punonjësit dhe për të vlerësuar performancën e tyre; Lejon punonjësit për të vendosur qëllimet; Inkurajon punonjësit që të rriten në punë dhe të promovohen; Njeh dhe inkurajon arritjet.
Nga studimi del se 88% e mësuesve mendojnë se në shkollën ku ata punojnë informacioni përcillet në të gjitha nivelet.
Rreth 81% e mësuesve ndihen të kënaqur me shkallën me të cilën ata kanë mundësi për të shprehur ankimet e tyre.
Nga studimi doli se 90% e mësuesve janë në përgjithësi të kënaqur me shkallën me të cilën ekzistojnë linja komunikimi të hapura ndërmjet tyre dhe drejtuesit.
72.4% deklarojnë se drejtuesi i merr vendimet duke u konsultuar edhe me mësuesit; 18.2% deklarojnë se drejtuesi ua lë mësueve të marrin vendim;
Tipikisht lideri demokrat zhvillon plane për të ndihmuar punonjësit dhe për të vlerësuar performancën e tyre; Lejon punonjësit për të vendosur qëllimet; Inkurajon punonjësit që të rriten në punë dhe të promovohen; Njeh dhe inkurajon arritjet.
Seksioni :Analiza demografike e kampionit
Rreth 85% e mësuesve ndiheshin të kënaqur me interesimin e drejtuesit për zhvillimin profesional të tyre (mësuesve).
Këto rezultate kanë dalë nga përpunimi i pyetësorit të plotësuar nga ekipit drejtues. Pyetësori përmbante një shkallë matëse të përbërë nga 30 deklarata. Pra të gjitha rezultatet e tabelës së mësipërme janë rezultate që tregojnë mendimet e vetë drejtuesve për sa i përket stilit të tyre të lidershipit.
Statistikat, intervistat dhe vëzhgimet e kryera për këtë studim mbëshesin faktin që në përgjithësi mësuesit e shkollave të mesme në Shqipëri kanë ekspertizën, aftësinë, përvojën, kualifikimin dhe arsimimin e nevojshëm dhe të mjaftueshëm për të punuar në mënyrë të pavarur, për të përcaktuar prioritetet e tyre në punë dhe për të qënë produktiv.
Megjithatë përdorimi i këtij stili lidershipi ngre edhe një hipotezë tjetër sipas të cilës, mbase mësuesit në mungesë të një drejtimi të orientuar dhe të kontrolluar mund të ndihen konfuzë dhe të humbasin besimin si tek drejtuesi i tyre ashtu edhe tek aftësitë e tyre.
Në përgjithësi drejtuesit nuk përdornin një stil autoritar të lidershipit, por ata që kryesisht e përdornin këtë stil përfshiheshin më tepër në grupmoshëm 26-35 vjeç.
Kjo grupmoshë ushtronte një stil të autoritar të fortë. Ka shumë gjasa që ky stil të përdorej për të mbuluar pasiguritë, mungesën e eksperiencës dhe nivelin jo të lartë të vetëbesimit të këtyre drejtueve relativisht të rinj në moshë
Nga studimi doli një pjesë drejtuesve përdornin njëkohësisht elementë të stilit autoritar dhe të stilit demokrat të lidershipit (stili tranzitor). Kryesisht grupmosha tipike që përdorte këtë stil tranzitor mes atij autoritar dhe atij demokratik ishte 36-45 vjeç.
Ekipi i mësuesve ka plotësuar një pyetësorë që synon masë se sa të kënaqur janë ata me elementet e stilit të drejtimit të mbikqyrësve të tyre dhe sa të rëndësishme i perceptojnë ata këto elementë për të rritur cilësinë dhe efektivitetin e punës në shkollë.
Pyetësori është i ndarë në katër seksione.
Në seksionin e parë mblidhen të dhëna lidhur me format e komunikimit ndërmjet drejtuesve dhe vartësve në shkolla.
Për të kaluar më pas në seksionin dy ku respondenti njihet me 18 deklarata për të cilat përgjigjet përmes një shkalle matëse. Në këtë seksion synohet të matet niveli i kënaqësisë së mësuesve lidhur me stilin e lidershipit dhe marrëdhëniet që krijohen me drejtuesit e tyre.
Seksioni i tretë i pyetësorit përmban 10 pohime që lidhen me format e transmetimit të informacionit mes kolegëve. Në fund mblidhen të dhënat demografike si mosha, gjinia, statusi civil, niveli arsimor, koha në arsim, vitet e punës në shkollën përkatëse etj.
Nga studimi del se 88% e mësuesve mendojnë se në shkollën ku ata punojnë informacioni përcillet në të gjitha nivelet.
Nga perceptimi i mësuesve del se në aspektin e komunikimit, stili i lidershipit të drejtuesve të tyre është demokratik.
Stili demokrat i lidershipi përdoret më mirë kur ndjekësit janë të mirë informuar lidhur me proçeset e organizatës dhe ku nevojitet ndryshim.
Studimi ka adaptuar si qasjet cilesore ashtu edhe ato sasiore. Të dhënat parësore janë marrë nga pyetësorët, vëzhgimet dhe intervistat personale.
Grupi i ekipit drejtues të shkollave ka plotësuar një pyetsorë cili vlerëson stilin e tyre të lidershipit si dhe qëndimet që ata mbajnë ndaj stilit të udhëheqies që përdorin.
Seksioni i parë përmban pyetje që mbledhin informacion mbi të dhënat demografike si mosha, gjinia, gjëndja civile, niveli arsimor, numri i viteve në institucion dhe numri i viteve në pozicion drejtues.
Ndërkohë që seksioni i dytë përmbledh 30 deklarata mbi mjedisin e punës dhe marrëdhëniet që krijohen ndërmjet stafit dhe drejtuesve
Aftësitë e lidershipit për të zgjidhur problemet, për të marrë vendime dhe për të përmiresuar punën.
Shkalla me të cilën drejtuesit janë të ndjeshem ndaj interesave, nevojave dhe aspirateve të institucionit dhe vartësve.
Metodat e shpërblimit dhe ndëshkimit që përdorin drejtuesit e institucioneve për të ndikuar dhe motivuar ndjekësit e tyre.
Perceptimi i mësuesve në lidhje me qartësinë e punës së tyre, qartësinë e misionit të institucionit dhe komunikimin e hapur.
Nga naliza e të dhënave nuk duket se ndonjë stil i vecantë lidershipi praktikohet më tepër apo më pak në varësi të viteve të eksperiencës në punë si drejtues. Nga analiza statistikore duket se nuk ekziston ndonjë marrëdhënie domethënese mes eksperincës si drejtues dhe stilit të lidershpit. Pra vitet e eksperiencës si drejtues nuk paracakton se cilin stil lidershipi drejtuesi do të praktikojë.
Variablat:
Konkluzione
Qëndrimet e mësuesve në lidhje me stilin e lidershipit të drejtuesve të tyre.
Qëndrimet e drejtuesve në lidhje me stilin e tyre të lidershipit.
Karakteristikat demografike të pjesmarësve në studim të tilla si gjinia, mosha, eksperienca e punës, etj.
Kampionimi:
Subjekte të këtij studimi janë: ekipi drejtues i shkollave të mesme, Drejtoritë Arsimore Rajonale dhe mësuesit e shkollave të mesme. Për të përzgjedhur respondentët është përdorur teknika e kampionimit rastësor të shtresëzuar.
Për të pasur një kampionim sa më përfaqësues të popullatës në studim, është përzgjedhur në mënyrë të pavarur një kampionim rastësor për secilën shtresë të popullatës. Janë përzgjidhur 42 shkolla të mesme në secilin nga këto rajone dhe përkatësisht : 6 shkolla të mesme në Durrës, 12 në Tiranë, 6 në Korcë, 8 në Shkodër, 4 në Kukës dhe 6 në Vlorë. Në secilën nga këto shkolla të përzgjedhura në mënyrë rastësore janë marrë në studim nga 3 përfaqësues të ekipit drejtues, dhe nga 10 mësues që japin mësim në këto shkolla. Janë intervistuar 20 persona, dhe 4 perfaqesues nga DAR.
Numri total i subjekteve është 570 persona.
Lideri autoritar mban të gjithë autoritetin dhe përgjegjësinë dha ka një komunikim me drejtim nga lart-poshtë. Ky lider u cakton punonjësve detyra specifike dhe pret në përgjithësi rezultate precize. Në ekstremin tjetër është lideri delegues i cili ja jep autoritetin punonjësve.
Me stilin delegues, vartësve ju lejohet të punojnë sipas zgjedhjes së tyre me ndërhyrje minimale. Komunikimi rrjedh horizontalisht midis anëtarëve të grupit.
Lideri demokrat mban përgjegjësinë finale por gjithashtu delegon autoritet tek të tjerët të cilët kryejnë punën. Në këtë stil lidershipi komunikimi ësht aktiv nga lart-poshtë dhe nga poshtë-lart. Angazhimi i punonjësve është i lartë pasi ata marrin pjesë në vendim-marrje.
William M. Pride, Robert J. Hoghes,Jack R. Kapoor (2010) "Business"
Cegeage Learning.pp. 179
There is an inconsistency about attitude between leaders and teachers for leadership style
In general most of the leaders perceive themselves as leaders featured mostly as delegative leadership style,
But according to the opinions of teachers in general it appears that the style of these addressed is democratic.
Overall management is not only conducting a fresh style of leadership.
The delegating style is predominant (40%)
The authoritarian style is used a little (6%)
Explanation ...... ..
Psychologically it is natural that individuals in leadership positions perceive themselves in terms less authoritarian, more cooperative and more liberal than actually are.
School leaders come to these positions after a work experience as a teacher and are quite familiar with the work of teachers and teachers themselves.
Often the tasks they performas as director are not perceived as duties belonging only to them, compared with other teachers, and so tend to perceive themselves not as authoritative and powerful.
Teachers are generally satisfied as with leadership's style in particular, as well as other elements of work directly related to their relationship with the director as subordinate.
Practicing a leadership style that fits the personal characteristics of the leader (director) and his followers (in this case the teacher) is a very difficult process that depends not only from internal needs, personality factors, but also by external factors situativ and contextual related with the physical, social and economical environment.
Trajtimi teorik
For environments of public high schools in Albania style of Democratic leadership is what teachers expect to have their leaders.
style with which they feel:
most comfortable,
more freedom,
more creative,
more productive,
more motivated.
which provides a quality of life at work
and that the majority of managers actually use this style.
Menaxheri në çdo nivel të organizatës duhet të marrë rezultatet më të mira nga burimet që ai ka në drejtimin e tij/saj,koha, materialet, pajisjet, njerëzit etj. Për të qënë i sukseshëm ai ose ajo duhet të shfaqë cilësinë e një lideri.Për këtë arsye në këtë studim termat lider dhe menaxher do të kenë të njëjtin kuptim.
S. Anwar Rashid (1983)“Organizational Behaviour” Methuen Publication. Cëanada. Pp 210-211
Lidershipi është procesi i zhvillimit të ideve dhe të një vizioni të drejtuara nga vlerat që mbështesin këto ide dhe këtë vizion, duke influencuar të tjerët që ti përqafojnë ato në sjelljet e tyre dhe duke marrë vendime të vështira për njerëzit dhe burimet.
Lideri është një person që zbaton atributet kyç të lidershipit – idetë, vizionin, vlerat, ndikimin tek të tjerët dhe marrjen e vendimeve të rëndësishme.
Don Hellriegell & John W Slocum“Organizational Behaviour” Thomson Learning. Inc. Pp 210
Stili i lidershipit dhe menaxhimit në sistemin e arsimit të mesëm
G.Dibra 2016