Lufta e Ftohte, , Shkaqet dhe Pasojat e krijimit te dy blloq

BOTA E NDARE NE 2 BLLOQE KUNDERSHTARE: LINDJA DHE PERENDIMI

Ndarja e Europes solli ne ballafaqimin e 2 sistemeve: kapitalizmit dhe komunizmit. Ky ballafaqim ne kuadrin ushtarak u quajt ne gjendje te ftohte sepse nuk arriti ne konflikt te drejperdrejte. Ne luften e Korese superfuqite u ndeshen terthorazi. SHBA ishte ne anen e Korese se jugut , ndersa e Veriut mbeshtetej nga BS dhe Kina.

Blloku perendimor u drejtua nga SHBA-ja, kurse blloku lindor u drejtua nga Bashkimi Sovjetik ne te cilen benin pjese republikat prosovjetike. Gjermania per pasoje te vendodhjes se saj ne kufirin midis dy zonave ajo u nda ne dy pjese te cilat u perfshine ne dy blloqet e kunderta.

Ne vitet 1946-1953, SHBA dhe BS ishin ne rivalitet dhe mbrojtje te ndersjellte ne fushen ekonomike ,politike dhe ushtarake.

Ne aspektin ushtarak SHBA si rrjedhoje e rivalitetit midis BS, krijoi ne vitin 1949 Organizaten e Paktit te Atlantikut Verior ose ndryshe NATO. Vendet anetare u perfshine ne nje pakt mbrojtes kolektiv, me rolin e mburojes ushtarake ,kunder cdo lloj sulmi te jashtem.

Nato- esht nje organizate e mbrojtjes se perbashket, e bashkepunimit ekonomik ,shoqeror dhe kulturor.Ne vitin 1955 sovjetiket iu pergjigjen bllokut perendimor duke krijuar Traktatin e Varshaves I cili ishte nje sistem I njejte,I aleances ushtarake ndermjet vendeve te Europes Lindore

ShBA u dha ndihme ekonomike vendeve pjesmarrese ne bllokun perendimore nepermjet planit MARSHALL.Me ane te tij SHBA nderhyne ne politiken e brendshme te kombeve perfituese nga ky plan. Kurse Bashkimi Sovjetik rriti ndikimin e tij ne vendet e bllokut lindor ne saje te nje organizmi ekonomik I quajtur KNER ( Keshilli I Ndihmes Ekonomike Reciproke). Ky organizem u krijua ne vitin 1949 dhe bashkerendonte ekonomine e vendeve te Europes Lindore.

Ne bllokun lindor u krijuan qeveri aleate me BS si ne Poloni , Cekosllovaki Rumani e Bullgari.Ndersa Jugosllavia , nuk mori pjese ne asnje bllok,por ndoqi politiken e vetadministrimit.

Pas vitit 1949, fillon faza e barazpeshimit ne garen e armatimieve,e cila siguronte paqe te bazuar me friken qe pas konfliktit atomik, nuk do te kishte fitues

10 qershor 1946 mblidhet Asambleja e Pergjithshme e Okb. Shume shpejt kjo organizate u tregua e paafte per te zgjidhur problem si: carmatimi dhe kontrolli I energjise atomike.

Nga 1945-1948 Ne Europen qendrore e lindore u vendosen rregjime te demokracise popullore .

Kina u shpall Republike Popullore,ne udheheqjen e P.komuniste. Keshtu u formua blloku lindor i madh nga Europa ne Azi.

Blloku lindor dhe perendimor u ndeshen me njeri tjetrin ne rajonet ku ato kishin me shume kontakt: ne Gjermani , Ballkan dhe Lindjen e larget.

Lufta e Ftohte, Shkaqet dhe Pasojat e krijimit te dy blloqeve, Lindje- Perendim

Ne vitin 1951, u hartua traktati I paqes me Japonine I nenshkruar nga Shba dhe aleatet e tyre.

Ne 1949- Linden Republika Federale Gjermane dhe Republika Demokratike Gjermane , te cilat ndane Gjermanine ne dysh dhe percane Europen ne dy blloqe

1- Kapercimi i ndarjes Lindje-Perendim: Lufta e Ftohte mes dy superfuqive vazhdoi, por ishin te pranishme edhe periudhat e uljes se gjendjes se tensionuar dhe zhvillimit te bisedimeve.

Propaganda e perdorur nga dy blloqet ne Luften e Ftohte:

3- Bashkekzistenca paqesore: Ishte nje faze e re ne marredheniet nderkombetare, por kjo jo se nenkuptonte mbarimin e Luftes se Ftohte. Do te ishte viti 1960 ai i cili do te sillte kriza te renda ne marredheniet nderkombetare, nder te cilat mund te permendim:

Ndertimi i Murit te Berlinit (1961), Nderhyrja e ushtareve amerikane ne Vietnam (1961), pushtimi sovjetik i Cekosllovakise (1968). Pavaresisht ketyre ngjarjeve, bashkejetesa paqesore ishte nje fillim i mbare.

2- Bisedimi dypalesh arriti te shihej si nje forme e re per permiresimin e marrdhenieve nderkombetare, i cili u aplikua gjate periudhes se qeverisjes se Xhon Kenedi ne SHBA e Nikita Hrushovi ne BS. Nga ana tjeter qendronte Papa Xhovani XXlll propagandonte paqjen mes ketyre dy superfuqive permes ideologjive te tij. Dalengadale po tentohej te arrihej nje marreveshje e mirefillte per kufizimin e provave berthamore ne atmosfere dhe krijimi in je sistemi drejtperdrejte diskutimesh.

Nepermjet propagandes prona private u vu kunder asaj shteterore, liberalizimi ekonomik kundes planifikimit, individualizimi kunder kolektivizmit. BS ishte vend me tipare ten je shteti te persosur socialist, ku masat punonjese nuk shtypeshin si ne bllokun perendimor. Nga ana tjeter kemi SHBA, e cila propagandonte mbrojtjen e demokracise, mireqenien ekonomike e cila vinte si pasoje e prones private. Ata kritikonin sistemin e qeverisjes me ane ten je partie te vetme. Ata e quanin sin je mungese demokracie lte lloj qeverisjeje te BS. Nderkohe, BS kritikonte SHBA per sistemin capitalist qe ajo kishte zgjedhur.

Punoi:

Eni Shehu

Eva Sojli

Sara Myrtaj

Kristi Lushaj

Rea Spirollari