Sistemi i organeve per riprodhin e shtazeve

Pikat kryesore:

Ujetoksoret

1.Konceptet themolore

2.Riprodhimi aseksual dhe seksual

3.Riprodhimi te

a.Peshqit

b.Ujtokesoret

c.Zvarraniket

d.Shpendet

e.Gjitaret

4.Sistemi i organeve te njeriu

a.Sistemi i riprodhimit tek meshkujt

b.Sistemi i riprodhimit te femrat

• Ciklin jetesor e kryejne ne uje, d.m.th. kane fekondim te jashtem.
• Kane dy stade te zhvillimit:

1. stadi larvor

2. stadi adult.

Shpendet

• Fekondimi me i shpejte se te zvarraniket dhe per shkak se individet meshkuj nuk kane organ mashkullor, fekondimi i brendshem kryhet me ane te kloakave kur puthiten.
• Fekondimi kryhet ende pa u krijuar gezhoja vezes.
• Nenat e kane instiktin prinderor me te zhvilluar se shtazet e tjera.

Zvarraniket

• Filluan riprodhimin seksual ne toke.
• Jane ovipare dhe ovivipare
• Per here te pare paraqiten gezhojat e vezes dhe membranat ekstraembrionale.
• Sasi te madhe te vitelusit ; zhvillohet emrioni ,korioni ekstraembrional dhe amnioni (formon lengun per embrion .
• Alantoisi- kembimin e gazrave,depozim te produktetve per ekskretim .

Faleminderit per vemendjen !

-Te gjitha shtazet kane aftesine per riprodhim

-Gati te gjitha shtazet se paku njehere e kryejne riprodhimin ne menyre seksuale

Punuar nga:

Enes Jamini

Renea Begolli

Rrita Lila

XII/6

-Te shtazet frytnimi dhe zhvillimi mund te jete i brendshem ose i jashtem

Gjitaret

Peshqit

SEKSUALE

ASEKSUALE

• Riprodhohen ne mjedis ujor,frytnim i jashtem
• Shume vitelus;i shpejte ; pjekuri per kohe te shkurter
• nga mijra veze pak piqen
• i demtojne kerpudhat, bakteriet etj.

-Gamete, qeliza veze dhe spermatozoide

-Merr pjese vetem nje prind

• Monotermata(primitive),bejne veze.
• Vivipare;ne dy forma:

1.Marsupialet (me strajce)

2.Placentalia (me placente, gjendra qumshtore)

-Te njejtin gjenotip dhe fenotip sikur prindi

-Hermafrodit dhe Gonohorist

Vezet e salmonit

-Numer te madh te pasardhesve ne nje kohe te shkurter

-Trashegimi i gjysmes se gjene nja njeri prind dhe gjysmen tjeter nga tjetri prind

Disa gjendra qe prodhojne leng per spermatozoid

Organet femrore te riprodhimit

• Qeskat farore (Vezikulat seminale) dy gjendra te vogla afer fshikzes se urines .Lengu e ushqen spermatozoidin.
• Gjendra bulbiuretrae- nen prostate
• Keto e sekretojne nje leng viskoz i cili me spermatozoid formon spermen.

• Gametet quhen veze.
• Pjeset:

-Vezoret

-Gypi i Fallopit

-Uterusi

-Cervix(muskuj)

-Vagina

Sistemi i organeve per riprodhim te seksit mashkullor te njeriu

Cikli riprodhues i femres

• Prodhimin e gameteve, pjekjen e tyre, lirimin e tyre si dhe ushqyerjen e fetusit e mundesojne dy cikle: oval dhe uterin. I tere procesi i ndryshimeve njihet me emrin cikel menstrual.

Cikli oval pergatit vezet e pjekura per fekondim

• Lirimi i vezes te femrat ndodh njehere ne muaj dhe kjo njihet me emrin ovulacion. Cikli per te cilen vezorja kryen aktivitete ne menyre te krijimit te vezes njihet si cikel oval.
• Vezet nisin te krijohen kur femra gjendet ne embrion, por pjekja dhe mejoza ndalen ne gjysem dhe vazhdojne vetem atehere kur femra arrin pubertetin.

• Roli kryesor i sistemit riprodhues eshte prodhimi i spermatozoideve dhe dergimi i tyre deri te gametet femerore per fekondim.
• Dallimi ne mes te spermatozoideve dhe qelizave trupore?
• Frmohen prej spermatogonieve te cilat hyjne ne ndarje qelizore dhe pas ndarjes ato piqen.
• Spermatozidet ndertohen nga koka, qafa dhe bishti.

Veza piqet brenda folikulit

Uterusi pret vezen e fekonduar

• Vezet zhvillohen brenda folikulit qe eshte i vendosur ne vezore. Folikuli prodhon estrogjen dhe progjesteron. Nga niveli i larte i estrogjenit lirohet hormoni luteinizues nga hipofiza.

• Cikli ulterin -uterusi pranon dhe ushqen nje qelize veze te fekonduar
• Folikuli dhe pareti me te trasha pasi te piqet veza.
• Shtresat behen sfungjerore(me gjak dhe lende ushqyese)
• Uterusit i duhen 4-5 dite per ta pranuar nje emrion pas ovulimit.
• Folikuli prodhon gjithnje e me pak estrogjen dhe preogesterone kur fillon te shkatrrohet.
• Enet e gjakut mbyllen dhe demtohen
• Lengu menstrual- perzierja e gjakut dhe qelizave te uterusit
• Cikli menstrualmesatar- 28 dite
• Fillimi zakonisht 14 dite pas ovulimit.
• Menopauze-Ne mes moshes 45-55 ovuimi dhe menstruacionet ndalen.

(Alternative)

Sistemi i organeve per riprodhimin e shtazeve