Teoria geocentryczna vs teoria heliocentryczna

Teoria geocentryczna

vs

teoria heliocentryczna

Przewrót kopernikański

Upadek teorii

Nieścisłości w teorii geocentrycznej

Almagest

Klaudiusza Ptolemeusza teoria geocentryczna

największy zabytek starogreckiej wiedzy astronomicznej i kanon wiedzy astronomicznej, aż do czasów upadku teorii geocentrycznej

Podstawowe elementy teorii Ptolemeusza

• Mathematike Syntaxis stgr.σύνταξις – struktury matematyczne.
• Używana współcześnie nazwa Almagest, powstała od greckiego słowa megiste (największy). Traktat składa się z 13 ksiąg.
• Teoria geocentryczna Hipparchosa oparta o deferent, epicykl i ekscentryk została w Almageście zawarta i skorygowana o punkt wyrównawczy zwany ekwantem.

Teoria geocentryczna Klaudiusza Ptolemeusza II wiek n.e.

A – epicykl

B – ekwant

C – deferent

niebieski punkt – Ziemia

czerwony punkt – planeta krążąca wokół Ziemi

Ptolemeuszowski model geocentrycznej budowy wszechświata autorstwa portugalskiego kosmografa i kartografa Bartolomeu Velho (1568)

Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem.

Jan Matejko

• Mathematike Syntaxis - Almagest, rok 140.
• Teoria geocentryczna opisana w Almageście była kanonem astronomii przez następne 1600 lat, aż do czasów Mikołaja Kopernika.

Klaudiusz Ptolemeusz

Galileusz

Geneza teorii geocentrycznej

Eudoksosa z Knidos

teoria sfer homocentrycznych

• Sfery niebieskie.
• Ziemia była nieruchoma, wokół niej obracało się 27 koncentrycznych sfer.
• Wszystkie te sfery były niezbędne do przedstawienia dobowych i rocznych pozornych ruchów ciał niebieskich.

Teoria sfer homocentrycznych

HMM...

TRUDNO MI SOBIE WYOBRAZIĆ COŚ PROSTSZEGO I BARDZIEJ NATURALNEGO DLA RUCHU CIAŁ NIEBIESKICH NIŻ RUCH OKRĘŻNY.

• W traktacie O prędkościach Eudoksos przedstawił pierwszy teoretyczny model wyjaśniający ruchy ciał niebieskich przy wykorzystaniu twierdzeń geometrii sferycznej.

Eudoksos z Knidos

• Każda planeta, w tym Słońce i Księżyc, w odróżnieniu od nieruchomych gwiazd, leży na zewnętrznej powierzchni sfery i do każdej planety przynależy tyle sfer, na ile jednostajnych ruchów po okręgu można rozłożyć obserwowany na niebie niejednostajny ruch planet.

• Na założeniach teorii geocentrycznej oparły się teorie budowy świata tworzone w starożytności.
• Pierwsze podobne tezy, mające charakter naukowej teorii, podał Eudoksos z Knidos w IV wieku p.n.e. formułując teorię sfer homocentrycznych.
• Następna teoria geocentryczna została sformułowana przez Hipparchosa z Nikei w II wieku p.n.e.

Hipparchosa uproszczone odwzorowanie ruchów planet

na deferentach i epicyklach

Hipparchos z Nikei (Hipparch)

grecki matematyk, geograf, astronom

• Był zwolennikiem geocentryzmu.
• Odrzucił teorię sfer homocentrycznych (krążących wokół Ziemi), ponieważ była ona niezgodna z odkrytymi przez niego nieregularnościami ruchu ciał niebieskich.
• Nie chcąc zaprzeczyć centralnemu miejscu Ziemi, stworzył nową teorię budowy wszechświata, zwaną teorią epicykli i deferentów.

Hipparchos z Nikei

Hipparchosa teoria epicykli i deferentów

• Podstawę jej stanowiło nakładanie się dwóch i większej liczby jednostajnych ruchów kołowych tak, aby środek jednego obracającego się koła poruszał się po obwodzie koła drugiego. Dobranie odpowiedniej liczby kół oraz kierunków i prędkości ich obrotu pozwalało na otrzymanie wielu złożonych ruchów.
• Najprostszym układem są dwa koła obracające się w tym samym kierunku. Koło większe nazywa się deferentem, a mniejsze - epicyklem.
• Ziemia znajduje się w centralnym punkcie deferentu, a krążąca wokół niej planeta - na obwodzie epicykla, którego środek porusza się ruchem jednostajnym po obwodzie deferentu. Ten z kolei takim samym ruchem obraca się dokoła nieruchomego globu ziemskiego.

Teoria geocentryczna

Pozorny ruch Słońca

po windokręgu

Geocentryczny opis Wszechświata

• Zgodnie z geocentryczną teorią budowy świata, dookoła usytuowanej centralnie we Wszechświecie Ziemi biegnie siedem planet w następującej kolejności: Księżyc, Merkury, Wenus, Słońce, Mars, Jowisz, Saturn.

• Z włoskiego Galileo Galilei
• Urodzony 15 lutego 1564 w Pizie, zmarł 8 stycznia 1642 w Arcetri
• Włoski astronom, astrolog, matematyk, fizyk i filozof, prekursor nowożytnej fizyki.

• Z greckiego geo - Ziemia
• Zdezaktualizowana teoria budowy Wszechświata
• Nieruchoma Ziemia znajduje się w centrum Wszechświata, a wokół niej krążą pozostałe ciała niebieskie: Słońce, planety, Księżyc i gwiazdy

Galileo Galilei

Johannes Kepler

• Urodził się 27 grudnia 1571 w Weil der Stadt zmarł 15 listopada 1630 w Ratyzbonie
• Niemiecki matematyk, astronom i astrolog
• Jedna z czołowych postaci rewolucji naukowej w XVII wieku.
• Najbardziej znany jest z nazwanych jego nazwiskiem praw ruchu planet, skodyfikowanych przez późniejszych astronomów na podstawie jego prac Astronomia nova, Harmonices Mundi i Epitome astronomiae Copernicanae.
• Prawa te wykorzystano do potwierdzenia słuszności teorii grawitacji Isaaca Newtona.

Teoria Heliocentryczna

Johannes Kepler

• Z greckiego:

helios - słońce,

kentron - centrum.

• Teoria budowy Układu Słonecznego.
• Współczesna teoria heliocentryczna

HELIOCENTRYZM, GRAFIKA Z DZIEŁA

HARMONIA MACROCOSMICA

Ciemność widzę, ciemność!

Arystarch z Samos

• Twierdzenia Arystarcha według Archimedesa:

1. Ziemia krąży wokół Słońca po obwodzie koła oraz wokół własnej osi.

2. Wokół Słońca krążą wszystkie planety, a ruch gwiazd stałych jest tylko ruchem pozornym.

3. Arystarch wytłumaczył brak obserwowalnej paralaksy gwiazd w swoim modelu przez założenie, że są one bardzo odległe.

Heliocentrym przedkopernikański

Pomnik Arystarcha z Samos w Uniwersytecie Arystotelesa w Salonikach

Arystarch z Samos

Pochodząca z X wieku kopia pracy Arystarcha z Samos z obliczeniami wzajemnego położenia Słońca, Księżyca i Ziemi

Isaac Newton

• Heliocentryczne koncepcje pojawiły się zarówno w Indiach, Babilonii jak i świecie arabskim..
• Pierwszy znany model heliocentryczny - Arystarch z Samos III wiek p.n.e.
• Jego oryginalne pisma nie zostały odnalezione.

• Urodzony 25 grudnia 1642 w Angli, zmarł w marcu 1727 w Kensington
• Angielski fizyk, matematyk, astronom, filozof, historyk, badacz Biblii i alchemik.
• Odkrywca trzech zasad dynamiki.

Heliocentrym

kopernikański

Polskie wydało go plemię

Wstrzymał słońce, ruszył ziemię.

~Jan Nepomucen Kamiński

• Mikołaj Kopernik łac. Nicolaus Copernicus, niem. Nikolaus Kopernikus
• Urodzony 19 lutego 1473 w Toruniu, zmarł przed 21 maja 1543 we Fromborku
• Polski astronom, autor dzieła De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich) przedstawiającego szczegółowo i w naukowo użytecznej formie heliocentryczną wizję Wszechświata.

Mikołaj Kopernik

To jest rekonstrukcja twarzy Mikołaja Kopernika na podstawie szczątek znalezionych w 2005 roku we Fromborku

Krzysztof Sanakiewicz

Prezentacja dwóch teorii budowy Wszechświata