Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Фикерләү - баш миендә мәгълүматны эшкәртү процессы.

"Инсерт" алымы

ИНСЕРТ

I — interactive (Интерактив)

N — noting (танып белү)

S — system for (система)

E — effective (эффектив)

R — reading (уку)

T — thinking (уйлау, фикерләү)

Тәнкыйди фикерләгән кешегә хас сыйфатлар:

1) Проблемаларны чишә, төрле яктан ачыклый ала;

3) Кешеләр белән җиңел аралаша,

әңгәмәдәшен ты ңлый, хезмәттәшлек итә белә;

4) Үз фикеренә туры килмәгән фикерләрне

тәнкыйтьләми;

5) Логик нәтиҗәләр төзи белә

7) Прогноз ясый, максат куя белә,

эшен планлаштыра белә;

8) Кызыксынучан.

Мин нәрсә беләм?

Мин яңа нәрсә белдем?

Минем белемем ничек үзгәрде?

Мин белемем белән нишләрмен?

- мәгълүмат белән эшли белү күнекмәсен үстерә;

- кызыксыну уята;

- критик фикерләргә этәрә;

- җаваплылык, үзаң формалаштыра;

- белем алуның сыйфатын күтәрә;

- үзеңне замана белән бергә атлаучы шәхес итеп тоярга мөмкинлек бирә.

Таблица анализлана

V(галочка) – “Мәгълүмат таныш”.

+(плюс) – “Я ңа мәгълүмат”.

- (минус) – “Фикерем туры килми”.

?(сорау) – “Белергә телим”

Социаль

күренеш

Үз белемеңне

үстерү

Индивидуаль

фикерләү

Дәлилләү

Мәгълүмат

Тәнкыйди фикерләү -

Таблицаны берничә

укучы укып чыга

үз позицияңне яклый һәм җиткерә алу, әң гәмәдәшеңне ты ңлый белү, аргументларга нигезләнеп, логик фикер йөртә белү сәләте.

УКУЧЫ эшчәнлеге

УКЫТУЧЫ эшчәнлеге

  • Укучының эшенә дөрес юнәлеш бирә
  • Мөстәкыйль фикер йөртүгә этәргеч ясаучы шартлар булдыра
  • Төрле фикерләрне каршы куя
  • Нәтиҗәләр ясарга мөмкинлекләр бирә
  • Гомумиләштерә, бәяли

  • Проблеманы чишә
  • Дәлилләр эзли
  • Башкаларның фикерен тыңлый
  • Үз фикерен әйтә, дәлилли
  • Бәхәсләшә
  • Уйлап эш йөртә
  • Бәя бирә

Таблица тутырыла

Текст кабат укыла.

Таблица тулыландырыла.

Төрле фикерләр ты ңланыла.

екджоенджлогндолджг

-

V

+

?

Пожалуйста, предупредите вашу семью и друзей. Сегодня, с 00:30 до 3:30 для нашей планеты будет очень высокая радиация. Космические лучи будут проходить близко к Земле. Поэтому, пожалуйста, выключите свой сотовый телефон. Не оставляйте устройство близко к телу, он может причинить вам ужасный вред. Проверьте Google и NASA BBC News. Отправить это сообщение всем людям, которые важны для вас.

приём "Диаграмма Венна"

- сыйныфта ачык һәм эшлекле мөнәсәбәт булдыра;

- сыналган уку-укыту модельләрен, нәтиҗәле методларны файдаланырга этәрә;

- үз эшчәнлеген анализлый белүне таләп итә;

- һөнәри осталыкны ачарга ярдәм итә.

Дәрес

структурасы

Кызыксындыру стадиясенең бурычлары:

• уңай мотивация формалаштыру;

• укучыларда яңа темага кызыксыну уяту;

• дәреснең төп максатын билгеләү;

• дәрес вакытында чишелергә тиешле сорауларны барлау;

• укучыларны актив уку процессына тарту.

Төшенү стадиясенең функцияләре:

• яңа мәгълүмат белән

танышу, аны ң өстендә эшләү,

анализлау, бәяләү, элек алган

белемнәре белән чагыштыру.

• Төшенү сдадиясендәге барлык

алымнар да укучылардан я ңа

мәгълүматны кабул

итү генә түгел, ә системага салуны,

хәтердә калдыруны таләп итә.

Рефлексия стадиясендә укучы өйрәнгәннәрне бербөтен итеп күзаллый, аңлап гомумиләштерә, яңа мәгълүматны тулысынча үзләштерә, иҗади фикер йөртә һәм өйрәнелә торган материалга карата аны ң шәхси мөнәсәбәте формалаша.

39 %

Джон Венн

общее

уникальное

Инглиз телендә

СМС

У. Шекспир

1564-1616

7.3 миллиард кеше

2

1992 ел

2018 ел

540 000 сүз

Авырлыклар

Теориядә барысы да җиңел, ә практикада кулланганда билгеле бер авырлыклар туа:

1. Дәрескә әзерләнергә бик күп вакыт китә;

2. Методик кулланмалар юк, бигрәк тә татар телендә;

3. Һәр дәрестә дә бу технологияне кулланып булмый, чөнки кайбер алымнарны практикага кертүгә, аңлатуга бик күп вакыт китә.

"Фаразлар агачы"

алымы

Америка педагоглары –

Чарльз Темпл,

Джинни Стил,

Куртис Мередит

Россия педагоглары -

Ирина Муштавинская

Игорь Загашев

Сергей Заир-Бек

XVII гасыр

XXI гасыр

1. Әдәбият дәресләрендә текст укыганда;

2. Татар теле дәресләрендә үзләштерелгән грамматиканы ныгытканда;

3. Белемнәрне актуальләштергәндә;

4. Рефлексия

Фаразлар

  • төркемдә эшләргә;
  • образлы фикерләүләрен, фантазияләрен үстерергә;
  • факт белән фаразларны берләштерергә;
  • перспектив уйларга өйрәтә.

аргументлар,

фаразларны дәлилләү

Технологиянең яңалыгы, төп үзенчәлеге – специфик, махсус алымнарында, ягъни иҗади шәхес тәрбияләү өчен шартлар тудыруында.

Тема

Проблема

38 ел

рпаорлджпр

50 000

7 номер

Гомер буе

13 ел

4 ел

7 ай

“Беләм, белергә телим, белдем”

алымы

Белдем

Беләм

Белергә телим

Тәнкыйди фикерләүне үстерү технологиясе

"Алты эшләпә" алымы

Эдвард де Боно

Абишева Алена Петровна

Белдем

Белергә телим

Игътибарыгыз өчен рәхмәт!

Беләм

"Логик чылбыр" алымы

РАФТ

Роль

Тема

Форма

Аудитория

Текст

нәрсә

турында

Бу эш

кем

исеменнән.

(төрле

социаль

рольләр)

Бу эш

кемгә

адресланган.

(төрле

өлкәләрдәге

кешеләр,

берләшмәләр)

Эшнең

формасы,

жанры.

(хат,

брошюра,

стенгазета

һ.б.)

“MIND MAP” алымы

Зур күләмле

мәгълүматны хәтердә

калдыру

Үзләштерелгән

материалны ныгыту

Игътибарлылыкны,

күзәтүчәнлекне үстерү

"РАФТ" алымы

Фактлар

Сүзләр

Җөмләләр

Даталар

Кагыйдәләр

Цитаталар

“Төсле тамгалар”

алымы

Кызыл – «Тикшерегез, барлык хаталарымны да төзәтегез»

Яшел – «Хаталарымны күрсәтегез,

мин үзем төзәтәм»

Зәңгәр – «Хаталарымның санын күрсәтегез, мин үзем табам һәм төзәтәм»,

Кара – «Бу эшемне ашыгып эшләдем,

эшемә җитди карамагыз»

"Түгәрәк буенча хат язу" алымы

"Идеяләр кәрзине" алымы

Тема

Проблема

Кәрзингә салынган

барлык идеяләр

анализлана, тикшерелә.

Индивидуаль эш.

Укучы тема буенча

белгәннәрен тезислап язып куя. 1-2 минут вакыт бирелә.

"Идеяләр кәрзине"

алымы белән

эшләү методикасы

Парлы яки төркемдә эш.

Укучылар 3 минут эчендә

үз тезислары белән

уртаклашалар.

Сыйныф белән эш.

һәр төркем үз фикерен җиткерә.

“Кәрзингә” дәреснең темасына туры килгән барлык идеяләр, фактлар, терминнар һ.б. языла.

38. Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз. Шушы сорауларга җавап биреп, аңа хат языгыз. Язма эшегез 80 сүздән торырга тиеш.

 

... Миңа тарих дәресләре ошый. Тарих дәресләрендә без кызыклы мәгълүмат белән танышабыз. Минемчә, һәркем үз халкының тарихын белергә тиеш.

... Мәктәптә сиңа нинди фәннәр ошый һәм ни өчен?... Син нәрсәләр белән кызыксынасың?

"Кластер" алымы

“Шакмак” алымы

Исем фигыль.

Тасвирла: Исем фигыль исем һәм фигыльдән тора. Нишләү/нишләмәү сорауларына җавап бирә. у/ү аффикслары бар.

Ассоцияция китер: фигыль

Куллан: Китап уку – буш вакытны файдалы үткәрү.

Чагыштыр: Исем фигыль – нишләү?, фигыль – нишлә?, исем – кем? Нәрсә? Исем – килеш, Фигыль – юклык формасы бар, Исем фигыль – килеш+юклык формасы бар.

Иҗат ит: Синквейн.

Исем фигыль.

Исемле, фигыльле.

Уку, язу, белү.

Уку - вакытны файдалы үткәрү.

Фигыль.

Бәя бир: Исем фигыльләрне белү – дөрес тәрҗемә итү

“MIND MAP” (ментальная карта) алымы

Буш вакыт.

Тасвирла: Буш вакыт - дәрестән соң вакыт.

Ассоцияция китер: кино карау.

Куллан: Буш вакытымны файдалы үткәрәм.

Чагыштыр: китап уку, әнигә булышу – буш вакытны файдалы үткәрү. Телевизор карау, тик яту – буш вакытны файдасыз үткәрү.

Иҗат ит: Диалог:

- Дустым, синең буш вакытың бармы?

- Минем буш вакытым күп.

- Син буш вакытыңны ничек үткәрәсең?

- Мин футбол уйныйм, кино карыйм, музыка мәктәбенә йөрим. Ә син ничек үткәрәсең?

- Мин әнигә булышам, китап укыйм.

Бәя бир: Буш вакытны файдалы үткәрергә кирәк,

чөнки акыллы, сәламәт буласың.

Бенджамин Блум

Нәҗип

Тасвирла: Нәҗип - авыл малае. Гомәр абыйсыннан көнләшә. Күрше Мәрфуга апасын ярата.

Ассоцияция китер: көнчелек.

Куллан: Нәҗип кебек малайлар бармы безнең тирәдә?

Нәҗип башка малайлардан кайсы ягы белән өстен?

Чагыштыр: Тәртипсез Нәҗип – тәртипле Нәҗип. Һөнәрсез Нәҗип – һөнәрле Нәҗип. Нәҗип - Гомәр.

Иҗат ит: “Егет кешегә җитмеш төрле һөнәр дә аз” инша/рәсем.

Бәя бир: “Нәҗип” бик кызыклы, катлаулы һәм гыйбрәтле әсәр.

Һөнәрсез кеше атсыз тарантас куган сыман, никадәр кызу чапкан сыман тоелса да, бер урында тора. Файдасыз эш килеп чыга. Һөнәрле кешенең акыл белән эш итүе көймәне алга этәргән җилкән кебек ул. Ул һәрвакыт алга барачак.

"Синквейн"

алымы

«Fishbone»

Рыбья кость

приём "Брошенный камень"

Ак эшләпә.

Нинди яңа мәгълүмат белдегез? Фактлар.

Бишле

Яхшы, күңелле.

Куандыра, сөендерә, шатландыра.

Яхшы билге өчен тырышырга кирәк.

Кәефсезләндерә, елата, эшләтә.

Начар, яман.

Икеле.

"Диаманта" алымы

Яшел эшләпә.

Иҗади фикерләү.

Фаразлар.

Сары эшләпә

Өйрәнгән мәгълүматның уңай яклары. Позитив фикерләр.

Зәңгәр эшләпә.

Фикерләрне гомумиләштерү, йомгак ясау.

"Бер-береңнән сорау алышу" алымы

"Зигзаг" алымы

Учим татарский язык!

https://vk.com/tatarbelem

Һәр эксперт группа үз өзеге өстендә эшли. Эшләгән эшләре төрле формада булырга мөмкин: кластер, таблица, схема, инфографика һ.б.

текст анализлау

төркемдә эшли белү

төп фикерне аерып чыгару

Ассоциативные слова

Эпитеты, синонимы

гомумиләштерү

нәтиҗә ясау

проблеманы ң

сәбәпләрен ачыклау

Кызыл эшләпә.

Сездә нинди хисләр туды? Эмоциональ кабул итү.

Интеллектуаль

карталар

Кара эшләпә

Нинди тискәре яклар күренде? Тәнкыйть күзлегеннән карау.

  • эшчәнлекне

планлаштырырга;

  • чыгыш ясарга

әзерләнгәндә;

  • катлаулы ситуациядән чыгу

юлларын эзләгәндә;

  • мәсьәләнең төрле

чишелешләрен караганда куллану отышлы.

слово

1

"Синквейн" алымы

Рамил

Тырыш, пөхтә

Саклый, ыргытмый, укый

Көндәлек документ – көндәлек көзге

Оныта, бөгәрли, пычрата

Тәртипсез, ялкау

Илнар

1нче юл. 1 исем (тема).

2нче юл. 2 сыйфат (теманы ачыклау).

3нче юл. 3 фигыль (эш, хәл, хәрәкәт).

4нче юл. 4 сүздән торган җөмлә.

5нче юл. 3 фигыль (капма-каршы эш, хәл, хәрәкәт)

6нчы юл. 2 сыйфат (капма-каршы теманы ачыклау).

7нче юл. 1 исем (капма-каршы тема).

Төркемдә эш.

Һәр эксперт үз урынына кире кайта.

Иптәшләрен эшләгән эше белән

таныштыра.

Эксперт төркемнәр

2

1

4

3

4

3

4

3

4

1

Джанни Родари

3

2

Каору Исикава

Көз

Сары, яңгырлы.

Коела, ява, салкыная.

Агачлардан алтын яфраклар коела.

Матурлык.

Антонов Алексей, 6 б сыйныфы

Каюм Насыйри

Белемле, күпкырлы

Укыткан, белгән, өйрәнгән

Каюм Насыйри – күренекле галим

Остаз.

Ждамирова Кристина, 8 а сыйныфы

Кыш

Салкын, карлы.

Туңдыра, шатландыра, бүләк итә.

Кыш бабай бүләкләр алып килә.

Яңа ел.

Терехов Арсений, 6 б сыйныф.

Дәү әни

Игътибарлы, акыллы

Пешерә, үстерә, ярата

Мин әбиемә һәрвакыт булышам.

Кояш.

Укытучы текстны мәгънәле кисәкләргә, абзацларга яки өзекләргә бүлә.

"Зигзаг" алымын куллану

методикасы

Студентлар төркемнәрдә

утыралар

"SWOT анализ" алымы

"БОРТ ЖУРНАЛЫ" алымы

Strengths (сильные стороны) - көчле яклар

Weaknesses (слабые стороны) - көчсез яклар

Opportunities (возможности) - мөмкинлекләр

Threats (угрозы) - куркыныч янау

1. Гади сораулар: Кем? Кайчан? Кайда? (Хикәянең төп геройлары кемнәр?)

2. Ачыклаучы сораулар: Мин сине дөрес аңладыммы, син шулай уйлыйсы ңмы?

3. Бәяләүче сораулар: Син моңа ничек карыйсы ң?

4. Иҗади сораулар: Әгәр дә болай булса, ничек булыр иде?

5. Аңлатуны таләп итүче сораулар: Ни өчен?

6. Практик сораулар: Тормышта күзәтеләме?

"Плюс, минус, кызыклы" алымы

“Блум ромашкасы” алымы

Плюс колонкасына дәреснең уңай яклары – кызыклы һәм файдалы эш алымнары, укучы фикеренчә аңа максатларын тормышка ашырырга мөмкинлек бирә алырдай, уңай кичерешләр барлыкка китерердәй яклары языла.

Минус колонкасына дәреснең тискәре яклары – аңлашылмый калган, укучыга кирәге булмаган мәгълүмат, кызыксыз эш алымнары теркәлә.

Кызыклы колонкасына укучы дәреснең узенә ошаган якларын яза: дәрестә алынган файдалы һәм кызыклы фактлар, тема буенча тагын ниләр белер иде, укытучыга сораулар.

Бу алым укучыларны сорау бирергә өйрәтә, ягъни танып-белү һәм коммуникатив уку гамәлләре формалаштыруга ярдәм итә. Ромашка 6 таҗдан тора, һәрберсенә билгеле бер типтагы сораулар куела.

1) үз шәхесеңне анализлау

2) дәрескә үзанализ яки анализ ясау

3) әдәби геройны анализлау

4) үтелгән теманы анализлау

5) ...

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi