Psychosomatyka

Obecnie

Pojęcie psychosomatyka zostało wprowadzone do medycyny w 1818 r. przez Christiana Heinrotha

Zaburzenia psychosomatyczne to choroby, w etiopatogenezie których, a również w ich przebiegu,

istotna rola przypada czynnikom psychicznym( emocjonalnym)

Według WHO to choroby przebiegające albo pod postacią zaburzeń funkcji, albo zmian organicznych,

dotyczących poszczególnych narządów czy układów, w przebiegu których czynniki psychiczne odgrywają

istotną rolę w występowaniu objawów chorobowych, ich zaostrzeniu i zejściu choroby

Teorie psychosomatyki

Teoria zakładająca nieswoistość etiologii

Teoria zakładająca swoistość etiologii

Zakładają, że każde schorzenie psychosomatyczne ma własną, swoistą dla siebie przyczynę

w postaci np. charakterystycznego konfliktu psychicznego bądź cech osobowości.

Zakładają, że każdy, długo działający stres może wywołać zmiany czynnościowe, które z czasem mogą doprowadzić do zmian organicznych. To, którego narządu lub układu będą one dotyczyć, zależy od ich „wrodzonej podatności na chorobę”

Podział wg Elżbiety Ścigała

Podział wg Manfreda Bleulera

Choroby organiczne

Bodziec psychiczny

nadciśnienie tętnicze,

wrzód żołądka i dwunastnicy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba niedokrwienna serca, przewlekły gościec stawowy

nerwice wegetatywne,

bóle głowy ,

nawykowe wymioty,

jadłowstręt psychiczny,

otyłość

przewlekłe zaparcia, moczenie mimowolne, większość zaburzeń seksualnych, choroba tikowa

cukrzyca,

nadczynność tarczycy,

gościec pierwotnie przewlekły

choroba wrzodowa, zapalenie jelita grubego, samoistne nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, astma, atopowe zapalenie skóry

Urazy psychiczne

otyłość, uzależnienia lekowe, narkomania, alkoholizm, samouszkodzenia i samobójstwa

Pośrednie zaburzenia pscyhosomatyczne

Czynnik psychiczny zaostrzający chorobę

Zaburzenia funkcjonalne

Badania uczonych austriackich i kanadyjskich wykazały znaczącą korelację między czynnikami psychologicznymi a częstością występowania zaostrzeń choroby. Stres poprzez wpływ ośrodkowego układu nerwowego na jelitowy układ nerwowy i przewód pokarmowy może zaostrzać proces zapalny oraz inne symptomy chorobowe. Zaostrzenie wywołuje kolejny stres

i tworzy się błędne koło

Z prac epidemiologicznych wynika, że najczęstszymi zaburzeniami psychicznymi

w WZJG są depresja i lęk.

Wynika to ze złożonych interakcji między procesem zapalnym toczącym się w jelitach oraz zaburzeniami immunologicznymi a mózgiem.

Z uwagi na znaczący wpływ zaburzeń psychicznych na przebieg WZJG, w tym częstość zaostrzeń, wyniki leczenia i jakość życia, należy położyć nacisk na ścisłą współpracę gastroenterologów z psychiatrami.

Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym zazwyczaj

są bardzo ulegli i zależni. Co więcej, mają trudności

z wyrażaniem niezgody na coś, zamiast tego zwracają się ku okazywaniu wrogości bądź żywieniu urazy. Zdaniem badacza (Franz Alexander) napięcie wywołane podczas tak wrogich, destrukcyjnych sytuacji jest przyczyną nadciśnienia. W przypadku fizjologii to właśnie sprzeczność między złością a jej represją wpływa na naczynia krwionośne.

Nadciśnienie tętnicze pojawia się, kiedy czujemy, że nasza osobista godność ucierpiała w jakiś sposób. W tym sensie osoba z nadciśnienie tętniczym została potraktowana niesprawiedliwie i czuje się bezradna

w obliczu złego traktowania.

Wiele doniesień klinicznych wskazuje na związek między emocjami

i nadciśnieniem. W szczególności nadciśnienie tętnicze związane jest

z wybuchami agresji. Osoby z tą chorobą powinny przeanalizować swoje zdrowie emocjonalne i zapytać siebie czy czują się szanowane. Odpowiedź na to pytanie jest kluczem do poprawy stanu zdrowia

Do rozwoju choroby wrzodowej predysponuje nadmierna skłonność do tłumienia

i kontrolowania emocji. Dodatkowo jednostki

z typem osobowości silnej przeżywają negatywne uczucia tj. gniew, wrogość, irytacja, obserwuje się u nich także wysoki poziom lęku.

U Pacjentów u których badania nie wykazały obecności bakterii Helicobacter pylori obserwuje się znacznie wyższy poziom frustracji i lęku oraz większy ich udział w patogenezie zmian.

Długotrwała regresja emocji wiąże się

z późniejszym wystąpieniem pierwszych objawów. Ponadto sprzyja ona hipochondrii, częstszemu wystąpieniu uzależnienia od alkoholu oraz tendencjom samobójczym. Wieloletni lęk prowadzi do depresji lękowej. Zniwelowanie urojeń hipochondrycznych poprzez leczenie psychoterapeutyczne, pozwoli na poprawienie stanu zdrowia pacjenta.

Oddziaływanie na korę mózgową

• Ocena poznawcza zagrożeń (bodźców – stresorów), w wyniku czego rozwija się (bądź nie) reakcja stresowa w organizmie człowieka.

• Leczenie na tym poziomie dokonuje się przez wykorzystanie swoistego środka terapeutycznego, jakim jest osoba terapeuty a zwłaszcza mowa.