Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

PUNOI: ERDA AJVAZI

TRASHIGIMIA DHE MJEDISI

SI BëHET TRASHIGIMIA?

Lesson profile

Njëra prej veçorive më të rëndësishme të qenieve të gjalla është trashigimia.

Shkenca e cila studion trashigiminë quhet Gjenetikë.

Trashigimia paraqet përcielljen e vetive nga prindërit në pasardhësa. Kjo bën që pasardhësit tu përngjajnë prindërve.

Materiali trashëgues ndodhet në bërthamën qelizore.

CILI ëSHTë ROLI I BëRTHAMëS ?

Bërthama është qendër nga e cila drejtohen funksionet jetësore Të qelizës.

çFARë JANë KROMOZOMET ?

1

Kromozomet janë material trashëgues në formë të fijeve që quhet Kromatin, por në kohën e ndarjes marrin formën e shiritave - formën X.

2

Qelizat trupore të njeriut i kanë 46 kromozome, kurse qelizat seksuale 23 kromozome.

ADN-JA MOLEKULë E JETëS

Kjo molekulë është pjesa përbërse kryesore e kromozomeve, përbëhet nga dy fije që përdridhen rreth njëra-tjetrës.

Objectives

ADN KA DY SHIRITA Të PëRDREDHUR Që FORMOHEN NGA 3 PJESë:

ADENOZINA

FOSFORI

BAZAT AZOTIKE:

ADENINA ( A )

GUANINA ( G )

CITOZINA ( C )

TIMINA ( T )

ADN-JA VENDOS CILAT PROTEINA Të FORMOHEN

Molekula e proteinës është një zinxhir i formuar nga aminoacidet.

Materials / equipment

Ekzistojnë 20 aminoacide të ndryshme të cilat hyjnë në ndërtimin e proteinave

ADN-JA PëCIELL JETëN Më TUTJE

Bazat azotike që i mbajnë fijet e ADN - së të bashkuara, shkëputen nga njëra-tjetra, kshtu që molekula e dyfishtë e ADN-së ndahet në dysh.

Secila molekulë e shkëputur e ADN-së me ndihmën e enzimave ka mundësi ta kopjoj vargun tjetër. Kështu nga një molekul e vetme bëhen 2 molekula të ADN-së.

Molekulat e reja të ADN-së janë kopje të sakta me njëra-tjetrën.

çFARë JANë GJENET ?

Procedure

Gjenet janë struktura që gjenden në të gjithë organizmin e gjallë, nga bakteriet e deri tek bimiët, shtazët dhe njeriu.

PSE JANë KAQ Të RëNDëSISHME GJENET?

GJENET PëRMES PROTEINAVE ( ENZIMAVE ) KONTROLLOJNë NDëRTIMIN DHE FUNKSIONIMIN E QELIZëS.

Gjenet përmbajnë informacionet gjnetike, të cilat janë të nevojshme për përcaktimin e veçorive trashëguese specifike të një individi.

ATO JANë SEGMENTE Të MOLEKULëS Së ADN - Së

çFARë SEGMENTE JANë GJENET?

GJENET JANë PëRGJEGJëSE PëR NJë VEçORI P.SH NGJYRA E SYVE ETJ.

Pë çFARë JANë PëRGJEGJëSE GJENET?

MJEDISI KA NDIKIM Në PARAQITJEN E VETIVE

Assessment

Gjatë formimit të tipareve të një organizmi, rol të rëndësishëm, pos faktorve gjenetikë, kanë edhe ata të mjedisit.

SHEMBULLI 1

1

SI SHEMBULL MUND Të SHëRBEJ PISHA E CILA RRITET Në VISET PRANëBREGDETARE. DRURIN E NJOHIM SI PISHë, GJRTHET GJILPANORE,PAMJA E LëVORES ETJ..JANë VETI TIPIKE TRASHëGUESE PëR LLOJIN E PISHëS. POR MëNYRA E LAKIMIT DHE RRITJA E ULëT JANë VETI JOTIPIKE Në MESIN E PISHAVE Në MJEDISET E TJERA. NëSE MARRIM FARAT E NJë PISHE Të LAKUAR BREGDETARE DHE I MBJELLIM Në MJEDIS MALOR ATO DO Të RRITEN SI PISHë E DREJTë E ZAKONSHME, NDRYSHIMET E KRIJUARA Në MJEDIS NUK JANë TRASHëGUESE.

SHEMBULLI 2

2

SHEBUJ TJER EKZISTOJNë EDHE TE NJERIU. MUND Të FITOHEN MUSKUJ Të MëDHENJ DUKE NGRITUR PESHA Të RëNDA, MUND Të FITOHET NJGJYRA E KAFENJT E TRUPIT DUKE U RREZITUR OSE MUND Të PëSOJë DEFORMIME TRUPORE NGA NJë AKSIDENT, POR MEQë NUK Janë veti trashëguese, këto veti nuk barten te pasardhësit.

Notes

PëRMBLEDHJE

Secila qelizë bimore dhe shtazore përmban informacion në lidhje me mënyrën se si bima dhe shtaza duket dhe funksionon, Informacioni mundësohet nga gjenet që pëcillen brez pas brezi. Gjenet gjenden në bërthamën qlizore ku ato shpëndahen në një numër kromozomesh. Secili lloj bimor dhe shtazor ka një numër të caktuar të kromozomeve në bërthamat e qelizave.

Secili kromozom përmban një molekulë të gjatë të ADN-së, në të cilën gjenden gjenet që dirigjojnë bartjen e informacioneve.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi