บทที่5

ภาพประกอบ

ความหมายของเพศภาวะและ

เพศวิถี

มิเชล ฟูโกต์ (Michel Foucault) ได้แสดงให้เห็นรูปแบบของการประกอบสร้างความคิด

เป็นจริงทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องอำนาจและการ

ครอบงำความรู้รวมทั้งการปฏิบัติการ และทำให้เป็นเรื่องปัญหาทางการแพทย์ โดยเชื่อมโยงให้เห็นประเด็นเรื่องเพศภาวะและ

เพศวิถีและปัญหาอนามัยการเจริญพันธุ์ได้อย่างชัดเจน

แนวคิดของมิเชล ฟูโกต์ ที่พูดถึงเรื่องราวของความจริงได้สะท้อนให้เกิดความคิดว่าความจริงนั้นเป็นเพียงสิ่งประกอบสร้างเท่านั้น ซึ่งสร้างขึ้นมาโดยผู้ที่มีอำนาจกล่าวคือ ความจริงสามารถที่จะประกอบสร้างผ่านทางวาทกรรมที่กำหนดขึ้นได้

มิเชล ฟูโกต์ ได้เสนอแนวคิดเรื่องเพศภาวะและเพศวิถีไว้ว่า ผู้หญิง ผู้ชายหรือบุคคลที่รักเพศเดียวกันจะถูกกำหนดความ

แตกต่างชัดเจนหรือถูกนิยามขอบเขตด้วยความรู้ทาง

ชีววิทยาและการแพทย์ว่าความเป็นเพศนั้นเป็นสิ่งที่มีมาตั้งแต่กำเนิดและไม่สามารถเปลี่ยนแปลงหรือทำให้แตกต่างจากบรรทัดฐานทางสังคมได้ความจริงที่นิยมเช่นนั้นก็จะกลายเป็นสิ่งที่มีอำนาจมาจำกัดหรือควบคุมให้ปฏิบัติไปตามที่ถูกทำให้เชื่อว่าเป็นจริงแล้วเมื่อยอมรับก็จะตก

อยู่ภายใต้อำนาจของวาทกรรมนั้นทันทีอิทธิพลของวาทกรรมถูกนำมาใช้ในการจัดการกับแบบแผนพฤติกรรม

ทางเพศของคนในสังคมจึงทำให้เพศกลายเป็นรูปแบบ

ของการประกอบสร้างทางสังคมที่ดำรงอยู่มาตั้งแต่ใน

ประวัติศาสตร์

อัตลักษณ์ (Identity) เป็นคำที่รากศัพท์มาจากคำว่า”อัต”หรือ”อตต”ที่แปลว่า

ตนหรือตัวเองและ “ลักษณ์”ที่แปลว่าลักษณะโดยคำว่า อัตลักษณ์ หมายถึงลักษณะของบุคคลซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของตัวตนที่ได้รับอิทธิพลมาจากบริบททางสังคมและวัฒนธรรม โดยลักษณะดังกล่าวจะมีความเฉพาะเจาะจงซึ่งอาจจะ

เหมือนหรือแตกต่างไปจากบุคคลอื่นหรือกลุ่มทางสังคม

อัตลักษณ์ของบุคคล (Individual Identity) จะมีลักษณะที่สามารถเปลี่ยนแปลงไปตามการเวลาและ

โอกาสหรือตามบริบทและบทบาททางสังคม ได้แก่อัตลักษณ์ความเป็นแม่ อัตลักษณ์ความเป็นพ่อ อัตลักษณ์ตามสถานะทางเพศหรือเพศภาวะและ

อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์เป็นต้น ดังนั้นอัตลักษณ์จึงไม่ไดเหยุดนิ่งตายตัวแต่มีการเปลี่ยนแปลงลื่นไหลตลอดเวลาและอาจมีการปรับเปลี่ยนได้ตามบริบทของเวลาและสถานที่ที่เปลี่ยนไป

อัตลักษณ์ทางเพศ (Gender Identity) เป็นแบบแผนที่อธิบายให้เห็นเกี่ยวกับลักษณะของความเป็นชายหรือเป็นหญิง ซึ่งอาจแตกต่างกันหรือไม่ได้ และเป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นโดยสังคม ทั้งนี้โดยปกติแล้วทั้งเพศชายและเพศหญิงนั้นมีความ

แตกต่างกันทางด้านกายวิภาคศาสตร์และสรีระวิทยาด้านร่างกายรวมถึงพฤติกรรมทางจิตวิทยาสังคมและ

สัญชาตญาณแต่อัตลักษณ์ทางเพศของแต่ละบุคคลนั้น

ถูกกำหนดขึ้นโดยกรอบทางด้านวัฒนธรรมและ

ปฏิบัติการผ่านกระบวนการขัดเกลาทางสังคม ซึ่งอาจจะสอดคล้องหรือแตกต่างไปจากเพศสรีระของตนเองและยังเกี่ยวข้องกับการแสดงออกซึ่งความพึงพอใจ

และการแสดงออกทางด้านเพศที่มีความหลากหลาย

บุคคลที่มีเพศนอกกรอบ (Queer) หมายถึง บุคคลที่มีอัตลักษณ์ทางเพศที่แตกต่างจากบรรทัดฐาน

ของสังคม และไม่นิยมตนว่ามีเพศวิถีแบบคนรักต่างเพศ แต่มีเพศวิถีที่หลากหลายได้แก่ หญิงรักหญิง ชายรักชาย ผู้ที่รักสองเพศและผู้ที่ข้ามเพศหรือหมายถึงคนที่มีความหลากหลายทางเพศโดยอธิบายถึงผู้ที่มีรสนิยมทางเพศ

การแสดงออกทางเพศที่นอกเหนือจากคนรักต่างเพศเท่านั้น

บุคคลที่มีเพศนอกกรอบต้องเผชิญกับปัญหาของการถูก

เลือกปฏิบัติลักษณะต่างๆได้แก่กฎหมายห้ามสมรสและ

สิทธิหรือสวัสดิการทางสังคมของคู่สมรสซึ่งไม่ถูกรองรับในกฎหมายการไม่ได้รับความเป็นธรรมจากบุคคลภาค

รัฐและการปฏิเสธความช่วยเหลืออย่างไม่ไยดีและการถูกละเลยต่อการปกป้องด้านสิทธิมนุษย์ชนขั้นพื้นฐานใน

ลักษณะต่างๆเป็นต้น

มิติของอนามัยเจริญพันธุ์ในกลุ่มบุคคลที่มีเพศนอกกรอบยังได้รับอิทธิพลจากทัศนคติเชิงลบที่เหมารวมว่าเป็นพวกที่สำส่อนและเสี่ยงต่อการติดเชื่อ

ไวรัสเอชไอวี(HIV)และโรคเอดส์(AIDS)เป็นต้นทำให้เกิดการต่อต้าน

และรังเกียจบุคคลที่มีเพศนอกกรอบนอกจากนี้ในบริบทของความเชื่อทางศาสนายังพบว่ามีการตีตราให้เป็นคนบาปและกระทำผิดต่อพระเจ้าซึ่งการ

ประกอบสร้างความหมายเหล่านี้ได้ส่งผลต่อความปลอดภัยในชีวิตและ

จิตใจของบุคคลที่มีเพศนอกกรอบโดยอาจจะเห็นได้จากโทษประหารด้วย

การแขวนคอคนที่มีพฤติกรรมรักเพศเดียวกันในบางประเทศจนถึงปัจจุบัน อันเป็นการแสดงออกถึงความโหดร้ายป่าเถื่อนที่กระทำต่อผู้มีความหลาก

หลายทางเพศอย่างรุนแรง

นอกจากนี้ยังปรากฏรูปแบบของการละเมิดสิทธิ

มนุษยชนขั้นร้ายแรง ได้แก่ การทรมาน ขู่ฆ่า ซ้อม ลักพาตัว การตามคุกคาม การรุมข่มขืน การทำให้หายสาบสูญและฆาตกรรมบุคคลที่มีเพศนอก

กรอบและอาจมีการทิ้งร่างที่เสียชีวิตหรือบาดเจ็บไว้

บนถนน เพื่อประจานและข่มขู่ให้เกิดความเกรงกลัว โดยการกวาดล้างผู้มีความหลากหลายทางเพศทั่วโลก ซึ่งมักเป็นผลมาจากความรู้สึกเกลียดชังความหลากหลายทางเพศในระดับสูงสุดในบางประเทศ ได้แก่ อิรัก อิหร่าน มอริเตเนียน ซาอุดิอาระเบีย เยเมน ซูดาน โซมาเลีย และไนจีเรีย เป็นต้น