รากฐานของชีวิต
สามารถใช้ประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น การเห็น การได้ยิน การใช้ กายสัมผัสเป็นเครื่องมือ
ในการเคลื่อนไหว
แสดงความแข็งแรงและความทนทานของ
ร่างกาย
ใช้ทักษะทางร่างกายในการช่วยเหลือและดูแลตนเองได้
เมื่อมีข้อขัดแย้งกัน
เดียวกัน
ตัดสินใจ หรือแสดงความคิดเห็นในเรื่อง
ต่าง ๆ
สถานการณ์ต่าง ๆ
ไปยังอีกคนหนึ่งได้ถูกต้อง
สิ่งที่มุ่งหวัง
ตัวชี้วัด
ก่อนเด็กจะเรียนเขียนอ่านได้ดี เด็กต้องมีการกำกับตัวเองให้ดีเสียก่อน
Self-Regulation = Inhibitory control
“การกำกับตนเองสู่เป้าหมาย (Self-Directed Executive Functions) เป็นปัจจัยสำคัญยิ่งต่อการเติบโตของลูก การพัฒนา
ทักษะความสามารถ EF ในด้านนี้จะเกิดขึ้นได้จากการที่ผู้ใหญ่
เปิดโอกาสให้เด็กเป็นผู้กำหนดการกระทำด้วยตนเอง”
การควบคุมกำกับตนเองจะเกิดขึ้นได้เมื่อ...
1. เด็กมีพื้นฐานความสัมพันธ์ภายในบ้านที่ดี เขาสามารถวางใจในสภาพแวดล้อมได้
พ่อแม่ ผู้เลี้ยงดูมีเวลาคุณภาพให้กับเด็ก ได้แก่ เล่น อ่านนิทาน ทำงานบ้านและการ
สัมผัสทางร่างกาย กอด หอม และอื่น ๆ
2. เด็กสามารถควบคุมร่างกายของตนเองได้ เช่น เด็กสามารถวางแผน
การเคลื่อนไหวร่างกาย ได้แก่ ลุก ยืนเดิน นั่่ง นอน ด้วยตนเอง เด็กควบคุม
การขับถ่ายได้แล้ว และเด็กสามารถพูดสื่อสารบอกความต้องการของตนเอง
ให้กับผู้อื่นได้รับรู้
1. ให้เด็กช่วยเหลือตนเองในสิ่งที่เขาควรจะทำได้ตามวัยของเขา เช่น ตื่นนอน ล้างหน้า แปรงฟัน อาบน้ำ แต่งตัว กินข้าว ใส่รองเท้า จัดกระเป๋าไปโรงเรียนเอง เป็นต้น เพื่อให้เขารู้จักควบคุมกำกับตนเองให้ทำหน้าที่ของตนจนสำเร็จลุล่วง ถึงแม้จะทำได้ไม่ดี ไม่สะอาด ไม่เรียบร้อย ไม่เป็นไร ผู้ใหญ่ช่วยสอนย้ำรอบสองได้ สิ่งสำคัญต้องปล่อยให้เขาได้ทำ
ด้วยตนเอง ลดการช่วยเหลือในสิ่งที่ทำได้ด้วยตนเองแล้ว ไม่อุ้ม ถ้าเขาเดินได้แล้ว ไม่ทำให้ เมื่อเขาเคยทำได้มาก่อน ผู้ใหญ่ควรให้กำลังใจ และรอคอยอย่างอดทน
2. มอบหมายงานส่วนรวมหรืองานบ้าน
ให้เด็กรับผิดชอบ งานบ้าน ควรเหมาะสมตามวัยของเด็ก เช่น จัดโต๊ะอาหาร แยกเศษอาหาร
และล้างจานของตนเองหลังกินข้าว
เสร็จ รดน้ำต้นไม้ ให้อาหาร
สัตว์เลี้ยง และอื่น ๆ
3. เมื่อเด็กอยากได้สิ่งใด ให้นำมาเป็นเป้าหมาย ให้เขาพยายามเพื่อไปให้ถึง
เป้าหมายด้วยตัวเขาเอง ควรให้เด็กได้มีการคิด วางแผน หรือเพิ่มอุปสรรคก่อนที่
จะได้รับสิ่งที่ต้องการ เพราะการได้สิ่งใดมาโดยง่าย อาจจะทำให้เด็กไม่เห็น
คุณค่าของสิ่งนั้น ถ้าเขาได้ของมาด้วยความพยายามของตนเอง เขาต้องอดทน อดกลั้น ควบคุม กำกับตนเอง กว่าจะได้อะไรมาสักอย่างหนึ่งต้องผ่านความ
ยากลำบาก เขาจะเกิดความภาคภูมิใจเป็นอย่างมาก
"คนธรรมดาจะกลายเป็นคนพิเศษได้ก็ต่อเมื่อ
พวกเขามุมานะโดยไม่ปริปากบ่น ไม่ถอดใจยอมแพ้และพยายามทำทุกวันให้ดีที่
สุดอยู่เสมอ"
"คนธรรมดาที่ไม่ธรรมดาเหล่านี้จะสามารถ
ทำความฝันให้กลายเป็๋นความจริงด้วยการ
ลงมือทำไปทีละขั้นทุกวันโดยไม่มองหาทางลัด"
4. การทำตารางเวลาที่บ้าน และการมีกติกาภายในครอบครัวที่ชัดเจนช่วยให้
เด็กเรียนรู้การควบคุมกำกับตนเองว่า “เวลาไหนเขาควรทำอะไร และในหนึ่ง
วันเขาต้องทำอะไรบ้าง” เพราะเด็กที่รู้ตารางเวลา และเคารพกติกา (ทุกคนในบ้านทำเหมือนกัน) เขาจะเรียนรู้ คุณค่าของเวลา และการกำกับตนเอง
ให้ทำทุกอย่างให้เสร็จทันเวลา เขาต้องยับยั้งชั่งใจทำงานบ้าน และการบ้านก่อนไป
เล่นได้
5. ให้เด็กได้เล่นอย่างเด็ก ๆ ได้วิ่งเล่นปล่อยพลัง เล่นทราย เล่นน้ำ เล่นกับเรา เล่นอย่างเพียงพอ และเหมาะสม ข้อนี้ดูจะตรงกันข้ามกับการควบคุมและกำกับ
ตนเอง แต่เชื่อเถอะเด็กที่ได้เล่นอย่างเพียงพอ จะสามารถควบคุมกำกับตนเอง
ได้ดีขึ้น เพราะเด็กเป็นวัยที่มีพลังมากมาย พวกเขาไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยและมีพลัง
เหลือเฟือที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ได้ตลอดเวลา