Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Podatek od czynności cywilnoprawnych (określany dalej jako PCC) obciąża pewne czynności regulowane w prawie cywilnym. Konsekwencją zawierania przez przedsiębiorców umów jest m.in. wymiana dóbr lub usług – realizowany jest zatem obrót cywilnoprawny
Stan prawny aktualny na dzień: 21.04.2020
PCC został wprowadzony do polskiego systemu podatkowego od dnia 1 stycznia 2001 r., w wyniku reformy konstrukcji opodatkowania czynności administracyjnoprawnych i cywilnoprawnych. Obecnie podatek jest regulowany ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podatek ten zastąpił opłatę skarbową, która obowiązywała od umów i innych oświadczeń woli o charakterze cywilnoprawnym.
Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są osoby fizyczne,
osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
będące stronami czynności cywilnoprawnych, z tym że podatnikiem jest przy:
udział w spadku lub we współwłasności,
nabywający prawo służebności,
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego:
1. złożyć deklarację PCC-3 w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru,
2. obliczyć i zapłacić kwotę podatku według określonej w przepisach stawki w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Powyższe nie dotyczy przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika
(tj. notariusza, gdy czynność jest dokonana w formie aktu notarialnego).
Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku.
Wypełniony formularz podatnik powinien złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na zamieszkanie (w przypadku osób fizycznych) lub siedzibę podatnika, co może wykonać:
Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach (np. dwie osoby kupują samochód) albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej - są oni solidarnie zobowiązani do zapłaty podatku.
Oznacza to, że podatek może być zapłacony przez jedną z tych osób w całości, przez każdą z nich w równej wysokości, albo przez niektóre z nich w różnej wysokości. Ważne, żeby w sumie kwota wpłat była równa kwocie należnego podatku. Jeżeli podatek nie zostanie zapłacony przez te osoby w terminie i w całości urząd skarbowy może sam zdecydować, kto i w jakiej części zapłaci (ale wówczas wraz z dodatkowymi kosztami, w tym odsetkami).
Ustawodawca od 1 lipca 2019 roku wprowadził ułatwienie w spełnieniu obowiązku składania deklaracji, na podstawie ustawy wprowadzającej uproszczenia dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym.
Podatnik, który dokonuje kilku czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, składał osobne deklaracje PCC-3 na każdą z dokonanej czynności, nawet gdy wystąpiły one w tym samym miesiącu. Obecnie podatnik, który dokona w ramach jednego miesiąca zawarcia co najmniej trzech lub więcej czynności cywilnoprawnych, będzie mógł złożyć zbiorczą deklarację PCC. Do tego celu służy odpowiedni formularz PCC-4.
Deklarację PCC-4 składa się w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Termin ten liczyć należy od pierwszej czynności objętej 14 dniowym terminem,
w którym składać należy deklarację.
Podatek od całości należy zapłacić łącznie, czyli jeden przelew obejmujący wszystkie dokonane transakcje.
Zbiorcze PCC nie obowiązuje jednak dla wszystkich umów cywilnoprawnych.
Dotyczy wyłącznie:
(art. 6 i 7 ustawy )
a) W przypadku praw mieszkaniowych 2%, w innych 1%
Jednym z najczęstszych przypadków opłacania podatku od czynności cywilnoprawnych jest kupno auta od osoby, która nie prowadzi firmy.
Stawka to 2 proc. wartości rynkowej auta, a na opłatę podatku mamy 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży.
W ciągu 14 dni należy złożyć druk PCC-3 - deklarujacy podstawę naliczenia podatku.
Ważne- nabywca pojazdu sporządza deklarację i opłaca podatek.
W przypadku nabycia samochód od firmy nie wystąpi PCC. W takiej sytuacji płaci sprzedawca, ale podatek VAT. Jeśli umowę zawierają dwoje przedsiębiorców to również nie trzeba składać PCC-3, odliczy nabywca VAT zawarty w cenie kupowanego pojazdu.
Zarówno w przypadku samochodu, jak innych rzeczy czy nieruchomości, może się zdarzyć, że Organ podatkowy-Urząd Skarbowy uzna, że cena sprzedaży odbiega od realiów rynkowych. W takiej sytuacji urząd wezwie do jej podwyższenia lub obniżenia - ma na to 14 dni od dnia doręczenia wezwania.
Aktem prawnym, który reguluje kwestię obowiązywania podatku PCC od pożyczki, jest Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Znowelizowaną treść tegoż dokumentu znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2019, pod pozycją 1519.
W myśl przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki podlega opodatkowaniu stawką 0,5% podstawy (wartość pożyczonej kwoty pieniędzy).
W przypadku, gdy podmiotem udzielających pożyczki jest firma, która zajmuje się tego typu usługami na co dzień, pożyczki podlegają zwolnieniu z podatku PCC. Obowiązek jego uiszczenia występuje w sytuacji, gdy pożyczka jest udzielana prywatnie, przez podmioty nieprowadzące w tym zakresie działalności.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o PCC, z podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione są umowy pożyczki pieniężnej zawarte pomiędzy osobami należącymi do I grupy podatkowej.
Warto dodać, że osoby z I grupy podatkowej mogą bez najmniejszych formalności udzielać i przyjmować pożyczki między sobą na łączną kwotę 9637 złotych liczoną w ciagu okresu 5 lat. Nie chodzi więc o jedną pożyczkę udzieloną przez bliskiego krewnego, lecz o wszystkie pożyczki, które ten krewny udzielił nam na przełomie 5 lat wstecz.
Kogo zaliczamy do pierwszej grupy podatkowej?
Jest to tzw. najbliższa rodzina, czyli:
obecny małżonek
zstępni (czyli np. syn, córka, wnuki, prawnuki)
wstępni (czyli np. matka, ojciec, dziadkowie)
rodzeństwo
ojczym, macocha
teściowie
pasierb
zięć, synowa
Osoby niezaliczające się do I grupy podatkowej (w tym do tak zwanej grupy zerowej) są mniej atrakcyjnymi pożyczkodawcami, bowiem ich przypadku maksymalna kwota pożyczki zakładająca zwolnienie z PCC wynosi 1 000 złotych.
W przypadku pożyczek na sumę wyższą niż 9637 złotych osoby z zerowej grupy podatkowej mogą w dalszym ciągu ubiegać się o zwolnienie z opodatkowania (niezależnie od kwoty pożyczki). Wystarczy, że ich pożyczka zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego poprzez złożenie deklaracji PCC-4 w terminie 14 dni od udzielenia pożyczki. Niezbędne do potwierdzenia pożyczki przez skarbówkę będzie w tym wypadku przedstawienie dowodu udzielenia pożyczki – np. potwierdzenia przelewu bankowego.
Jeśli urząd skarbowy odkryje, że nie zgłosiliśmy faktu zaciągnięcia pożyczki prywatnej i nie opłaciliśmy stosownego podatku PCC (o ile taki był wymagany; nie dotyczy to osób zwolnionych z obowiązku podatkowego), będzie mieć prawo zażądać od nas zapłacenia aż 20-procentowego podatku od czynności cywilnoprawnej.
Jest to tak zwana sankcyjna stawka podatku.
Zawierając pożyczki pieniężne od członków najbliższej rodziny, również mamy możliwość skorzystania ze zwolnienia z PCC. Zwolnienie obowiązywać będzie, jeżeli pożyczka otrzymana od jednej osoby w ciągu 5 lat nie przekracza kwoty 9637 zł oraz została udzielona przez osobę należącą do I grupy podatkowej (małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć i synowa). Pożyczając większą wartość pieniężną niż wskazany limit kwotowy od tej grupy osób, aby w dalszym ciągu skorzystać ze zwolnienia z PCC, należy spełnić obowiązek udokumentowania (np. umową) i zgłoszenia jej otrzymania w urzędzie.
Jeżeli wartość nabytej rzeczy ruchomej stanowiącej podstawę opodatkowania, nie przekracza 1000 zł (wartość zawarta w umowie),
to podatnik może skorzystać ze zwolnienia od PCC, na co wskazuje
art. 9 ust. 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W takim przypadku podatnik nie ma obowiązku ani zapłaty, ani złożenia formularza PCC-3.
W podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano również inne istotne zwolnienia dla przedsiębiorców. Zalicza się do nich przede wszystkim następujące czynności cywilnoprawne
(art. 9 ustawy):
• sprzedaż walut obcych,
• przeniesienie w łasności nieruchomości lub ich części, z wyjątkiem budynków mieszkalnych,
pod warunkiem, że w chwili dokonania czynności nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne,
albo je utworzą lub wejdą w jego skład, będące własnością nabywcy
• sprzedaż bonów i obligacji skarbowych
• sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi, w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
• sprzedaż towarów giełdowych na giełdach towarowych
Klaudia Andrzejczyk