cümlede anlam

• Bir eylemin hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını bildiren cümlelere neden-sonuç (sebep-sonuç) cümleleri denir.

NEDEN- SONUÇ

CÜMLELERİ

• ÖRNEK:
• Hasta olduğu için okula gelememiş.
• Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı.
• Onu çağırmadık diye bize küstü.

Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin belirtildiği cümlelere amaç-sonuç cümleleri denir.

AMAÇ- SONUÇ CÜMLELERİ

• ÖRNEK:
• Sınavı kazanmak için çok çalışmış.
• Bildiklerini anlatmak üzere karakola başvurdu.
• Ona sık sık öğüt verirdi; iyi bir insan olsun diye.

• Bir olayın veya durumun gerçekleşmesinin, başka bir olayın veya duruma bağlı olduğunu belirten cümlelere koşul-sonuç (şart-sonuç) cümleleri denir.

KOŞUL CÜMLELERİ

• ÖRNEK:
• Temiz bir dünya istiyorsan yerlere çöp atma.
• Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin.
• Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı.

• Birden fazla varlık, kavram ya da durumun karşılaştırıldığı cümlelerdir. Karşılaştırmada benzerlik, farklılık, üstünlük gibi değişik durumlar ifade edilir.

KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ

• ÖRNEK:
• Kışın Sivas, İstanbul’dan daha soğuktur.
• Köyün en güzel çileği bahçemizde yetişir.
• Yeni şiirler eski şiirlere göre daha anlaşılır bir dille yazılıyor.

• Bir varlık ya da kavramın başka bir varlık ya da kavramın özellikleri ile anlatıldığı cümlelerdir.

BENZETME CÜMLELERİ

• ÖRNEK:
• İnci gibi beyaz dişleriyle gülümsedi.
• Karınca gibi çalışıp ailesine destek oldu.
• Deniz kadar engin bilgiye sahipti.

• Verilen cümleleri daha anlaşılır hâle getirmek, somutlaştırmak, açıklamak için konuyla ilgili örrnekler verilmesidir.

ÖRNEKLENDİRME

• ÖRNEK:
• Kurtuluş Savaşı' nı kazanmamızda Şerife Bacı, Halime Çavuş, Kara Fatma gibi kadın kahramanlarımız büyük katkısı vardır.
• Karadeniz Bölgesi' ndeki Bolu, Bartın ve Sinop gibi şehirler en çok ziyaret edilen yerlerdir.

• Bir varlığın ya da durumu olduğunda çok fazla ya da çok az göstererek anlatan cümlelerdir.

ABARTMA

• ÖRNEK:
• Film izlerken gülmekten öldük.
• Dünya kadar işim var, sizinle gelemem.
• Bit kadar çantaya her şeyi sığdırmaya çalışıyor.

• Söyleyenin duygu veya düşüncesini içermeyen; doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye göre değişiklik göstermeyen cümlelere nesnel cümleler denir.
• Nesnel yargılar, araştırma sonucu ulaşılabilecek, herkesçe kabul görmüş, kanıtlanabilir yargılardır.

NESNEL

İFADELER

• ÖRNEK:
• Eser, dört bölüm halinde sinemaya uyarlanmış.
• Ülkemizde en çok yağışı Karadeniz Bölgesi alır.
• Sınıfımızda kız öğrencilerin sayısı erkek öğrenci sayısından fazladır.

• Söyleyenin kendi düşüncesini, duygusunu veya beğenisini içeren cümlelere öznel cümleler denir.
• Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye göre değiştiği için öznel yargılar kanıtlanamaz.

ÖZNEL

İFADELER

• ÖRNEK:
• İstanbul Boğazı’nın seyrine kimse doyamaz.
• Kerem ile Aslı hikâyesi beni her zaman çok etkiler.
• Mavi elbise insanlara yakışıyor.

Eskiden bu gördüğünüz tepeler yemyeşil ormanlarla kaplıydı. Köylüler, yıllar boyu ağaçları bilinçsizce kestiğinden köyümüzün çevresindeki doğal örtü iyice zayıfladı. Eğer bu kötü gidişe bir dur diyemezsek yaşam mücadelesi veren son ağaçlar da önümüzdeki beş on yıl içinde yol olacak. İyisi mi el birliği yaparak bir ağaçlandırma seferberliği başalatalım.

Bu metinde aşağıddakilerden hangisi yoktur?

SORU 1

Neden- sonuç cümlesi

A)

Amaç- sonuç cümlesi

B)

Karşılaştırma cümlesi

C)

Koşul- sonuç cümlesi

D)

I. Kimse derdini ondan iyi anlatamaz.

II. Sen gelmesen de bugün balığa gidecek.

III. Yorgun olduğundan koltukta uyuyakaldı.

IV. Kitaplarla dost olmak okurlara huzur verir.

Numaralandırılımış cümlelerle ilgili olarak yanda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

SORU 2

I. cümlede karşılaştırma yapılamıştır.

A)

II. cümlede koşul- sonuç ilişkisi vardır.

B)

III. cümlede neden- sonuç ilişkisi vardır.

C)

IV. cümlede öznellik ağır basmaktadır.

D)