Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
RZEŹBA TERENU
Wyżyna Małopolska - okolice Limanowej
Wyżyna Świętokrzyska położona jest na północ i zachód od Wisły. Średnia wysokość 200-400 m n.p.m. Najwyższy szczyt Łysica (612 m n.p.m.) w Górach Świętokrzyskich.
W centralnej części wyżyny Małopolskiej znajduje się masyw paleozoiczny, zaś na obrzeżach otoczka mezozoiczna. W obręb północno-wschodniej części województwa śląskiego wchodzi zachodnia część Wyżyny Małopolskiej. Jest ona tu reprezentowana przez dwa makroregiony – Wyżynę Przedborską i Nieckę Nidziańską
Wyżyna Małopolska składa się z trzech makroregionów – Wyżyny Przedborskiej, Niecki Nidziańskiej oraz Wyżyny Kieleckiej z Górami Świętokrzyskimi.
Leżąca na północy Wyżyna Przedborska została dosyć silnie zdenudowana, toteż występują tam niezbyt duże wysokości względne i bezwzględne. Obszar ten stopniowo obniża się w kierunku północnym i prawie niezauważalnie łączy ze Wzniesieniami Łódzkimi, które zaliczają się już do Niziny Mazowieckiej.
Leżąca na południu Niecka Nidziańska ma charakter rozległego obniżenia terenu, na dnie którego płynie rzeka Nida. W mezozoiku przez długi czas obszar ten był zatoką morską, w której osadziły się grube pokłady wapieni, piaskowców, gipsów i margli. W kenozoiku na znacznych powierzchniach utworzyły się eoliczne pokrywy lessowe.
Na wschodzie Wyżyny Małopolskiej leży Wyżyna Kielecka. W jej centralnej części, w kierunku północny zachód – południowy wschód rozciągają się stare i niskie Góry Świętokrzyskie. Tworzy je kilka pasm, wśród których najwyższe są Łysogóry z wierzchołkiem Łysicy (612 m n.p.m.).
Góry te zbudowane są głównie z twardych i dosyć odpornych na erozję kwarcytów i dlatego, pomimo długotrwałej denudacji, nadal pozostają one najwyższym obszarem w pasie Wyżyn Polskich. Wokół Gór Świętokrzyskich rozciągają się pofałdowane tereny pokryte skałami osadowymi z mezozoiku – wapieniami, dolomitami, piaskowcami, oraz z kenozoiku – piaskami, żwirami, glinami, iłami, lessami. Ukształtowanie terenu Wyżyny Kieleckiej w znacznym stopniu urozmaica też dolina rzeki Kamiennej.
Wisła wypływa ze źródeł położonych na zboczach Baraniej Góry (513.45) i przepływa przez całą Małopolskę. Zasilają ją prawobrzeżne dopływy: Soła, Skawa, Raba, Dunajec, Wisłoka, San z Wisłokiem i Tanwią, a z dopływów lewobrzeżnych największymi są Przemsza, Szreniawa, Nida, Czarna Staszowska, Kamienna i Pilica.
Drugą wielką rzeką jest Warta, która ma swoje źródła na Wyżynie Częstochowskiej (341.31) niedaleko Zawiercia. Prawobrzeżne dopływy Wisły podobnie jak sama Wisła mają swoje źródła w Karpatach. Są to więc na znacznej długości rzeki górskie i na ogół bardzo wąskie
Małopolska leży w strefie klimatu umiarkowanego o cechach przejściowych, który kształtowany jest przez różnorodne masy powietrza o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizycznych. Dominujący wpływ wywierają napływające z zachodu ciepłe i wilgotne masy powietrza polarno-morskiego oraz napływające ze wschodu oraz północnego-wschodu suche i chłodne masy powietrza polarno-kontynentalnego oraz arktycznego.
W północnej części Wyżyny Małopolskiej i Podkarpacia dominują gleby brunatne i bielicowe. Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (341.3), w Niecce Nidziańskiej (342.2) i Pieninach (514.12) występują powstałe na skałach węglanowych rędziny. Czarnoziemy znajdują się głównie w południowo-wschodniej części Wyżyny Małopolskiej. W południowej części Podkarpacia ciągną się szerokim pasem powstałe na lessach gleby brunatne i płowe. W Karpatach dominują gleby brunatne-kwaśne, płowe i pararędziny. W najwyższych partiach gór występują gleby inicjalne i słabo wykształcone. W dolinach głównych rzek Małopolski zalegają powstałe z namułów mady. W Małopolsce obszary bagienne i mokradła zajmują znikomą powierzchnię z racji znacznego zagospodarowania rolniczego.
Obszar Małopolski jest intensywnie eksploatowany rolniczo z wyjątkiem wyższych partii Karpat. Grunty użytkowane rolniczo zajmują ok.58% powierzchni, w tym grunty orne stanowią średnio ok.75% powierzchni użytków rolnych.
Wszystkie cuda natury naszego regionu chronione są w: 6 parkach narodowych, 11 parkach krajobrazowych, 10 obszarach chronionego krajobrazu, 83 rezerwatach przyrody
Województwo małopolskie dysponuje znaczącym w skali kraju potencjałem społeczno-gospodarczym. Liczba ludności województwa małopolskiego w czerwcu 2021 r. wynosiła ponad 3 408,5 tys. W 2020 r. Małopolska wytworzyła 8,1% PKB kraju i charakteryzuje się wysokim poziomem wzrostu gospodarczego. Na terenie Małopolski działalność prowadzi ponad 444 tys. podmiotów gospodarczych (listopad 2021). Region Małopolski, jest wyjątkowym regionem w Polsce pod względem różnorodności złóż surowców mineralnych, do których należą: ropa naftowa, gaz ziemny, siarka, gips, cynk, ołów, piaskowce, wapienie, węgiel kamienny, sól kamienna, wody mineralne i geotermalne.