Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Wyżyna Małopolska i Góry Świętokrzyskie

RZEŹBA TERENU

Wyżyna Małopolska - okolice Limanowej

POŁOŻENIE

Wyżyna Świętokrzyska położona jest na północ i zachód od Wisły. Średnia wysokość 200-400 m n.p.m. Najwyższy szczyt Łysica (612 m n.p.m.) w Górach Świętokrzyskich.

BUDOWA GEOLOGICZNA

W centralnej części wyżyny Małopolskiej znajduje się masyw paleozoiczny, zaś na obrzeżach otoczka mezozoiczna. W obręb północno-wschodniej części województwa śląskiego wchodzi zachodnia część Wyżyny Małopolskiej. Jest ona tu reprezentowana przez dwa makroregiony – Wyżynę Przedborską i Nieckę Nidziańską

Wyżyna Małopolska składa się z trzech makroregionów – Wyżyny Przedborskiej, Niecki Nidziańskiej oraz Wyżyny Kieleckiej z Górami Świętokrzyskimi.

Leżąca na północy Wyżyna Przedborska została dosyć silnie zdenudowana, toteż występują tam niezbyt duże wysokości względne i bezwzględne. Obszar ten stopniowo obniża się w kierunku północnym i prawie niezauważalnie łączy ze Wzniesieniami Łódzkimi, które zaliczają się już do Niziny Mazowieckiej.

Wyżyna Przedborska

Leżąca na południu Niecka Nidziańska ma charakter rozległego obniżenia terenu, na dnie którego płynie rzeka Nida. W mezozoiku przez długi czas obszar ten był zatoką morską, w której osadziły się grube pokłady wapieni, piaskowców, gipsów i margli. W kenozoiku na znacznych powierzchniach utworzyły się eoliczne pokrywy lessowe.

Niecka Nidziańska

Na wschodzie Wyżyny Małopolskiej leży Wyżyna Kielecka. W jej centralnej części, w kierunku północny zachód – południowy wschód rozciągają się stare i niskie Góry Świętokrzyskie. Tworzy je kilka pasm, wśród których najwyższe są Łysogóry z wierzchołkiem Łysicy (612 m n.p.m.).

Wyżyna Kielecka

Góry Świętokrzyskie

Góry te zbudowane są głównie z twardych i dosyć odpornych na erozję kwarcytów i dlatego, pomimo długotrwałej denudacji, nadal pozostają one najwyższym obszarem w pasie Wyżyn Polskich. Wokół Gór Świętokrzyskich rozciągają się pofałdowane tereny pokryte skałami osadowymi z mezozoiku – wapieniami, dolomitami, piaskowcami, oraz z kenozoiku – piaskami, żwirami, glinami, iłami, lessami. Ukształtowanie terenu Wyżyny Kieleckiej w znacznym stopniu urozmaica też dolina rzeki Kamiennej.

Wisła wypływa ze źródeł położonych na zboczach Baraniej Góry (513.45) i przepływa przez całą Małopolskę. Zasilają ją prawobrzeżne dopływy: Soła, Skawa, Raba, Dunajec, Wisłoka, San z Wisłokiem i Tanwią, a z dopływów lewobrzeżnych największymi są Przemsza, Szreniawa, Nida, Czarna Staszowska, Kamienna i Pilica.

Drugą wielką rzeką jest Warta, która ma swoje źródła na Wyżynie Częstochowskiej (341.31) niedaleko Zawiercia. Prawobrzeżne dopływy Wisły podobnie jak sama Wisła mają swoje źródła w Karpatach. Są to więc na znacznej długości rzeki górskie i na ogół bardzo wąskie

WARUNKI WODNE

Małopolska leży w strefie klimatu umiarkowanego o cechach przejściowych, który kształtowany jest przez różnorodne masy powietrza o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizycznych. Dominujący wpływ wywierają napływające z zachodu ciepłe i wilgotne masy powietrza polarno-morskiego oraz napływające ze wschodu oraz północnego-wschodu suche i chłodne masy powietrza polarno-kontynentalnego oraz arktycznego.

KLIMAT

W północnej części Wyżyny Małopolskiej i Podkarpacia dominują gleby brunatne i bielicowe. Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (341.3), w Niecce Nidziańskiej (342.2) i Pieninach (514.12) występują powstałe na skałach węglanowych rędziny. Czarnoziemy znajdują się głównie w południowo-wschodniej części Wyżyny Małopolskiej. W południowej części Podkarpacia ciągną się szerokim pasem powstałe na lessach gleby brunatne i płowe. W Karpatach dominują gleby brunatne-kwaśne, płowe i pararędziny. W najwyższych partiach gór występują gleby inicjalne i słabo wykształcone. W dolinach głównych rzek Małopolski zalegają powstałe z namułów mady. W Małopolsce obszary bagienne i mokradła zajmują znikomą powierzchnię z racji znacznego zagospodarowania rolniczego.

Obszar Małopolski jest intensywnie eksploatowany rolniczo z wyjątkiem wyższych partii Karpat. Grunty użytkowane rolniczo zajmują ok.58% powierzchni, w tym grunty orne stanowią średnio ok.75% powierzchni użytków rolnych.

SZATA ROŚLINNA

Wszystkie cuda natury naszego regionu chronione są w: 6 parkach narodowych, 11 parkach krajobrazowych, 10 obszarach chronionego krajobrazu, 83 rezerwatach przyrody

OCHRONA PRZYRODY

Województwo małopolskie dysponuje znaczącym w skali kraju potencjałem społeczno-gospodarczym. Liczba ludności województwa małopolskiego w czerwcu 2021 r. wynosiła ponad 3 408,5 tys. W 2020 r. Małopolska wytworzyła 8,1% PKB kraju i charakteryzuje się wysokim poziomem wzrostu gospodarczego. Na terenie Małopolski działalność prowadzi ponad 444 tys. podmiotów gospodarczych (listopad 2021). Region Małopolski, jest wyjątkowym regionem w Polsce pod względem różnorodności złóż surowców mineralnych, do których należą: ropa naftowa, gaz ziemny, siarka, gips, cynk, ołów, piaskowce, wapienie, węgiel kamienny, sól kamienna, wody mineralne i geotermalne.

GOSPODARKA CZŁOWIEKA

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi