Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
1
12-лекция
Орынбай Зарина
Көліктің ауыстыру құнын анықтау
1
Көлік құралының құнын анықтау үшін екі негізгі тәсілді қолдануға болады:
- Көлік құралдарын сатудың бастапқы және қайталама нарықтарын талдауға негізделген салыстырмалы;
- зерттелетін объектінің тозуын ескере отырып, оны қалпына келтіру немесе ауыстыру үшін қажетті шығындарды анықтауға негізделген шығындық тәсіл.
Көлік құралының құнын анықтауда тиімді тәсіл қолданылмайды. Бұл тәсіл негізінен кіріс әкелетін объектілерді - кәсіпорындарды, өндірістік кешендерді және басқа да бизнес объектілерін бағалау үшін тиімді екендігіне байланысты. Көлік құралдары, әдетте, табыс әкелетін жүйенің элементтері болып табылады.
Place
КҚ-ның нарықтық құнын анықтау үшін бастапқы деректер КҚ-ны тексеру, осы КҚ-ға арналған құжаттарды зерделеу, Анықтамалық әдебиет, іс материалдарын, басқа да ұсынылған құжаттарды зерттеу кезінде белгіленген Деректер болып табылады:
- маркасы, моделі, модификациясы;
- кузов түрі;
- шығарылған күні;
- жүгіру;
- толымдылық және толымдылық;
- КҚ техникалық жағдайы;
- бұрын жүргізілген жөндеу әсерінің көлемі мен сапасы, оның ішінде Негізгі тораптар мен агрегаттарды ауыстыру.
2
Көлік құралының нарықтық құны салыстырмалы тәсілмен анықталады.
Салыстырмалы тәсіл зерттеу жүргізу кезінде бастапқы және қайталама сату нарығында қалыптасқан КҚ-ға сұраныс пен ұсыныс бағаларын пайдалану және талдау болып табылады. Бұл тәсіл аймақтық нарықтағы АНАЛОГТЫҢ орташа құнын анықтау арқылы жүзеге асырылады, содан кейін оны түзетеді.
Көлік құралының нарықтық құны келесі схема бойынша анықталады:
Сарапшы мынадай дереккөздердегі баға ақпаратына талдау жүргізеді:
- жаңа және пайдаланылған көлік құралдарын сатумен айналысатын ұйымдардың прайс-парақтары;
- өңірлік мерзімді басылымдарда жарияланатын жаңа және пайдаланылған КҚ-ға бағалық ақпарат;
- Тақырыптық Интернет-сайттарда жарияланатын жаңа және пайдаланылған көлік құралдарына арналған аймақтық нарықтың бағалық ақпараты.
3
4
Бұрын қолданыста болған және нарықта сұранысқа ие емес көлік құралы моральдық қартаю белгісі бойынша есептік құнының 10% - ына арзандатылуы мүмкін. Егер зерттеу сәтінде көлік құралының қаралып отырған моделін (модификациясын) шығару тоқтатылған болса, осы төмендетудің шамасы 20% - ға дейін және оған қосалқы бөлшектерді шығару тоқтатылған жағдайда 30% - ға дейін, сондай-ақ оның жинақталуы мен жай-күйіне байланысты 5÷10% мөлшерінде саудаласуға түзетуші жеңілдіктерді қолдануға жол беріледі.
Моральдық қартаюға байланысты көлік құралының құны туралы түпкілікті шешім қабылдаған кезде сату нарығындағы нақты бағаларды ескеру қажет.
Жоғарыда аталған төмендеудің барлық факторларын ескере отырып, көлік құралының есептік қалдық құны оның бөлшектерінің Металл сынықтарының құнынан төмен болмауы тиіс.
Қалпына келтіріп жөндеу - бұл көлік құралының техникалық сипаттамаларын және оның тұтынушылық қасиеттерін қалпына келтіруге қажетті жұмыстар жиынтығы.
КҚ-ны қалпына келтіру құны деп КҚ-ны бастапқы, аварияға дейінгі күйге дейін қалпына келтіру үшін жеткілікті шығындардың барынша ықтимал сомасы ретінде түсініледі.
Зақымдалған КҚ (ҚКҚ) қалпына келтіру жөндеу құнының есебі сараптама жүргізу сәтінде мынадай формула бойынша айқындалады:
ҚКҚ = ҚКЖҚ + МҚ + БҚ, теңге, онда:
ҚКЖҚ - жөндеу жұмыстарының құны;
МҚ - қалпына келтіру процесінде пайдаланылған материалдардың құны;
БҚ - ауыстыруға жататын (ауыстырылған) бөлшектердің, тораптардың, агрегаттардың құны.
Жөндеу жұмыстарының көлемі, тәсілдері, түрлері, технологиясы және еңбекті қажетсінуі КҚ дайындаушы-кәсіпорын белгілеген технологияға сәйкес бөлшектеу/құрастыру, шақтап пішу, реттеу, бояу, тоттануға қарсы және шуға қарсы өңдеу және т. б. жөніндегі жұмыстарды жүргізу қажеттілігін ескере отырып, бөлшектер мен тораптардың бүліну сипаты мен дәрежесіне, жай-күйіне (коррозиялық бүлінуіне) байланысты, ал дайындаушы-кәсіпорынды жөндеу технологиясы туралы мәліметтер болмаған жағдайда, сараптама жолымен айқындалады. - өндіруші кәсіпорындардың ресми өкілдіктерінің деректері мен қолда бар ұқсастықтары бойынша сараптамалық бағалау жолымен.
КҚ-ның техникалық жай-күйін және жасырын зақымданулардың болуы мүмкін тораптар мен агрегаттар бойынша КҚ-ны қалпына келтіру үшін қажетті жөндеу жұмыстарының көлемін айқындай отырып, осы болжам нақты расталғанға дейін есептеулерде ауыстыруға болжанатын бөлшектердің құнын ескермей тексеру жөніндегі жұмыстарды (қажет болған жағдайда бөлшектеп және ақаулап) ескеру қажет.
Пайдаланған әдебиеттер:
5
1. "Қазақстан Республикасындағы сот-сараптама қызметі туралы"20.01.10 ж. № 240-IV ҚР Заңы.
2. ҚР ӘМ ССО-да жүргізілетін сараптама түрлерінің тізбесі.
3. "Ұсыну сәтіндегі көлік құралдарының құнын анықтау әдістемесі (кедендік, қалдық, қалпына келтіру жөндеу құны және жол-көлік оқиғасы салдарынан бүлінген көлік құралының тауарлық түрін жоғалту)", 2001 ж.
4. ҚР пр 50.1.26-97 жол-көлік оқиғалары салдарынан бүлінген көлік құралдарына сараптама жүргізу және олардың құнын айқындау тәртібі.