Dallimi nga Nacionalizmi shqiptar nga ai i popujve të tjerë në Ballkan

Gjoana Paloka ,Alnisa Muslija ,Ardisa Metaj ,Viola Thaqi, Isuf Kadrijaj , Patrik Pitaqi , Erblin mustafa XII/5

Dallimi nga Nacionalizmi shqiptar nga ai i popujve të tjerë në Ballkan

Konteksti politik

Lidhja e Prizrenit (1878) ishte një organizatë e krerëve shqiptarë që u formua më 10 qershor 1878 në Prizren. Ajo synonte mbrojtjen e territoreve shqiptare nga copëtimi pas Kongresit të Berlinit dhe kërkonte autonomi për shqiptarët nën Perandorinë Osmane

Në epokën bashkëkohore, nacionalizmi shqiptar është ndikuar nga ndryshimet gjeopolitike në Ballkan, veçanërisht nga kolapsi i Jugosllavisë dhe lëvizjet e mëvonshme për pavarësi në Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Nacionalizmat e tjerë ballkanikë janë formësuar në mënyrë të ngjashme nga peizazhi politik në zhvillim. Nacionalizmi grek është prekur nga krizat ekonomike dhe mosmarrëveshjet rajonale, ndërsa nacionalizmi serb është ndikuar nga sfidat e integrimit në Bashkimin Evropian .

Uniteti gjuhësor dhe kulturor

Konteksti historik

Gjuha shqipe, me karakteristikat e saj unike dhe zhvillimin historik, shërben si element kritik i identitetit kombëtar. Përpjekjet për të ruajtur dhe promovuar kulturën shqiptare, duke përfshirë folklorin, traditat dhe gjuhën, janë aspekte të rëndësishme të lëvizjes nacionaliste.

Në nacionalizmat e tjerë ballkanikë, identiteti fetar shpesh luan një rol më të spikatur. Nacionalizmi serb është i lidhur ngushtë me Kishën Ortodokse Serbe, e cila historikisht ka qenë simbol i identitetit kombëtar dhe rezistencës kundër sundimit të huaj. Në mënyrë të ngjashme, nacionalizmi kroat ka lidhje të forta me katolicizmin dhe gjuha kroate është gjithashtu një faktor kritik në identitetin kombëtar..

• Nacionalizmi shqiptar u zhvillua në një kohë kur shqiptarët ishin të përfshirë brenda Perandorisë Osmane dhe të ndarë në territore të ndryshme, duke përfshirë Shqipërinë e sotme, Kosovën.
• Nacionalizmi shqiptar kishte si qëllim mbrojtjen e territorit dhe identitetit shqiptar .
• Nacionalizmat e popujve të tjerë të Ballkanit (si serbët, grekët, kroatët dhe bullgarët) kishin kryesisht si qëllim rilindjen kombëtare dhe shkëputjen nga sundimi osman apo austro-hungarez. Shumica e këtyre lëvizjeve u fokusuan në zgjerimin e territoreve

Ndërgjegjësimi kombëtar dhe qasja e vonuar

Feja dhe Nacionalizmi në Ballkan

Nacionalizmi shqiptar filloi më vonë në krahasim me nacionalizmat e tjerë të Ballkanit. Popujt si serbët dhe grekët filluan të formojnë lëvizje kombëtare që në fillim të shekullit XIX, ndërsa nacionalizmi shqiptar u konsolidua më vonë, duke filluar nga mesi i shekullit XIX me Lidhjen e Prizrenit (1878). Kjo për shkak se shqiptarët ishin më të përfshirë në sistemin osman dhe nuk kishin një përvojë të hershme të lëvizjeve të mëdha kombëtare

Dallimi kryesor midis nacionalizmit shqiptar dhe nacionalizmave të popujve të tjerë ballkanikë është roli i fesë në formësimin e identitetit kombëtar. Nacionalizmi shqiptar ka mbajtur një qasje më laike, duke u fokusuar në unitetin gjuhësor dhe kulturor dhe jo në përkatësinë fetare. Ky sekularizëm ka lejuar një identitet kombëtar më gjithëpërfshirës që përshtatet me diversitetin fetar të Shqipërisë.

Në të kundërt, identiteti fetar është shpesh një element qendror në nacionalizmat e kombeve të tjera ballkanike. Për shumë nga këto kombe, feja nuk është vetëm një shënues i identitetit kulturor, por edhe një burim i narrativave historike dhe politike që ndikojnë në aspiratat nacionaliste.

Struktura etnike dhe territoriale

• Nacionalizmi serb është i ndërthurur thellë me krishterimin ortodoks serb
• Nacionalizmi grek është i lidhur fort me Kishën Ortodokse Greke.
• Nacionalizmi grek është i lidhur fort me Kishën Ortodokse Greke.
• Nacionalizmi kroat është ndikuar nga katolicizmi, me Kishën Katolike që luan një rol në ruajtjen e identitetit kulturor dhe kombëtar kroat..

• Disa dallime kryesore të strukturës etnike dhe territoriale midis shqiptarëve dhe popujve të tjerë ballkanikë:

• Shpërndarja etnike: Shqiptarët janë të shpërndarë në disa shtete (Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Veriut, Mal i Zi, Greqi), ndërsa popujt e tjerë kanë më shumë popullsi brenda kufijve të shteteve të tyre.

• Pakica në shtete të tjera: Shqiptarët jetojnë si pakicë në disa vende ballkanike, ndërsa grekët, serbët dhe bullgarët kanë më pak pakica të mëdha në shtetet fqinje.

• Territoret e ndara: Nacionalizmi shqiptar përqendrohet në bashkimin e territoreve ku jetojnë shqiptarët, ndërsa nacionalizmat e tjerë kanë për qëllim zgjerimin e territoreve të tyre historike.

• Mungesa e shtetit të unifikuar: Për shkak të ndarjes së territoreve, shqiptarët nuk arritën të krijonin një shtet të madh kombëtar si serbët, bullgarët ose grekët.

Mbrojtja vs. Ekspansionizmi

Në përmbledhje

IMPACT

Nacionalizmat serbë, grekë, bullgarë dhe kroatë e integrojnë fenë thellë në identitetet e tyre kombëtare dhe narrativat historike. Ky kontrast thekson se si feja i formëson lëvizjet kombëtare në mënyra të ndryshme në të gjithë Ballkanin, duke ndikuar si në kohezionin kulturor ashtu edhe në aspiratat politike...

Nacionalizmi shqiptar ndryshon nga nacionalizmat e tjerë ballkanikë, kryesisht në qasjen e tij laike. Ndërsa nacionalizmi shqiptar fokusohet në unitetin gjuhësor dhe kulturor, shpesh duke lënë mënjanë identitetin fetar, nacionalizmat e tjerë ballkanikë janë të lidhur ngushtë me traditat fetare.

Shqiptarët ishin të ndarë në disa shtete dhe u përballën me sfidën e ruajtjes së territoreve të tyre etnike. Nacionalizmi shqiptar synonte të mbronte tokat shqiptare nga copëtimi nga fuqitë e mëdha dhe shtetet fqinjë, sidomos gjatë periudhës pas Kongresit të Berlinit (1878) dhe ndarjes së territoreve.

Nacionalizmat e tjerë ballkanikë, sidomos ai serb , kishte tendenca ekspansioniste. Nacionalizmi serb, për shembull, kishte si qëllim krijimin e "Serbisë së Madhe," duke përfshirë territore të banuara nga serbë dhe jo-serbë