Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
9
İŞ TUTUMLARI
TUTUM NEDİR?
Tutum, bir bireye atfedilen ve onun bir psikolojik obje ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenli bir biçimde oluşturan bir eğilimdir (Smith, 1968).
TUTUM
Tutum bireye atfedilen bir eğilimdir. Yani doğrudan gözlenebilen bir özellik değildir. Ancak bireyin gözlenebilen davranışlarından bir çıkarsama yaparak o bireye atfedilen bir eğilim olduğunu görüyoruz.
TUTUM GÖZLENEBİLEN, ORTAYA KONULABİLEN BİR DAVRANIŞ DEĞİL, DAVRANIŞA HAZIRLAYICI BİR EĞİLİMDİR (Kağıtçıbaşı, 2014).
Basit Tutum Davranış İlişkisi
Tutum Davranış(Gözlem)
Atıf
Tutumun Öğeleri
uyaran ya da psikolojik obje:kadınların çalışmaması fikri
tutumlar
bilişsel öğe belirtileri duygusal öğe belirtileri davranışsal öğe belirtileri
o tutum objesi hakkında
sahip olunan bilgiler:
kadınların çalışması
sakıncalı
o tutum objesine karşı gözlenebilen duygusal tepkiler: x karısının çalışmasına sinirlenir
o tutum objesine karşı gözlenebilen tüm davranışlar:x karısını çalıştırmaz ve arkdaşlarına da bu yönde öğüt verir
Peki Festinger'in Bilişsel Çelişki kuramiıbu işin neresinde?
-Sigara örneği?
tutum ve davraniş
Tutumlarımız ve davranışlarımız ne kadar uyumlu? *gerçek tutumlarımız ne ?
insanların genellikle söyledikleri ve yaptıkları bir değil.
Diğerlerinin davranışları ve beklentileri gibi sosyal etkiler davranışı kontrol eden şeyler listesinde üst sıralardadır, tutumlar ve kişilik gibi içsel faktörler geri planda kalmıştır (Myers, 2015)
tutum
davranış
ortamsal
etmenler
BAŞLICA İŞ TUTUMLARI NELERDİR?
İŞ TUTUMLARI
Örgütsel Davranış alanında sınırlı sayıda tutum vardır. Bunlar çalışanların yaptıkları iş ve çalıştıkları kurumla ilgili olarak geliştirdikleri olumlu ya da olumsuz değerlendirmeleri içerir. Başlıca üç iş tutumundan bahsedilir:
- İş Doyumu
- İşe Bağlılık
- Örgüte Bağlılık
İŞ TUTUMLARI ÖNEMİ OLUŞUMLARI, DEĞİŞİMLERİ
Çalışanların tutumları, örgütsel davranışı ve örgüt performansı önemli ölçüde etkilediği için yönetim açısından büyük önem taşır. Yönetici potansiyel sorunları ve başarıları çalışanların tutumlarını dolasıyla davranışlarını etkileyerek ortaya çıkarırlar (Tınaz 2005)
işe karşı olumsuz tutum işten ayrılma, işe devamsızlık, işle ilgili gerekleri yapmama
Tutumlar başka kişilerle etkileşim halinde olmanın etkisiyle de ortaya çıkabilir. Başkalarının inanç sistemini paylaşırız ve bunun duygusal sonuçları vardır.
örgütteki diğer kişilerle ortak tutum ve inançlar(aidiyet hissi)
örgütte çalışmaktan mutluluk duymak
yöneticiler ve örgüt kültürü ayrılmaz bir bütünün unsurlarıdır. Yöneticiler çalışanların algıları ve tutumlarını büyük ölçüde etkiler
ÇALIŞANLARIN,
-işletmenin kaynaklarını,özelliklerini,organizasyonu iyi bilmeleri,
-rekabet koşullarında kendi şirketlerinin boyutlarını bilmesi,
-yaş, öğrenim düzeyi,sosyal düzey vb. gibi değişkenlere ilişkin homojenlik derecesi
ve işe alım ve işe başlatma politikaları TUTUM OLUŞUMUNU ETKİLER (Tınaz 2005)
Tutumlar değişir mi?
Bir örgüt içinde pek çok tutum kalıcı ve her türlü değişime karşı dirençlidir.
Merkezi olmayan tutumlar yeni bir bilgi veya deneyim karşısında kolayca değişebilirken merkezi tutumlarda değişim zordur (Tınaz 2005).
İŞ DOYUMU
İŞ DOYUMU
İnsanlar çalışan tutumlarından bahsederken genellikle işin özelliklerinin değerlendirilmesi sonucu oluşan ve iş hakkında olumlu bir duyguyu açıklayan iş doyumunu kastederler (Robbins, Judge 2012)
İş, kişinin önem verdiği şeyleri ne ölçüde sağlıyorsa, kişinin işten alacağı doyum sa o oranda fazla olacaktır. İş doyumu, işin özellikleri ile kişinin istekleri birbirine uyduğu zaman gerçekleşir (Tınaz 2005)
bireysel arzular işin şartları
iş doyumu
İş Doyumu iki açıdan ele alınabilir:
1. Örgütün gerek duyduğu şeylerle kişinin aradığı şeylerin uygunluğu
2.Kişinin aradığı şey ile bulduğu ve halihazırda almakta olduğu şeyin uygunluğu açısından.
Bu uygunluktan yola çıkılarak 5 farklı anlaşmadan söz edebiliriz:
-Bilgi anlaşması: İşletme bilgi ve beceri ister, birey ise sahip olduğu bilgi ve beceriyi kullanabilmek ister.
-Psikolojik anlaşma:İşletme ilgi alanları doğrultusunda güdülenmiş birey ister, birey ise başarı,taktir, sorumluluk statü gibi gereksinimlerinin karşılanmasını ister.
-Ödüllerde yeterlilik ve eşitlik anlaşması: İşletme tüm bireylere genellenmiş kalite standartları ve ödül sistemi belirlemek zorunda.
-Etik anlaşma: İşletme kendi etik değerlerine uygun çalışan ister.
-İşin yapısına ilişkin anlaşma: Bireysel faktörler, sosyal faktörler,kültürel faktörler, örgütsel faktörler, çevresel faktörler.
İş Doyumunun Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi
iş doyumu ve performans ilişkisi:Üretken çalışanların mutlu çalışanlar olması muhtemeldir (Robbins, Judge 2014)
-Herzberg Çift Faktör Kuramına göre: Hijyen faktörleri(ücret, çalışma koşulları, kişilerarası ilişkiler,işletme politikası) ve güdüleyiciyi faktörler (başarı,tanınma,saygınlık,terfi,sorumluluk alma) vardır. Bir iş yerine getirilirken güdüleyici faktörler performansın ödüllendiricisi olduğu için iş doyumunu sağlar. Hijyen fatörlerinin doğrudan bu doyuma katkısı yoktur ancak yokluğu iş doyumsuzluğunu ortaya çıkartır. Bu kurama göre doyum doyumsuzluğun karşıtı değildir. Birey haz almadan ama aynı şekilde iş doyumsuzluğu yaşamadan da çalışmasını sürdürebilir (Tınaz 2005)
iş doyumu ile devamsızlık ve işten ayrılma ilişkisi: İş doyumu ve devamsızlık arasında tutarlı bir negatif ilişki vardır (Robbins, Judge 2012).
Devamsızlık yapılabilecek bir ortamda iş doyumu düşük kişiler devamsızlığı tercih etmektedirler. Planlı bir devamsızlık yapmaları gerekmez ayrıca dışarıda başka iş imkanları kısıtlıysa iş doyumu yüksek kişilerle aynı oranda işe devamsızlık gösterirler. İşten ayrılmayı iş piyasası koşulları, alternatif iş fırsatları, bireyin kıdemi gibi konularda etkilemektedir (Tınaz 2005).
iş doyumu ve yaş ilişkisi: Bireyler yaşlandıkça iş doyumları artar çünkü yaşamdan beklentileri azalmıştır. Ayrıca iş yerinde ki sosyal ortamı ve kıdemi sebebiyle işe alışmıştır. Genç bireylerin ise beklentileri daha yüksektir daha yavaş alışkanlık kazanırlar (Tınaz 2005).
iş doyumu ve meslek ilişkisi: Toplumda saygınlığı yüksek mesleklere sahip olan bireyler çalışma koşulları, aldıkları ücret, yetneklerini kullanma ve geliştirme olanaklarına sahip oldukları için iş doyumları daha yüksektir (Tınaz 2005)
iş doyumu olan ve olmayan çalışanların işyerine etkisi
tatmin sonuçları 4 tepki
çıkış:örgütten ayrılma
söz hakkı:aktif ve yapıcı, koşulları düzeltme
sadakat:pasif,iyimser
ihmal:pasif ve işlerin kötüye gitmesine izin veren
aktif
çıkış söz hakkı
yıkıcı yapıcı
ihmal sadakat
pasif
Diğer İş tutumlariı
DİĞER İŞ TUTUMLARI
Örgütsel Destek Algısı:
Çalışanların örgütlerinin onların katkılarına değer verdiğine ve onların iyiliğini düşündüğüne ne derece inandıklarıdır(problemleri olduğunda destek, hatalarında affedilecekleri düşüncesi). Ödülleri adil olarak gören, amirleri tarafından desteklenen, sorumluluk alan çalışanlar örgütlerini destekleyici algılar. İş ahlakını zorunluluk olarak görmez , örgütsel vatandaşlık davranışı yüksek bireylerdir(Robbins, Judge 2012).
Çalışanın İşe Tutulması (Angaje Olması):
Bireyin yaptığı işe bağlılığı, ondan memnuniyeti ve onun için duyduüu coşkudur. İşine çok fazla tutulmuş çalışanlar işleri için bir tutkuya sahip olduklarını ortaya koymaktadır(Robbins, Judge 2012).
İş Stresi:
Günümüz işletmelerinde stres en önemli problemlerden biridir. İş doyumu, iş performansı, verimlilik, işe gelmeme ve işten ayrılma süreölerinde en etkili olan faktör strestir. Bireyin kendisile, bağlı olduğu grupla, çalıştığı örgüt ve bulunduüu genel çevreyle ilişkili pek çok faktörün dvranış üzerindeki etkileşimi sonucunda ortaya çıkan bir gerilim ve hayal kırıklığı durumu(Tınaz 2005).
sun
KAYNAKÇA
Kağıtçıbaşı, Ç. (2012). Günümüzde İnsan Ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınları.
Myers, D. (2015(10. Basımdan Çeviri)). Sosyal Psikoloji. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tınaz, P. (2005). Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar. İstanbul: Beta Yayıncılık.