Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Czy wszystkie skały są twarde?

Czy zawsze możemy powiedzieć "twardy jak skała"?

Na początek

1

Co dzisiaj?

  • powtórzenie ostatnich lekcji
  • dowiesz sie czym są skały i minerały
  • poznasz różne typy skał i ich przykłady
  • będziesz wiedział jak powstała gleba

Plan

Ukształtowanie terenu

Powtórka

  • Jak nazywa się rozległy, niemal płaski lub lekko pofalowany obszar?
  • Jak nazywa się zagłębienie terenu otoczone niemal ze wszystkich stron wziesieniami?
  • Jak nazywa się podłużne zagłębienie terenu?
  • Jak nazywa się nawyższy punkt wzniesienia?

Skały

Zewnętrzna wartwa Ziemi zbudowana jest ze SKAŁ.

Skały

Minerały

Wszystkie skały zbudowane są z MINERAŁÓW, czyli cząstek, które w naturalny sposób powstawały w przyrodzie.

Minerały

Podział skał

Minerały mogą do siebie przylegać mniej lub bardziej ściśle. Na podstawie tej cechy skały podzielono na:

Podział

LITE

LUŹNE

ZWIĘZŁE

Skały lite

  • nie da się ich rozkruszyć w dłoni, trzeba użyć np. młotka
  • minerały bardzo mocno do siebie przylegają

2

Znasz jakieś przykłady?

#1

Granit

Z granitu zbudowane są najwyższe szczyty w Tatrach.

W granicie widać wyraźnie duże wielobarwne kawałki różnych minerałów.

Granit wykorzystuje się w budownictwie (podłogi, schody, nagrobki).

#2

Piaskowiec

Wykorzystywany jest w budownictwie.

Zbudowany jest z mocno zespolonych ze sobą ziaren piasku.

#3

Wapień

Powstał ze szkieletów organizów morskich żyjących przed milionami lat.

Ze skał wapiennych zbudowana jest Jura Krakowsko-Częstochowska.

W skałach wapiennych zachodzą zjawiska krasowe - skały rozpuszczane są przez wodę i zawarty w niej CO2. Dzięki temu powstają m.in. jakisnie i stalaktyty.

Skały zwięzłe

  • Powstają z okruchów skalnych i mineralnych o średnicy mniejszej niż jedna dziesiąta milimetra
  • są słabo ze sobą zespolone
  • można je kruszyć w dłoni, jeśli są wilgotne -ugniatać jak plastelina

3

Znasz jakieś przykłady?

#1

GLINA

Pod wpływem wilgoci staje się plastyczna.

Glina jest zbudowana ze zlepionego pyłu, piasku i żwiru.

Z gliny można tworzyć naczynia, cegły, dachówki, rzeźby, wykorzystać ją do murowania.

#2

LESS

Less zbudowany jest z drobniutkiego pyłu.

Wody deszczowe tworzą w lessie bruzdy i wąwozy.

Na podłożu lessowych powstają bardzo żyzne gleby - CZARNOZIEMY - Lubelszczyzna.

Skały luźne

4

  • powstają w wyniku rozpadu skały litej na okruchy, a następnie rozpadu okruchów na minerały
  • minerały i okruchy w ogóle nie są ze sobą zespolone

Znasz jakieś przykłady?

#1

PIASEK

Piasek wykorzystywany jest w budownictwie, np. do zaprawy murarskiej.

Piasek składa się głównie z ziaren kwarcu, których średnica nie przekracza 2 mm.

Z piasku powstają m.in. nadmorskie wzniesienia czyli wydmy. Najwyższe, ruchome wydmy w PL znajdują się na obszarze SŁowińskiego PN>

#2

ŻWIR

Żwir składa się z okruchów o średnicy do kilku centymetrów.

Żwir wykorzystywany jest m.in. do budowy dróg, ogrodów.

Często żwir stanowią otoczaki - małe kamienie wygładzone przez opływającą je wodę.

Jak powstaje gleba?

5

Składniki

gleby

Składniki gleby

Organizmy

Próchnica

Powietrze

Okruchy skał

Woda

Próchnica

Próchnica

  • Powstaje z rozłożonych przez destruentów* szczątków organizmów
  • Jest wierzchnią i jednocześnie najważniejszą warstwą gleby
  • Zawiera składniki zniezbędne do życia roślin
  • Im grubsza wartswa próchnicy, tym żyźniejsza gleba

(lepiej nadająca się prowadzenia upraw)

*destruenci - organizmy żywiące się szczątkami - bakterie, grzyby i niektóre zwierzęta, takie jak dżdżownica

Skała a gleba

Skała a gleba

Skała macierzysta - podłoże, na którym tworzy się gleba i od którego zależą minerały w niej zawarte.

6

Sprawdźmy co zapamietałeś :)

https://www.mathgoodies.com/calculators/random_no_custom

  • Na jakie 3 grupy dzielimy skały? Ze względu na co?
  • Podaj przykład skał....
  • Opowiedz jak powstaje gleba.
Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi