edb

Krwotok zewnętrzny

Krwawienia zewnętrzne możemy tamować za pomocą gazy i bandaża. Jeśli w ranie znajduje się ciało obce trzeba je zabezpieczyć (nie wyciągamy) i jak w przypadku normalnego krwawienia owijamy bandażem. Jeśli krwotok jest za duży można wykonać opaskę uciskową (stosowana przy ranach z udziałem tętnic) zakłada się ją powyżej rany.

Krwotok wewnętrzny

• W pierwszej kolejności należy wezwać pogotowie. Następnie należy rozluźnić lub zdjąć ubranie poszkodowanego, by ułatwić mu oddychanie. Potem, o ile to możliwe, należy określić miejsce krwotoku i obłożyć je lodem, np. w postaci zmoczonego w wodzie ręcznika lub worka z lodem.
• W następnej kolejności należy ułożyć poszkodowanego w odpowiedniej pozycji: przeciwwstrząsowej (chorego układa się płasko z lekko uniesionymi nogami ponad poziom klatki piersiowej) lub z ugięciem biodrowo-kolanowym (w przypadku krwotoku w obrębie jamy brzusznej) albo w pozycji siedzącej (przy krwotoku płucnym).
• Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, należy go ułożyć w pozycji bocznej ustalonej i okryć (np. kocem lub kurtką).
• Ponadto należy cały czas monitorować oddech i tętno chorego. Jeśli dojdzie do zatrzymania krążenia, tętno stanie się niewyczuwalne, a chory przestanie oddychać, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (masaż serca i sztuczne oddychanie).
• Nie wolno przenosić poszkodowanego, podawać mu czegokolwiek do jedzenia i picia. W przypadku krwotoku z przewodu pokarmowego można jedynie nawilżyć usta poszkodowanego wodą lub podać mu do ssać kostki lodu (oczywiście tylko wtedy, gdy jest przytomny).

Przyczyny

• niewielkie obrażenia,
• przewlekłe lub długotrwałe wysokie ciśnienie,
• leki rozrzedzające krew,
• czynniki genetyczne,
• kortykosteroidy,
• długotrwałe bądź doraźne przyjmowanie leków,
• przyjmowanie leków na depresje,
• posiadanie takich chorób jak cukrzyca,
• odwodnienie organizmu,
• palenie papierosów,
• nadmierne lub przewlekłe używanie alkoholu,
• używanie nielegalnych narkotyków,
• leki pobudzające, takie jak tabletki odchudzające,
• leki przeciwzakrzepowe,
• przechodzenie udaru bądź zawału serca,
• schorzenia wątroby, nerek lub śledziony,
• nowotwory,
• choroba tj. zakrzepica żył głębokich,
• czynniki żołądkowe.

Objawy

krwanienie umiarkowane:

krwanienie ciężkie:

• zawroty głowy i problemy z utrzymaniem równowagi,
• ciężki ból głowy,
• biegunka, która często jest ciemna, brązowa lub czarna,
• ogólne osłabienie organizmu,
• ból mięśni i stawów,
• ból i osłabienie mięśni,
• niższe ciśnienie krwi, niż normalnie,
• dezorientacja, utrata pamięci,
• drętwienie ciała,
• problemy ze wzrokiem, często niewyraźne, niejednolite lub podwójne widzenie,
• bóle brzucha wywołujące mdłości i wymioty,
• ból w klatce piersiowej,
• duszność lub płytki oddech,
• krew w moczu,
• siniaki, zwykle wokół miejsca krwotoku.

• bardzo niskie ciśnienie krwi, wręcz dochodzące do agonalnego,
• szybkie tętno,
• spocona, mokra skóra, która często jest chłodna w dotyku,
• brak moczu,
• wymioty z krwią,
• utrata przytomności,
• wyciek krwi z oczu, uszu lub nosa,
• niewydolność narządów,
• śpiączka.

Rodzaje krwawienia

Krwawienie żylne

Krwawienie miąższowe

Krwawienie tętnicze

Objawia się jako powolne sączenie krwi z powierzchniowych ran o charakterze otarcia skóry.

Zwykle ustaje samoczynnie i jest najmniej groźne.

– krew żylna, w odróżnieniu od tętniczej, zawiera mało tlenu,

-ma barwę ciemnoczerwoną, a jej wypływ z rany jest wolniejszy i jednostajny.

-ze względu na niskie ciśnienie w żyłach masywność krwotoku zwykle jest mniejsza, co pozwala na jego łatwiejsze opanowanie.

- podobnie jak krwawienie tętnicze, krwawienie żylne może również doprowadzić do wykrwawienia, wstrząsu i zgonu.

krew tętnicza z powodu dużej zawartości tlenu ma kolor jasnoczerwony,

wypływa pod znacznym ciśnieniem , zwykle w postaci pulsującego strumienia,

krwawienie takie jest trudniejsze do opanowania niż pozostałe rodzaje krwawień ze względu na wysokie ciśnienie krwi tętniczej

Rodzaje ran

Rany cięte - zadawane są ostrymi przedmiotami, typu nóż, siekiera, szkło i blacha. Brzegi rany są gładkie, rozległe i rozchodzą się. Silne krwawienie towarzyszące ranie wypłukuje bakterie, zmniejszając ryzyko zakażenia. Głębokość rany bywa różna, zależy to od tego jakim narzędziem została zadana rana.

Rany kłute - zadawane są ostro zakończonymi przedmiotami, typu sztylet, drut, bagnet, gwóźdź, igła, dłuto i widły. Rana jest bardzo głęboka, zajmuje niewielką powierzchnię ciała. Brzegi rany są blisko siebie. Rana zadana w okolicach klatki piersiowej i jamy brzusznej powoduje krwotoki wewnętrzne. Zadana w okolicach serca powoduje śmierć.

Rany szarpane - zadawane są narzędziami będącymi w ruchu lub kanciastymi i zakrzywionymi przedmiotami, typu haki, gwoździe i inne. Brzegi rany są nierówne, poszarpane, rozciągnięte lub podwinięte, mało krwi. Widoczne są ubytki tkanek. Kształt rany jest nieregularny. Może wystąpić wstrząs pourazowy.

Rodzaje ran

Rany miażdżone - powstają w wyniku silnego urazu tępym narzędziem. Całe są wypełnione skrzepłą krwią i chłonką, a także często zawierają ciała obce, takie jak: strzępy ubrania, włosy, grudki ziemi. Brzegi rany są nieregularne, mało krwawiące. Otaczające tkanki są zmiażdżone, obrzmiałe, niedokrwione lub obumarłe. Może wystąpić wstrząs pourazowy.

Rany kąsane - zadawane są przez zwierzęta domowe lub dzikie. Rana ta może przybrać charakter i wygląd rany kłutej lub szarpanej.

Rany postrzałowe - zadawane są pociskami z broni palnej oraz odłamkami min, granatów, bomb itp.

Rodzaje ran

Rana postrzałowa styczna - to taka rana, gdzie uszkodzona jest zewnętrzna powierzchnia ciała. Przybiera wygląd rany szarpanej.

Rana postrzałowa ślepa - posiada wlot, kanał, a pocisk lub odłamek tkwi wewnątrz naszego ciała.

Rana postrzałowa przelotowa - posiada wlot, kanał i wylot. Ma wygląd rany szarpanej.

• zapewnienie własnego bezpieczeństwa (rękawiczki)
• natychmiastowe prowizoryczne zaopatrzenie (np. gazą, którą poszkodowany może trzymać sam)
• czyszczenie rany – zasadniczo obowiązuje zakaz czyszczenia ran, lecz rozsądek nakazuje czasem przynajmniej opłukanie wodą lub wodą utlenioną rany zabrudzonej powierzchownie ziemią, drobnymi ciałami obcymi czy, tym bardziej, substancjami trującymi; czyszczenie wodą – wodociągową, woda ze studni do tego celu się nie nadaje – dotyczy również ran oparzeniowych powstałych w wyniku działania substancji chemicznych; wyjątek stanowią rany zabrudzone wapnem niegaszonym, które należy najpierw oczyścić mechanicznie
• odsłonięcie okolicy rany w taki sposób, żeby w późniejszym postępowaniu nie było to już konieczne
• ocenę stanu ogólnego, w tym krążenia; w przypadku ran silnie krwawiących zachodzi zawsze podejrzenie pogorszenia się stanu ogólnego poszkodowanego – należy więc zbadać go tak, jak w przypadku szybkiej oceny wstępnej
• ocenę rany – rodzaj rany, jakość krwawienia z rany, ukrwienie części dalszej kończyny; jeśli krwawienie jest bardzo duże lub występuje ucisk odłamków kostnych na naczynia, w dalszej części kończyny nie wyczuwa się tętna; najczęściej jednak obwodowa część kończyny jest sina i ochłodzona
• założenie odpowiedniego do rodzaju rany opatrunku
• ucisk bezpośredni miejsca krwawienia opatrunkiem i kontrola ukrwienia części dalszych kończyny

• uniesienie kończyny; często samo uniesienie zranionej ręki wysoko nad głowę zatrzymuje krwotok
• unieruchomienie okolicy rany, które ma na celu ograniczenie do minimum dolegliwości bólowych związanych z napinaniem uszkodzonej skóry lub mięśni czy przemieszczaniem się odłamków kostnych
• przygotowanie do transportu, w tym także czynności związane z zaopatrywaniem rany
• precyzyjne określenie czasu założenia opatrunku uciskowego, a zwłaszcza opaski uciskowej: na skórze, plastrze lub kartce przyczepionej do ubrania poszkodowanego należy napisać dokładną godzinę założenia opaski lub opatrunku uciskowego
• stałą kontrolę stanu poszkodowanego: przytomności, oddychania i krążenia (nie wolno karmić i poić poszkodowanego)
• postępowanie przeciwwstrząsowe, częściowo zastosowane już wcześniej – unieruchomienie okolicy zranionej i założenie opatrunku ochraniającego; w tej części postępowania należy zadbać o postępowanie ogólne: komfort psychiczny, ułożenie poszkodowanego i okrycie go
• kontrolę rany przez lekarza.

Apteczka domowa

Leki:

• przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe (najlepiej paracetamol, ponieważ jest on bezpieczny dla dzieci), dodatkowo dla dorosłych ibuprofen, aspiryna itp.,
• przeciwbiegunkowe (loperamid, węgiel leczniczy),
• środek zapobiegający odwodnieniu w czasie biegunki (elektrolity),
• sól fizjologiczna do przemywania oczu – często się o niej zapomina,
• wapń (często występuje w postaci tabletek musujących lub syropu) – ma działanie łagodzące objawy alergii pokarmowej i skórnej,

Materiały opatrunkowe i środki dezynfekcyjne:

• gaza jałowa, niejałowa oraz bandaże,
• plastry z opatrunkiem (różnej wielkości),
• plaster bez opatrunku,
• kompresy jałowe,
• wata,
• woda utleniona,
• spirytus salicylowy.

Inne narzędzia:

nożyczki,

termometr,

ciśnieniomierz.

Apteczka samochodowa

apteczka samochodowa powinna mieć więcej środków opatrunkowych w przypadku wypadku. nie powinny się w niej znajdować jakiekolwiek leki z powodu zmian temperatur w aucie i możliwości szybszego się ich popsucia

Apteczka samochodowa powinna zawierać:

• instrukcję udzielania pierwszej pomocy,
• sterylne kompresy gazowe,
• plastry z opatrunkiem,
• plaster bez opatrunku,
• bandaże,
• opaska elastyczna,
• środek dezynfekujący (np. jodyna),
• ustnik do wykonania sztucznego oddychania metodą usta-usta,
• chusta trójkątna,
• lateksowe rękawiczki ochronne (przynajmniej jedna para),
• koc z foli termoizolacyjnej,
• agrafki,
• nożyczki.

Apteczka szkolna

• rękawiczki lateksowe
• gaza jałowa 0,25 m2
• gaza jałowa 0,5 m2
• gaza jałowa 1 m2
• gazik jałowy nasączone płynem dezynfekcyjnym
• plaster z opatrunkiem
• plaster z opatrunkiem w rolce do ciecia
• plaster bez opatrunku
• bandaż dziany
• bandaż elastyczny
• nożyczki z zaokrąglonymi końcami
• koc termiczny, folia NRC
• chusta trójkątna
• sól fizjologiczna 0,9% w ampułce 10 ml
• maska do oddychania usta – usta
• agrafka

Torba sanitarna

Podstawowa torba medyczna zawiera między innymi butlę tlenową, pakiet opatrunków, kołnierz ortopedyczny, zestaw rurek ustno-gardłowych, zestaw masek twarzowych, worek samorozprężalny, sprzęt niezbędny do kaniulacji żył, płyny infuzyjne, stetoskop, aparat do pomiaru ciśnienia oraz podstawowe leki i opatrunki pierwszej pomocy