12 оз

1

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің құндылығы учаскені ықтимал пайдалану (егістік, жайылым және т.б.) және учаскедегі топырақтың құнарлылығы сияқты факторлармен айқындалады. Ықтимал пайдалану оның физикалық сипаттамаларына – рельефке, топыраққа, қолданыстағы су режиміне байланысты анықталады.

2

Барлық ықтимал пайдалану жағдайларының ішінен ең үлкен экономикалық нәтиже беретін біреуін таңдау керек. Мысалы, егістік жерді мал жаю үшін де, егістік жер ретінде де пайдалануға болады, бірақ екінші пайдалану жағдайы экономикалық тұрғыдан әлдеқайда тиімді, сондықтан бағалау кезінде сіз осы нұсқадан шығуыңыз керек.

Бағаланатын жер учаскесіндегі топырақ құнарлылығының көрсеткіштерін бағалау үшін бағалаушылар көбінесе топырақты бағалауды, яғни егіншіліктің бірдей қарқындылығы жағдайында ұқсас агрономиялық және климаттық параметрлерде топырақ құнарлылығын салыстырмалы бағалауды пайдаланады. Бағалау кезіндегі топырақтың қабылданды ерекшелейтін басты белгілері, әсер ететін өнімділігі. Мұндай белгілер егістіктегі қарашіріктің мөлшері, қарашірік көкжиегінің қуаты, егістіктегі саз фракцияларының құрамы, топырақ ерітіндісі ортасының реакциясы және т. б. болуы мүмкін.

3

Жер учаскесін пайдалану жағдайын және оның топырағының құнарлылығын анықтағаннан кейін бағалаушы осы учаскеде ауылшаруашылық өндірісінің кіріс моделін жасайды. Бұл модель меншік иесінің ауылшаруашылық процесін ұйымдастырудағы барлық шығындарын, сондай-ақ белгілі бір уақыт кезеңіндегі (мысалы, бір жылдағы) өсірілген өнімді сатудан түскен барлық кірістерін ескереді.

4

Бұл жағдайда шығыстарға ауылшаруашылық техникасына шығындар, жұмысшылардың жалақысы (оның ішінде егер ол жерді өз бетінше өңдейтін болса, учаскенің меншік иесі), капиталды пайдалану үшін пайыздар, кәсіпкерлік пайда жатады. Кірістер мен шығыстар арасындағы оң айырмашылық содан кейін ағымдағы құн көрсеткіштеріне дисконтталады және осы дисконтталған құн жер учаскесінің нарықтық құны болады.

5