eyes

Demodex екі кіші түрі бар:

D.folliculorum кірпік фолликулаларында ,

  D.brevis - май және мейбомиева бездерінде.

Демодекоз кенесінің денесі 3 бөліктен тұрады:

гнатосома (басы)

подосома (денесі)

оптосома (қарыны)

Кенелер Demodex folliculorum:

1- гнатосома, 2 - подосома, 3 - оптометр, 4-ауыз аппараты, 5-аяқтар

Адамдағы кенелердің негізгі тіршілік ету орны қабақ пен қастардың аймағы.

    Кенелер бет терісіне қарағанда кірпік фолликулаларында әлдеқайда жиі анықталады.

    Кенелердің өмірлік циклінің ұзақтығы 15 күнді құрайды және 5 келесі фазаны қамтиды:

жұмыртқа,

личинка,

нимфа I (протонимфа),

нимфа II (дейтонимфа),

жетілген кене — имаго.

Бір фолликулада 25 кенеге дейін өмір сүре алады.D.folliculorum кенесі бөлме температурасында ылғалды ауада 6-9 күнге дейін сақталады.

   Demodex кенелері факультативті паразиттер бола тұрып белгілі бір жағдайларда ғана олар көз ауруларын тудырады.

Алайда эндогенді және экзогенді факторлар әсерінен симбиоз бұзылып кене сапрофиттен паразитке айналады. Біртіндеп ағзаның кене аллергендеріне (ыдырау өнімдері) сенсибилизация пайда болып,демодекоздың әр-түрлі формадағы клиникалық түрлері пайда болады.

Демодекозға алып келетін факторлар:

      көздің тіндеріне кенелердің тіршілік өнімдерінің механикалық тітіркендіргіш әсері;

      науқас ағзасының реактивтілік жағдайы;

      жергілікті екіншілік инфекция мен жалпы қосалқы аурулардың қосылуы;

      Қоршаған орта факторлардың әсері (климаттық, маусымдық, тұрмыстық, кәсіби, тамақ және т.б.).

Соматикалық патологиялардың арасында басты орын алатын ол асқазан-ішек жолы аурулары,қант диабеті және созылмалы инфекция ошақтары.

    Паразиттік жолмен D.folliculorum кірпік фолликулдары қуысының кеңеюін,гиперплазиясы және гиперкератоз тудырады.

   D.brevis май бездерінде олардың жасушаларымен қоректеніп,мейбомиева бездерінің өзектерін бітеу нәтижесінде, мейбомиева бездерінің созылмалы гранулематозды қабынулары, халазион қалыптасады.

Шағымы

Науқастар әсіресе ұйқыдан кейін таңертең қабақтардың тұрақты, күшті қышу сезіміне шағымданады. Күні бойы олар көздегі ашу сезімі,бөгде дене тұрғандай, жабысқақ бөлініс, көзді сүртіп тастағылары келіп тұрады. Науқастардың алаңдаушылығының себебі ол- кірпіктердің түсе бастауы.

Демодекоз классификациясы Ю.Ф. Майчук (1985)бойынша келесі формаларды қамтиды:

        1. Симптомсыз тасымалдаушылык (клиникалық көріністер маусымдық асқынуда байқалуы мүмкін)

        2. Пішінді формалар

Микросимптомдары бар созылмалы блефарит (диагноз биомикроскопиялықтексеру арқылы қойылады).

Айқын субьективті клиникалық белгілері мен шағымдары жоқ созылмалы коньюктивит.

3. Демодекозды блефароконъюнктивит

Асқынбаған.

Асқынған (екіншілік инфекция,қайталанатын халазиондар және т.б.).

4. Демодекозды эписклерит

Эпискеларлық тамырлардың диффузды кеңеюі.

Ошақты гиперемия.

Түйінді инфильтраттар.

5. Демодекозды кератит

Аймақтық.

Беткей

Стромалы

6. Демодекозды иридоциклит

Биомикроскопиялық зерттеуде ұлғайған кірпік пиязшықтарын,түбіріндегі цилиндрлі муфталар, кейде кішкене бірнеше папилломалар,қабақтардың интермаргиналды аймағында телеангиэктазиялар мен ошақты пигментациялар байқалады. Конъюнктивалық қуыста шырышты бөлініс,аралық қатпарлардың борпылдақ тартуы,қабақтар конъюнктивасының әлсіз гипертрофиялануы байқалады.

Демодекозды блефароконьюктивит

Демодекозды блефароконъюнктивит, халазионмен асқынған

Демодекозды блефароконъюнктивит, мейбомиевитпен асқынған

Демодекозды эписклерит

Демодекозды кератит

Қасаң қабықтың зақымдануы науқастардың 1,9-20% -ында байқалады.

Кератиттің үш негізгі түрі бар:

шеткі

беткей

стромалы

Шеткі кератитпен асқынған блефароконъюнктивит

Демодекоз кезіндегі стромалы кератит.

Диагностика

Н.Д. Зацепин ұсынысы бойынша (1983), әр қабақтан 4-6 кірпікті алып, препаратты әдеттегі жарық микроскобында тексереді, содан кейін табылған кенелердің санына негізделген акарограмманы (кенелердің жалпы саны) құрайды. Goston .Т(1980)пікірінше, 10 кірпіктен алынған 1-2 кене емдеуді қажет етпейтін қалыпты жағдай.

Кейбір зерттеушілердің пікірінше, демодикоздың зертханалық диагностикасы шектеулі мәнге ие, практикалық тұрғыдан демодикоз клиникасы маңызды.

Эпиляцияланған кірпіктердегі Demodex folliculorum

1 - кенелер, 2 - түк пиязшықтары, 3 - кірпіктің тамырында