Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Klęska państw centralnych

Igor Wójcik Kl.3F

Niemiecki U-boot

Podczas Wielkiej Wojny walki trwały także na morzach. Na tym obszarze przewagę miała ententa (głównie flota brytyjska). Dzięki temu już na początku wojny zaczęła organizować morską blokadę Niemiec i Austro-Węgier. Chciała przez to odciąć je od dostaw potrzebnych materiałów. Aby wyrównać szansę Niemcy wykorzystywali w walce nowoczesne łodzie podwodne zwane U-bootami. W marcu 1915 ogłosili oni nieograniczoną wojnę podwodną. Atakowali oni bez ostrzeżenia nie tylko okręty wojenne, ale także handlowe, gdzie przebywali cywile. W maju 1915 przez niemiecką łódź podwodną doszło do zatopienia pasażerskiego statku Lusitania. Wywołało to masę protestów i Niemcy zaprzestali ataku na flotę cywilną. Między majem a czerwcem 1916 na Morzu Północnym doszło do bitwy jutlandzkiej pomiędzy flotą brytyjską i niemiecką (największe morskie starcie w I wojnie światowej), która nie została roztrzgnięta. W styczniu 1917 Niemcy postanowili ponownie rozpocząć nieograniczoną wojnę podwodną.

Wojna na morzach

RMS Lusitania

Przez braki w zaopatrzeniu, których skutkiem była blokada morska, zaczęto w Niemczech produkować towary zastępcze określane mianem ersatz (z jęź. niem.: namiastka). Były to między innymi: chleb z ziemniaków, kawa z żołędzi, marmolada z buraków. Tworzono także sztuczne produkty spożywcze np. sztuczny miód.

Produkty zastępcze

Krieg Brot

Najważniejsze bitwy morskie

Bitwy na morzu

- bitwa na Dogger Bank, 24 stycznia 1915, Wielkia Brytania - Niemcy, zwycięstwo Wielkiej Brytanii

- dwie bitwy koło Helgolandu (1914 i 1917) pierwsza wygrana przez Wielką Brytanie, druga przez Niemców

- bitwa jutlandzka, przełom maja i czerwca 1916, nieroztrzygnięta

Notatka

- walki na morzach, przewaga ententy (głownie flota brytyjska)

- organizacja blokady Niemiec i Austro-Węgier, aby odciąć ich od surowców

- korzystanie przez Niemców z U-bootów

- 1915 ogłoszenie nieograniczonej wojny przez Niemców

- marzec 1915 zatopienie statku pasażerskiego Lusitania

- bitwy

Przystąpienie USA

Na początku Wielkiej Wojny Stany Zjednoczone były neutralne. Społeczeństwo nie było chętne do udziału w niej. Prezydentem w tamtym okresie został Thomas Woodrow Wilson, który obiecał, iż nie dopuści do wstąpienia w wojnę. Zmieniło się to jednak, gdy po wznowieniu przez Niemców nieograniczonej wojny podwodnej zaczęło ginąć na okrętach co raz więcej Amerykanów. W 1917 brytyjski wywiad przechwycił depeszę Zimmermana, gdzie Niemcy proponowały Meksykanom sojusz przeciwko USA i entencie. Ujawnienie tej depeszy poskutkowało tym, że 6 kwietnia 1917 Stany Zjednoczone oficjalnie wypowiedziały wojnę Cesarstwu Niemieckiemu.

Amarykański plakat nawołujący do wstąpienia do wojska

Thomas Woodrow Wilson

Prezydent USA

Był 28. prezydentem USA, prawnikiem, historykiem. Opowidział się za neutralnością co do wojny, przez co został wybrany na prezydenta. Mówił, że celem Stanów nie są zdobycze terytorialne, a zaprowadzenie pokoju. Jest autorem planu pokojowego 14 punktów Wilsona. Po kapitulacji państw centralncyh reprezentował USA na konferencji paryskiej, gdzie zaprezentował koncepcję Ligi Narodów. W 1919 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.

8 stycznia 1918 Wilson przedstawił plan pokojowy, gdzie znajdowały się warunki zawarcia pokoju w Europie i zarys nowego porządku.

14 punktów Wilsona

13. Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które winno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialna należy zagwarantować paktem miedzynarodowym.

Notatka

- Na początku Wielkiej Wojny USA neutralne, prezydentem Thomas Woodrow Wilson

- co raz większa śmiertelność obywateli USA przez działania niemieckie

- 1917 przechwycenie depeszy Zimmermana przez brytyjczyków (propozycja sojuszu Niemiec z Meksykiem)

- 6 kwietnia 1917 wypowiedzenie wojny Niemcom przez Stany Zjdenoczone

Od 1916 państwa centralne szukały sposobu na zakończenie wojny. Pogłebiały się wewnętrzne trudności Niemiec i Austro-Węgier takie jak: brak materiałów, żywności i surowców (zima z tamtego okresu została nazwana ,,zimą brukwiową"). W Niemczech z tego powodu zaczęły wybuchać strajki. W 1917 roku protest zorganizowali marynarze floty wojennej, a w styczniu następnego roku w strajkach uczestniczyło ponad milion robotników. W Austro-Węgrach występowały także narodowe ruchy wyzwoleńcze. Szczególnie, gdy umarł w 1916 cesarz Franciszek Józef i jego następca Karol I Habsburg nie dawał rady nad wszystkim zapanować. Niezależności domagali się m.in. Polacy. Pomimo sytuacji wewnętrznej państwa centralne dobrze sobie radziły na wojnie. Przejęły inicjatywę na froncie wschodnim i na Bałkanach po odparciu Rosjan w 1916 i pokonaniu Rumunii. 3 marca 1918 po rokowaniach, w końcu zdecydowano się na zawarcie pokoju w Brześciu między państwami centralnymi i Rosją. Natomiast w maju tego samego roku podpisane zostało porozumienie z Rumunią. Te traktaty pokojowe posłużyły do realizacji Mitteleuropa, które zakładało, że zostaną utworzone w Europie Środkowej państwa uzależnione od Cesarstwa Niemieckiego.

Sytuacja państw centralncyh

Karol I Habsburg - ostatni władca Cesarsko-Królewskich Austro-Węgier, pochodził w dynastii Habsbursko-Lotaryńskiej

Pokój w Brześciu:

- uznanie praw narodów Europy Wschodniej do niepodległości

- powstanie na terenach kontrolowanych przez Niemców państw m.in. Litwy, Ukrainy, Białorusi

Pokój z Rumunią:

- oddanie Bułgarii i Austro-Węgrom przez Rumunię swojej części

- stanie się uzależnioną gospodarczo od Niemiec

Traktaty pokojowe

Notatka

- wewnętrzne trudności państw centralnych (brak żywności, materiałów, surowców)

- strajki robotników, 1917 - marynarze

- ruchy narodowowyzwoleńcze w Austro-Węgrach (m.in. Polska)

- odparcie Rosjan i pokonanie Rumunii przez państwa centralne

- podpisanie pokoju w Brześciu 3 marca i pokoju z Rumunią w maju 1918 roku

Przechwycone brytyjskie czołgi Mark IV

Klęska państw centralnych

Po podpisaniu porozumień z Rosją i Rumunią państwo niemieckie mogło skupić się na froncie zachodnim. Rozpoczęło się to w marcu 1918. Niemcy podeszli pod Paryż w miejsce skąd mogli ostrzeliwać miasto. Zatrzymali się nad rzeką Marną, gdzie w lipcu i sierpniu rozegrała się druga bitwa nad Marną. Niemcy przegrali, a przybycie wojsk ze Stanów Zjednoczonych pozwoliło na wyparcie z terenów francji wojsk Cesarstwa Niemieckiego. W tym samym czasie Austro-Węgry poniosły klęske w walce z Włochami. Sytuacji na Półwyspie Bałkańskim i Bliskim wschodzie też nie była optymistyczna. We wrześniu 1918 Francja zaatakowała Bułgarię, która zawarła rozejm i wycofała się z walk. 30 pażdziernika 1918 postąpiła tak, także Turcja, która utraciła Irak, Palestynę, Liban i Syrię głównie dzięki działaniom brytyjczyków. W tym okresie skala protestów w państwach centralncyh stale rosła. W Austro-Węgrach nastąpiły procesy dezintegracyjne. Niepodległość ogłosiły Czechy i Polska, a Chorwacja postanowiła stworzyć wspólny kraj z Serbią i Słowenią. 30 pażdziernika zostało ogłoszone powstanie niepodległej Austrii, a 3 listopada 1918 Austro-Węgry ogłosiły kapitulację. W Niemczech abdykował cesarz Wilhelm II i 11 listopada 1918 został zawarty rozejm w Compiègne. Niemcy zostały zmuszone do cofnięcia się na wschodni brzeg Renu, oddania Alzacji i Lotaryngii oraz zrzeszenia się posiadłości w Afryce. Musieli też oddać cały sprzęt militarny. Ostateczne dezycję na temat państw centralnych miały zostać ogłoszone na konferencji pokojowej w Paryżu w styczniu 1919.

Podpisanie rozejmu w Compiègne

- możliwość Niemców skupienia się na froncie zachodnim, ropoczęcie - marzec 1918

- bitwa nad Marną lipiec i sierpień 1918

- wycofanie się wojsk Niemieckich i klęska Austro-Węgier

- wycofanie się Bułgarii i Turcji przez działania ententy

- ciągłe protesty w państwach centralnych, procesy dezintegracyjne w Austro-Węgrach

- ogłoszenie niepodległości przez Polskę

- 3 listopada 1918 kapitulacja Austro-Węgier, abdykacja Wilhelma II

- 11 listopada 1918 zawarcie rozejmu w Compiègne

Notatka

Żołnierze niemieccy z czerwoną flagą manifestując swoje poparcie dla strajków

Klęska Niemiec w Wielkiej Wojnie była już przesądzona o czym wiedzieli także żołnierze, którzy ginęli na marne i społeczeńtwo, na których odbijały się braki zaopatrzenia. Prowadziło to do protestów i 3 listopada w porcie w Kilonii rozpoczął się strajk marynarzy. Wraz z robotnikami opanowali całe miasto. W ciągu kilku kolejnych dni rząd utracił kontolę nad Hamburgiem, Lubeką lub Bremą. Zamieszki wybuchły także w Berlinie. Między innymi przez to cesarz Wilhelm abdykował, Niemcy zostały ogłoszone republiką i został podpisany akt ich kaiptulacji. Te wydarzenia przeszły do histori jako rewolucja listopadowa.

Rewolucja w Niemczech

- 3 listopad - bunt marynarzy w Kilonii

- poszerzenie zamieszek o inne miasta portowe, a także Berlin

- abdykacja Wilhelma II i akt kapitulacji Niemiec

Notatka

Skutki wielkiej wojny

I Wojna Światowa była pierwszym globalnym konfliktem zbrojnym. Wzięły w niej udział 33 państwa i ok. 70 mln żołnierzy. Podczas wojny zginęło ok. 8,5 mln osób i dwukrotnie tyle zostało rannych. Ludzie ginęli także przez epidemie, największą z nich była epidemia hiszpanki. Wiele ludzi umarło także z głodu i innych chorób. Wielka Wojna wpłyneła na każdy aspekt życia.

Skutki polityczne:

- Niemcy i Rosja stały się republikami

- na terytorium dawnych Austro-Węgier powstawały niepodległe państwa

- na mapie pojawiły się nowe lub odrodzone państwa, w tym Polska

- coraz większe znaczenie partii lewicowych przez kompromitacje monarchii

Skutki gospodarcze:

- przemysł państw walczących w wojnie został zrujnowany

- kryzys gospodarczy uczestników wojny

Skutki społeczne:

- kobiety stały się aktywniejsze w życiu społecznym

- przyznawanie po wojnie praw wyborczych kobietom

- w wojnie wzięło udział 33 państwa i ok. 70 mln żołnierzy

- zmarło 8,5 mln, 2 razy tyle rannych

- skutki polityczne, gospodarcze i społeczne

Notatka

Źródła

Źródło:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Okręty_podwodne_typu_UC_I

https://pl.wikipedia.org/wiki/II_bitwa_nad_Marną

https://pl.wikipedia.org/wiki/RMS_Lusitania

https://www.iwm.org.uk/history/rationing-and-food-shortages-during-the-first-world-war

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_na_Dogger_Bank_(1915)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_koło_Helgolandu_(1914)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_koło_Helgolandu_(1917)

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:I_want_you_for_U.S._Army_3b48465u_edit.jpg

https://pl.wikipedia.org/wiki/Woodrow_Wilson

https://twitter.com/karolrogasik/status/1347581879021613057

https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_I_Habsburg

https://pl.wikipedia.org/wiki/Traktat_brzeski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozejm_w_Compiègne_%281918%29

https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Western_front_1918_german.jpg

https://historiajarocina.pl/nowosci-na-portalu/stanislaw-borowinski-utworzenie-pierwszego-oddzialu-powstancow-wielkopolskich-w-garnizonie-jarocinskim-cz-iii/

https://www.pomocedydaktyczne.eu/p4258,mapa-i-wojna-swiatowa-1917-18.html

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi