88
CZĘŚCI
MOWY
ODMIENNE
NIEODMIENNE
by Karolina Miarkowska
CZASOWNIK
CZASOWNIK
NAZYWA TO, CO ROBIMY:
IDĘ
GRA
MÓWISZ
czasownik pyta:
CO ROBI? > BAWI SIĘ
CO SIĘ Z NIM DZIEJE? > KWITNIE
W JAKIM JEST STANIE? > ŚPISZ
Dlaczego odmienny?
ja - idę
ty - idziesz
poszedł - będzie iść
ODMIENIA SIĘ PRZEZ:
-osoby
-liczby
-rodzaje
-czasy
-strony
-tryby
i posiada aspekt
RZECZOWNIK
RZECZOWNIK
NAZYWA OSOBY, PRZEDMIOTY, ZWIERZĘTA, ZJAWISKA, POJĘCIA:
KAROLINA
TELEFON
DESZCZ
RZECZOWNIK PYTA:
KTO TO JEST? > KAROLINA, PANI, MAMA
CO TO JEST? > ZESZYT, PIES, MIŁOŚĆ, MŁODOŚĆ, BIEGANIE
Dlaczego odmienny?
mama, mamy mamie, mamę, z mamą
ODMIENIA SIĘ PRZEZ:
-przypadki
-liczby
POSIADA PRZYPISANY RODZAJ, ALE NIE ODMIENIA SIĘ PRZEZ RODZAJE!
PRZYMIOTNIK
PRZYMIOTNIK
OKREŚLA JAKIE COŚ JEST:
WESOŁY
NIEBIESKA
INTERESUJĄCE
PRZYMIOTNIK PYTA:
JAKI JEST? > WESOŁY
JAKA JEST? > NIEBIESKA
JAKIE JEST? > INTERESUJĄCE
Dlaczego odmienny?
niebieski, niebieska, niebieskie
niebieskiego, niebieskiemu, z niebieskim
ODMIENIA SIĘ PRZEZ:
-przypadki
-liczby
-rodzaje
STOPNIUJE SIĘ W SPOSÓB:
-prosty (śmieszny)
-opisowy (senny)
-nieregularny (dobry)
LICZEBNIK
LICZEBNIK
NAZYWA LICZBY:
PIĘĆDZIESIĄT
PIERWSZY
DWOJE
KILKA
PÓŁ
LICZEBNIK PYTA:
ILE? > PIĘĆ, DWOJE
KTÓRY Z KOLEI? > TRZECI
Dlaczego odmienny?
pierwszy - pierwszego
dwoje - z dwojgiem
ZAIMEK
ZAIMKI
TO WIECZNY ZASTĘPCA, POMAGA NIE POWTARZAĆ INNYCH CZ. MOWY:
ONA (ZAMIAST KASIA)
jEGO
TYLE
ZAIMKI PYTAJĄ TAK, JAK CZĘŚCI MOWY, KTÓRE ZASTĘPUJĄ
KTO, CO? > ONA, WY
JAKI? KTÓRY? CZYJ? > JEGO, MÓJ
Dlaczego odmienny?
mój, moja, moje, z moim, o moich
PRZYSŁÓWEK
PRZYSŁÓWEK
JEST DETEKTYWEM WŚRÓD CZĘŚCI MOWY, OKREŚLA OKOLICZNOŚCI WYKONYWANIA CZYNNOŚCI
SZYBKO, WOLNO, DZIŚ, WCZORAJ, DALEKO, BLISKO
PYTANIA CIEKAWSKIEGO PRZYSŁÓWKA:
- JAK TO SIĘ STAŁO? > SZYBKO
- GDZIE TO SIĘ STAŁO? > WSZĘDZIE
- KIEDY? > NIGDY
PRZYIMEK
PRZYIMEK
LUBI TOWARZYSTWO, JEST NIESAMODZIELNĄ CZĘŚCIĄ MOWY
pod, w, na, do, o, za, dla, bez, przed
inna część mowy
PRZYIMEK NIE ZADAJE PYTAŃ
Z INNĄ CZĘŚCIĄ MOWY TWORZY PARĘ - WYRAŻENIE PRZYIMKOWE
z kolegą
na wycieczkę
przez las
SPÓJNIK
SPÓJNIK
SPÓJNIK ŁĄCZY CZĘŚCI ZDANIA, JEST NIESAMODZIELNĄ CZĘŚCIĄ MOWY
i, oraz, ale, również, jednak, albo, czy, dlatego
że, żeby, bo, ponieważ, gdy, choć
PRZECINKI
Spójniki często wskazują, gdzie postawić przecinek.
STWAIAMY GO NA PRZYKŁAD PRZED:
ale
jednak
więc
że
ponieważ
WYKRZYKNIK
PARTYKUŁA
WYKRZYKNIKI wyrażają emocje - och! ach! oj! hura! halo!
PARTYKUŁY
Wzmacniają pytanie, rozkaz, przypuszczenie lub zaprzeczenie, są niesamodzielne - żeby coś znaczyły, potrzebują towarzystwa
nie, niech, oby, bym, byś, byle