2
Шығын түрлері және бағалау мақсаттары
Қарастырылатын сұрақтар
- Бағалаудың негізгі мақсаттары
- Бағалау объектілерінің нарықтық және басқа құны
Бағалаудың мақсаты
Тапсырыс берушінің меншігіндегі оның негізделген нарықтық құнын анықтау болып табылады.
Бағалаудың мақсаты-бағалау осы жылжымайтын мүлікті сату туралы шешім қабылдау үшін жүзеге асырылады. Құнды анықтаудағы негізгі міндет - бағалау объектісін иеленуден түсетін болашақ пайданың санын, сапасын және ұзақтығын болжау және осы пайданы осы құнға қайта есептеу.
Бағалаудың мақсаты бағалаушының, меншік иесінің немесе үшінші тараптың, мысалы, банктің немесе мемлекеттік агенттіктің көзқарасы бойынша белгіленуі мүмкін.
Жылжымайтын мүлікті бағалау қажеттілігі мынадай жағдайларда туындайды:
- жылжымайтын мүлік объектілерін сатып алу-сату;
- кәсіпорындарды акционерлеу және мүліктік үлестерді қайта бөлу;
- кәсіпорындарды қайта ұйымдастыру;
- жылжымайтын мүлік объектілерін кәсіпорындар мен ұйымдардың жарғылық капиталына салым ретінде енгізу;
- Акциялардың қосымша эмиссиясы немесе жаңа пайшыларды тарту жағдайында;
- жылжымайтын мүлік объектілерін жою
- жылжымайтын мүлікті жалға беру;
- жылжымайтын мүлік объектілерінің салық салынатын базасын нақтылау: ғимараттар мен жер учаскелері;
- жылжымайтын мүлік объектілерін сақтандыру;
- жылжымайтын мүлік объектілерін кепілге салып кредиттеуге ;
- инвестициялық жобаларды әзірлеу және инвесторлар тарту ;
- басқарушылық шешімдер қабылдау;
- қаржылық (бухгалтерлік) есептілікті жасау;
- мұрагерлік құқығын орындау, сот үкімі, мүліктік дауларды шешу және т. б.
- эмиссиясы немесе жаңа пайшыларды тарту жағдайында;
- жылжымайтын мүлік объектілерін жою
Нарықтық құн
Тиісті маркетинг жүргізілгеннен кейін тараптардың әрқайсысы жете хабардар бола отырып, есеппен әрі мәжбүрлеусіз әрекет ететін коммерциялық мәміле нәтижесінде мүдделі тұлға мен сатушы арасында бағалау күніне актив алмасу жасалатын ақшалай есеп айырысу сомасы.
Өзге құн
Бағалау объектісінің нарықтық құнынан басқа өзге құны, оның түрлері бағалау стандарттарында белгіленеді.
Шектеулі нарықпен бағалау объектісінің құны
Ашық нарықта сату мүмкін болмайтын немесе нарықта еркін айналыстағы тауарларды сату үшін қажетті шығындармен салыстырғанда қосымша шығындарды талап ететін бағалау объектісінің құны.
Бағалау объектісін алмастыру құны
Бағалау объектісінің тозуын ескере отырып, бағалау жүргізілген күнгі қолданыстағы нарықтық бағалардағы бағалау объектісіне ұқсас объектіні құруға арналған шығындар сомасы.
Бағалау объектісінің инвестициялық құны - берілген инвестициялық мақсаттар кезінде нақты тұлға үшін оның кірістілігін негізге ала отырып айқындалатын бағалау объектісінің құны;
Бағалау объектісінің өсімін молайту құны - бағалау объектісінің тозуын ескере отырып, ұқсас материалдар мен технологияларды қолдана отырып, бағалау объектісіне ұқсас объектіні құруға бағалау жүргізілетін күнгі қолданыстағы нарықтық бағалардағы шығындардың сомасы;
Бағалау объектісінің қолданыстағы пайдалану кезіндегі құны - бағалау объектісінің қолданыстағы шарттары мен оны пайдалану мақсатын негізге ала отырып айқындалатын құны;
Салық салу мақсаттары үшін бағалау объектісінің құны - салық базасын есептеу үшін айқындалатын және нормативтік құқықтық актілердің ережелеріне сәйкес есептелетін бағалау объектісінің құны (оның ішінде түгендеу құны);
Айта кету керек, кейде меншік иесі (бағалау тапсырыс берушісі) бағалаудың бірнеше себептері болуы мүмкін. Мысалы, ол өрттен сақтандыруды рәсімдеу үшін сақтандыру құнын және айналым капиталын толықтыру мақсатында банктен несие алу үшін жою құнын анықтағысы келеді. Бұл жағдай өндіріс саласына өте тән. Бұл жағдайда бағалаушы әр түрлі құндылықтармен айналысады және бағалау көп мақсатты деп аталады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
- http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_32407/b128b881fe28d36a535a7861091bf133afe3f6b6/
- https://intermarksavills.ru/stati-obzory-nedvizhimosti/stati-obzory-nedvizhimosti/blog/kakie-mogut-bit-tseli-ocenki
- https://bstudy.net/714615/ekonomika/tseli_funktsii_otsenki