Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
23 maja 2018
w ratownictwie medycznym
i.v. – dożylnie (intravenosus)
i.m. – domięśniowo (intramuscularis)
i.o. – doszpikowo (intraosseus)
p.r. – doodbytniczo (per rectum)
p.o. – doustnie (per os)
s.l. – podjęzykowo (sublingualis)
s.c. – podskórnie (subcutaneus)
i.t. – dotchawiczo (intratrachealis)
Nie wykorzystuje się
w chwili obecnej drogi dotchawiczej i dosercowej.
- najczęstsza ze względu na szybkie uzyskanie stężeń terapeutycznych podawanych leków
- wykorzystuje się zazwyczaj dostęp do:
- żył grzbietowych śródręcza,
- żyły odpromieniowej lub odłokciowej,
- żyły pośrodkowej łokcia.
- naczynia żylne zlokalizowane na grzbiecie stopy
- żyły szyjnej zewnętrznej
- utrudnieniem u dorosłych i dzieci może być sytuacja wstrząsu, gdy naczynia żylne są pozapadane i nie udaje się uzyskać dostępu obwodowego lub np. rozległe oparzenia nie pozwalają na założenie kaniuli. Także zmiany chorobowe na skórze nad naczyniem żylnym mogą uniemożliwiać przeprowadzenie zabiegu.
- działanie leku podanego domięśniowo uwidacznia się później w porównaniu z drogą dożylną czy doszpikową, tj. zwykle po 10–15 minutach.
- Do iniekcji domięśniowych najczęściej wybiera się mięsień:
- pośladkowy wielki,
- czworogłowy uda
- naramienny.
Powikłania iniekcji domięśniowej obejmują:
> przykurcz mięśnia,
> uszkodzenie nerwu,
> zakażenie w miejscu iniekcji,
> krwiak podskórny,
> zwłóknienie lub zanik tkanki podskórnej,
> zator tłuszczowy.
- jest stosowana w sytuacji, gdy nie można uzyskać dostępu dożylnego, a konieczne jest pilne podanie leków.
- powinna być stosowana u dzieci w nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK), we wstrząsie, a także we wszystkich stanach zagrożenia życia, w których nie można uzyskać dostępu dożylnego w ciągu 90 sekund lub podczas trzech kolejnych prób
- pozwala na podanie wszystkich leków, które są stosowane drogą dożylną
- W infuzji doszpikowej leki docierają do serca po 30–90 sekundach w zależności od stanu pacjenta
Igły doszpikowe wkłuwane są zazwyczaj w
- dystalną część kości udowej i promieniowej,
- proksymalną i dystalną część kości piszczelowej
- w głowę kości ramiennej
- w przypadku zestawu FAST wiązka igieł jest wprowadzana do rękojeści mostka
-iniekcje podskórne można wprowadzić niewielkie ilości roztworów wodnych w objętości maksymalnie do 2 ml (zwykle około 0,5 ml)
- powolne wchłanianie (15–20 minut),
- przedłużony czas jego działania.
Do podania leku wykorzystuje się:
- okolicę brzucha pomiędzy kolcem biodrowym a pępkiem
- zewnętrzny górny kwadrant pośladka
- boczną okolicę ramienia,
- okolicę podłopatkową
- połowę zewnętrznej powierzchni uda powyżej kolana
Powikłania stosowania leku drogą podskórną to:
> ból,
> miejscowe zakażenie,
> zaczerwienienie skóry,
> krwiak podskórny,
> omyłkowe podanie leku drogą domięśniową,
> martwica tkanki podskórnej lub jej zwłóknienie (przy powtarzalnych iniekcjach).
- Rzadko wykorzystywana w ratownictwie medycznym przede wszystkim ze względu na długi czas, po którym lek rozwija swoje działanie od chwili jego przyjęcia.
- uwalnianie leku z postaci np. tabletki, jak i jego wchłanianie z przewodu pokarmowego stanowią proces złożony. Sam proces wchłaniania jest zależny m.in. od takich czynników, jak:
> właściwości postaci leku,
> stopień jego jonizacji,
> pH środowiska w przewodzie pokarmowym,
> aktywność enzymów trawiennych wobec leku,
> wypełnienie żołądka treścią pokarmową,
> ukrwienie i schorzenia przewodu pokarmowego,
> stosowanie innych leków w tym samym czasie.
Leki podane drogą doustną osiągają dostępność biologiczną
zwykle po kilkudziesięciu minutach.
- Leki podane tą drogą wchłaniają się do krwiobiegu poprzez naczynia krwionośne znajdujące się w tkance łącznej pod językiem.
- Niewątpliwą zaletą tej drogi podania leku jest krótki czas, po którym można zauważyć efekt terapeutyczny
- w ZRM podaje się w ten sposób nitroglicerynę oraz kaptopril
- Ten sposób podania leku jest rzadko wykorzystywany w działaniach ratownika medycznego.
- Leki podawane doodbytniczo mają postać czopków lub wlewek. Wchłaniają się one przez błonę śluzową odbytnicy i żyły brzuszne górną oraz dolną do krążenia ogólnego
- Ograniczenia stosowania leków drogą doodbytniczą dotyczą różnej szybkości jego wchłaniania u poszczególnych osób oraz czynników natury higienicznej.
- Ten sposób postępowania jest bardzo korzystny zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci, u których trudno uzyskać dostęp naczyniowy ze względu na znaczną ilość tkanki podskórnej, a trwający napad drgawek dodatkowo komplikuje poprawne wykonanie kaniulacji naczyń żylnych.
- Podawanie leków drogą wziewną, czyli nebulizacja, polega na dostarczaniu do dróg oddechowych leku w postaci aerozolu, przy czym od średnicy cząsteczek aerozolu zależy, do której części układu oddechowego dotrą.
- W ratownictwie medycznym aerozole wytwarzane są najczęściej za pomocą sprężonych gazów – powietrza lub tlenu – przy czym najczęściej stosowane są leki rozszerzające oskrzela, takie jak salbutamol i bromek ipratropium oraz budezonid (Pulmicort), który jest glikokortykosteroidem stosowanym w stanach zapalnych dróg oddechowych. W obrzęku krtani wziewnie można podać roztwór adrenaliny.
6 zasad bezpiecznego podania leków
1. właściwy pacjent
2. właściwy lek
3. właściwa dawka
4. właściwy czas
5. właściwa droga podania
6. właściwa dokumentacja