KEKAYAAN HASIL BUMI DI PERAK, SELANGOR, NEGERI SEMBILAN DAN PAHANG

KEKAYAAN BIJIH TIMAH

PERLOMBONGAN ABAD KE-15

m/s 58

PERINGKAT AWAL KEGIATAN MELOMBONG BIJIH TIMAH

MELAMPAN

PERLOMBONGAN BIJIH TIMAH ABAD KE- 16 & 17

Lokasi perlombongan:

• Perak terkenal dengan hasil bijih timah- zaman kesultanan perak

• Sepanjang sungai perak & anak sungai- daerah Kuala Kangsar, Kelian Intan

• 1616- mula dilombong di Manjung & Beruas

• Perak pelabuhan utama- sering dikunjungi pedagang(Portugis)

• Kekayaan & kemakmuran Perak- menjadi negeri naungan Acheh abad ke 16, 17

• Perak guna bijih timah sebagai bahan bernilai- dapat perlindungan Portugis di Melaka untuk bebas naungan Acheh

m/s 59

Perlombongan bijih timah abad 19

LARUT

LEMBAH KINTA

• Perlombongan Perak mencapai tahap penting tahun 1840-an hasil penemuan di Larut

• Pembesar Melayu Long Jaafar dan anaknya Ngah Ibrahim majukan perlombongan bijih timah- Klian Pauh, Klian Baru (bawa masuk pelombong Cina)

• Ngah Ibrahim jadikan Kuala Sepetang pelabuhan angkut bijih timah (Perak-Pulau Pinang)

• Akhir abad 19, muncul sebagai pengeluar utama bijih timah dunia

• Perkembangan kegiatan perlombongan menyebabkan muncul bandar Gopeng, Ipoh, Batu Gajah, Kampar

• 1870-an, Sultan Ismail mengusaha dan majukan kawasan perlombongan baharu di Lembah Kinta- kemunculan Bandar Papan & Pangkalan Peguh

m/s 60

JUGRA

LUKUT

KUALA LUMPUR

• 1860, jadi pusat pengeluaran bijih timah yang penting di Selangor

• Berjaya dilombong di Ampang. Kuala sungai yang jadi pertemuan antara Sungai Klang & Sungai Lumpur jadi pangkalan angkut bijih timah

• Kejayaan mendorong ramai orang Melayu & Cina dirikan petempatan yang bentuk Bandar Kuala Lumpur

• Sultan Abdul Samad (1857-1898) jadikan Jugra di Daerah Langat- pusat pentadbiran Kesultanan Selangor

• Main peranan penting sebelum pusat pentadbiran pindah ke Klang

• Pusat pengutipan cukai bijih timah yang dibawa keluar melalui Sungai Langat untuk dibwa ke Pelabuhan Melaka

• Wilayah Kesultanan Selangor. mula diusaha Raja Busu- bawa masuk pelombong Cina

• 1830-an, lepas kemangkatan Raja Busu, Raja Jumaat jadikan Lukut pusat perdagangan bijih timah terkenal

• 1880, diserah pada daerah Sungai Ujong, Negeri Sembilan melalui rundingan antara Sultan Selangor bersama pemerintah Sungai Ujong

• Kajang, Semenyih & Beranang yang sebelumnya dalam kawasan Sungai Ujong jadi sebahagian wilayah Kesultanan Selangor

m/s 61

KEKAYAAN HASIL EMAS

• Perlombongan emas di negeri Melayu tertumpu di kawasan jalur emas- negeri Pahang

• Jalur emas Pahang- kawasan perlombongan di Raub (14,000 batu persegi)

• Rekod negara China, emas jadi eksport utama Pahang sejak abad 13

• Catatan Portugis- abad 16, emas yang dihasilkan Pahang, diperdagangkan di Melaka

• Sultan Pahang guna emas sebagai hadiah kepada negeri lain

• Antara kegunaan emas dalam masyarakat Melayu- barangan perhiasan

• Pending emas bertatah batu permata biasa dipakai kerabat diraja semasa upacara istiadat kebesaran diraja

m/s 62