Mikroskopia e urinës

STRENGTHS

Jep informacion të vlefshëm për:

1- diagnozën

STRENGTHS

2- vlerësimin e terapisë

WEAKNESSES

Jo gjithmonë merret në mënyrën e duhur, gjë që sjell gabime në fazën analitike.

WEAKNESSES

OPPORTUNITIES

1- Ka kosto të ulët

2- Procedurë e thjeshtë

OPPORTUNITIES

3- Kërkon pak pajisje (një centrifugë të kalibruar, një mikroskop binokular)

4- Procedurë joinvazive, jo e dhimbshme për pacientin.

THREATS

Mostra mund të kontaminohet shpejt. Kjo mund të sjellë rezultate false.

THREATS

Tre ekzminimet e para, hyjnë në grupin e ekzaminimeve rutinë.

Llojet e ekzaminimeve

1- Ekzaminimi fizik

2- Ekzaminimi me strip reagent

3- Ekzaminimi mikroskopik i sedimentit urinar

4- Ekzaminimi citodiagnostik ( në qoftë se ky ekzaminim del pozitiv lind nevoja të bëhen ekzaminime të tjera si: mikroskopi me fluoreshence, mikroskopi elektronike, ekzaminime citokimike, mikrobiologjike).

Nëse ekzaminimi mikroskopik është pozitiv, mund të rezultoje me:

1- hematuri

2- piuri

3- bakteriuri

4- kristaluri

5- cilindra fiziologjkë

6- lipiduri

7- të tjera

Faza preanalitike

Hedhja e urinës në tuba të posaçëm (10-12ml) dhe centrifugimi 5 minuta me 2500 rpm.

#3

#1

#2

Sedimenti i përfituar në fund të tubit hidhet në një lamë te pastër dhe sipër i vendoset një lamelë.

Marrja e mostres klinike dhe ruajtja në kushte të përshtatshme.

QELIZAT E GJAKUT

Qelizat e gjakut që mund të gjejmë në sedimentin e urinës normale janë eritrocitet dhe leukocitet. Ato mund të jenë në një numër shumë të vogël. Këto qeliza mund të kalojnë nëpërmjet glomerulit dhe të hyjnë në rrjedhën urinare.

Në qoftë se në urinë shihet prania e më shumë se 5 eritrociteve për fushë atëherë mund të kemi hematuri.

Edhe leukocitet janë të pranishme në urinë me një numër të vogël <5 WBC për fushë. Në urinë mund të gjenden të gjitha llojet e leukociteve, por më të shpeshta janë neutrofilet polimorfonuklearë.

QELIZAT EPITELIALE

Qelizat epiteliale tranzitore

Këto qeliza janë pjesë e ndërtimit të traktit urinar prandaj janë të pranishme dhe në sediment. Epiteli është i shtresëzuar por vetëm shtresat sipërfaqësore mund të gjenden në urinë. Ato mund të kenë forma sferike, poliedrike.

Këto qeliza kanë aftësi për absorbimin e ujit prandaj mund të zmadhohen nga futja e ujit brenda tyre.

Rritja e pranisë të këtyre qelizave në urinë mund të ndodhë në situata inflamatore që prekin traktin urinar.

Në sedimentin e urinës normale mund të gjejmë tre lloje të qelizave epiteliale:

1- qelizat tubulare renale

2- eroteliale

3-skuamoze

Qelizat renale tubulare

Këto qeliza janë jo të zakonshme për një individ normal (0-1/pf).

Forma e tyre është poliedrike por mund të jenë edhe të rrafshëta. Bërthama është zakonisht ekscentrike ose centrike. Forma e bërthamës është sferike me nukleola të dukshme.

Qelizat epiteliale skuamoze

Këto qeliza janë më të lehta për tu dalluar në urinë sepse janë të mëdha, të rrafshëta dhe mjaft të shpeshta në rrjedhën e mesme të një urine të mbledhur në mënyrën e duhur.

Prania e një numri të konsiderueshëm të këtyre qelizave në femra tregon për kontaminim vaginal.

Kristalet e urinës normale

Shumica e kristale nuk japin informacion të mjaftueshëm për patologji të caktuara.

Në urinën normale kristalet janë të rralla por mund të shtohen në qoftë se urina lihet pas marrjes. Formimi i kristaleve është i lidhur me përqëndrimin e kriprave të lidhur me metabolizmin, dietën. pH i urinës normale varion nga acid në alkalin dhe kristalet e formuara janë të lidhura me pH acid, por ka dhe kristale të formuara në pH alkalin.

Kristalet më të shpeshta në urinë janë: kristalet e acidit urik, uratet amorfe, të acidit hipurik, oksalatet e kalçiumit, kristalet e fosfateve amorfe, kristalet triplifosfate, kristalet biuratet e amoniumit, karbonatet e kalçiumit

Kristalet formohen gjatë metabolizmit, nga përdorimi i disa llojeve të ushqimeve dhe barërave. Ato mund të gjenden në urinën normale, por edhe në rastet e infeksionit dhe inflamacionit të veshkave dhe rrugëve urinare. Kristalet mund të bëhen pikënisje për formimin e rërës dhe gurëve në traktin urinar e sidomos në rastet kur shoqërohen me stazë të urinës.

Kristalet e acidit urik

Acidi urik është i pranishëm në urinë në përqëndrime të mëdha dhe jep një shumëllojshmëri strukturash kristaline. Janë pleomorfë (si kuba, si gurë, si thupra). Janë të tretshme në solucion alkalin dhe jo në acid. Disa nuk kanë ngjyrë kurse të tjerë të verdhë të zbehtë deri në kafe.

Uratet amorfe

Kanë granula, nuk kanë ngjyrë ose kanë ngjyrë të verdhë të zbehtë. Zhvillohen shpesh kur urina ruhet në frigorifer dhe shtohen shumë në numër. Treten në substanca alkalinë.

Kristalet e acidit hipurik

Lidhen me pH neutral. Janë pa ngjyrë. Kanë formë si prizma ose si gjilpëra.

Oksalatet e kalçiumit

Janë të shpeshta në urinën neutrale ose acide. Ka forme zarfi dhe nuk ka ngjyrë. Gjenden me shumicë tek personat që marrin vitaminë C.

Kristalet triplifosfate

Kanë pamjen e arkivolit. Janë pa ngjyrë, të mëdhenj dhe gjenden në urinën neutrale. Treten në acid acetik.

Biuratet e amoniumit

Ngjajnë si mollë me gjemba. Kanë ngjyrë të verdhë në kafe dhe mund të kenë një vijëzim.

Nuk gjenden shpesh në urinën normale. Treten në hidroksdin e natriumit.

Kristalet e fosfateve amorfe

Janë fine, granulare dhe japin precipitat të bardhë. Shfaqen në sasi të mëdha dhe vërehen më shpesh në urinën alkaline.

Karbonatet e kalçiumit

Janë si sfera të vogla. Gjenden në urinë alkaline. Ngatërohen me bakteret sepse janë të vogla. (polarizimi i diferencon)

Treten në acid acetik dhe formojnë shkumë.

CILINDRAT URINARË

Janë struktura mikroskopike cilindrike që formohen në nefronin distal dhe mund të jenë të pranishëm në urinën e një individi normal dhe tek ai i sëmurë.

Në gjendje normale mund të gjejmë cilindrat hialinë dhe ata granularë. Shihen me zmadhim 10x ose 40x.

Dallohen me vështirësi. Ekzistojnë një numër cilindrash të cilët formohen në tubuj renalë, prej nga edhe e marrin formën e tyre. Cilindrat hialin gjenden edhe në urinën normale, ndërkaq prania e cilindrave granularë, leukocitarë, eritrocitarë, të lëmuar, dyllorë dhe epitelial hasen te proceset inflamatore të veshkave, glomerulonefriti, pielonefriti, sindroma nefrotike, lupus etj.

Cilindrat hialinë

Janë pothuaj të tejdukshëm. Rrallë mund të kenë granula. Shfaqen në gjendje stresi ose pas aktivitetit fizik

Cilindrat granularë

Tek personat normalë granulat në sipërfaqen e cilindrave janë të rregullta dhe të vogla. Gjenden me shumicë në të njëjtat situata si ata hialinë.

Kripërat – janë shpesh të pranishme në urinën normale dhe i japin urinës pamje të turbullt. Prania e kripërave në urinë nuk ka ndonjë rëndësi diagnostike. Në urinën acide gjenden kripërat e urateve amorfe, ndërsa në urinën alkalike kripërat e fosfateve amorfe.

Mukusi – prania e muksit në urinë nuk ka vlerë diagnostike. Në qoftë se mukusi është në sasi të mëdha, kampioni mund të jetë kontaminuar nga sekrecionet vaginale. Ai është i hollë, i dallgëzuar, me fije si shirita.

Spermatozoidet – prania e spermatozoideve në urinë haset pas ejakulimit, infeksionit dhe hipertofisë së prostatës. Mund të gjendet dhe në urinën e femrave.

Në mikroskopi duken të palëvizshme.