Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

ZASTOSOWANIE IZOTOPÓW

Presented by Ola Dwojak

IZOTOPY

Izotopy promieniotwórcze są to nietrwałe izotopy, których jądra atomów są niestabilne i ulegają samorzutnym przemianom promieniotwórczym jąder. Dzieli się je na naturalne i sztucze. Charkteryzuje je czas połowicznego ropzadu (czas półrozpadu), czyli czas po upływie którego połowa początkowej liczby jąder pierwiastka uległa przemianie. W tabeli poniżej przedstawiono zastosowanie poszczególnych iztopów promieniotwórczych oraz ich czas półrozpadu.

ZASTOSOWANIE IZOTOPÓW W MEDYCYNIE

Wiele radionuklidów otrzymywanych sztucznie znalazło zastosowanie w diagnostyce medycznej, dziale medycyny nuklearnej. Szybki rozwój techniki spowodował, że szpitale mogą instalować bezpośrednio u siebie małe akceleratory protonów (specjalnie zaprojektowane dla potrzeb medycyny), dzięki czemu w diagnostyce można stosować radionuklidy o bardzo krótkich okresach półtrwania (rzędu minut).

IZOTOPY W MEDYCYNIE

Zastosowanie diagnostyczne izotopów promieniotwórczych polega na wprowadzeniu substancji promieniotwórczej do tkanek i narządów organizmu, a następnie na rejestrowaniu promieniowania za pomocą detektorów umieszczonych poza badanym obiektem. Zgromadzenie substancji promieniotwórczej w tkance lub narządzie oraz jej rozmieszczenie pozwalają na wysnucie konkretnych wniosków diagnostycznych.

Promieniowanie jonizujące w postaci promieniowania X (rentgenowskiego) obok zwykłych prześwietleń zostało wykorzystane do tomografii komputerowej, zwanej CAT (Camputer Asisted Tomography). Metoda ta polega na efekcie różnego pochłaniania promieniowania X przez tkanki o różnym składzie, strukturze i konsystencji.

Metodą wykorzystującą właściwości jąder atomowych jest magnetyczny rezonans jądrowy (NMR - Nuclear Magnetic Resonance). Metoda ta jest oparta na zjawisku rezonansowego pochłaniania fal elektromagnetycznych przez jądra atomów znajdujących się w stałym polu magnetycznym.

W przemyśle stosuje się izotopy promieniotwórcze do oznaczania wieku materiałów organicznych (węgiel-14), skał (stront-87), do pomiarów grubości papieru (tal-204), do badania stanu technicznego i wykrywania wad materiałowych w urządzeniach przemysłowych (iryd-192 i cobalt-60) w miejscach niedostępnych dla człowieka np. w rurach. W elektrowniach atomowych źródłem zasilania jest uran-235.

IZOTOPY W PRZEMYŚLE

Czujka dymu jest bodaj najprędzej rozpoznawalnym przedmiotem codziennego użytku, spotykanym w różnych salach i miejscach szczególnie chronionych przed pożarem. Jej „sercem” jest alfa-promieniotwórcze źródło 241Am. Izotop 241Am jest produktem rozpadu beta izotopu 241Pu wytwarzanego w reaktorze jądrowy

IZOTOPY W TECHNICE

Radionuklidy są stale używane w znakach świecących, kompasach, tarczach telefonicznych, itp. Cząstki alfa używane były dla celów antystatycznych w szczoteczkach do odkurzania płyt gramofonowych i w sprzęcie fotograficznym. W szczególnie cienkich soczewkach optycznych zawarty jest czasem tor, który może napromieniowywać oczy dość znaczącą (co nie oznacza koniecznie - szkodliwą) dawką. Uran znajduje się czasem w sztucznych zębach, aby się lepiej błyszczały, ale niepotrzebną ceną za wrażenia estetyczne jest napromieniowanie dziąseł.

Promieniowanie jonizujące jest wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Stosuje się metodę radiosterylizacji, w której produkty spożywcze poddaje się naświetlaniu o dużej intensywności. Produkty ulegają całkowitemu wyjałowieniu. Radiosterylizację stosuje się równiej w przemyśle farmaceutycznym, np. przy produkcji jednorazowych strzykawek lub jałowych opatrynków.

W archeologii stosuje się metodę 14C (czyli radiowęglową) do ustalania dat bezwzględnych. We wszystkich substancjach organicznych obecny jest w stałej ilości radioaktywny izotop węgla, który od momentu utraty „życia” (zabicia zwierzęcia, ścięcia drzewa) ulega rozpadowi; po nieco mniej niż 6000 lat jego ilość spada do połowy. Mierząc zawartość izotopu 14C w danej substancji, możemy określić, kiedy nastąpiła jej „śmierć”, oczywiście w przybliżeniu (zazwyczaj błąd pomiary waha się pomiędzy 50 – 100 lat).

IZOTOPY W ARCHEOLOGII

TABELA

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi