Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Bazylika św. Piotra w Rzymie według projektu Michała Anioła
Humanizm w Polsce pojawił się w drugiej połowie XV w. i początkowo był ściśle związany z kręgami dworskimi i uniwersyteckimi w Krakowie.
Wpływy na rozwój nowych idei w Polsce miały:
- kontakty polityczne i kulturalne z Węgrami oraz Czechami
- artyści i uczeni przybywający w tym czasie na dwór królewski
- głównym propagatorem idei humanizmu w RP był Włoch Filippo Buonaccorsi
zwany Kallimachem, doradca króla Kazimierza Jagiellończyka i wychowawca jego synów
Akademia Krakowska z dziedzińcem Collegium Maius
Zygmunt
August
Największymi mecenasami
kultury w Polsce byli monarchowie,
zwłaszcza Zygmunt Stary i
Zygmunt August.
Kraków jako ważny europejski ośrodek kultury ( XVI w.):
- Literackie Towarzystwo Nadwiślańskie
* założyciele: F. Buonaccorsi i niemiecki poeta Konrad Celtes
* skupiali się tutaj uczeni oraz studenci Akademii Krakowskiej
* XV w. okresem świetności tej uczelni - studiowała tutaj młodzież z całej Europy Środkowej
* wykładali tutaj znani humaniści, także ci z zagranicy
- Na dworze Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta przebywają:
* historycy: Ludwik Decjusz i Marcin Kromer
* geograf Bernard Wapowski
* pisarze: Jan Kochanowski, Łukasz Górnicki, Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek
* rozwija się sztuka epistolarna - sztuka pisania listów lub teksty napisane w formie listów
Zygmunt
Stary
Wojciech Oczko
- zagłębiał problematykę chorób wenerycznych
- sławę przyniósł mu także traktat o uzdrawiających właściwościach wód termalnych pt. Cieplice
Wojciech z
Brudzewa
- Mikołaj Kopernik - (1473-1543) astronom, stworzył teorię heliocentryczną budowy Układu Słonecznego
- wkład w rozwój astronomii i nauk ścisłych mieli także: Wojciech z Brudzewa oraz Jan z Łańcuta
- Tomasz Kłos - autor pierwszego polskiego podręcznika do matematyki
- medycy nadworni: Józef Struś i Wojciech Oczko
- Michał Sędziwój - alchemik; dokonał wielu ważnych spostrzeżeń dotyczących właściwości i znaczenia tlenu
Michał Sędziwój
Józef Struś
- badał ludzkie tętno
Maciej z Miechowa ( Miechowita) - rektor Akademii Krakowskiej ; autor dzieła Chronica Polonorum, pierwszej historii Polski, która ukazała się drukiem
Bernard Wapowski - działał na dworze Zygmunta starego; uznawany jest za ojca polskiej kartografii
- Traktat o dwu Sarmacjach, azjatyckiej i europejskiej - wydany na początku XVI w. przez Macieja z Miechowa, w którym opisał Europę Wschodnią pod względem geograficznym oraz mieszkające tam w przeszłości ludy
- pierwszą mapę Polski opracował Bernard Wapowski
- dzieło " O pochodzeniu i dziejach Polaków" - autor to Marcin Kromer główne drukowane źródło wiedzy o Polsce w XVI-wiecznej Europie
W Polsce wzrost zainteresowania przeszłością był związany m.in. z rozwojem ideologii szlacheckiej, która potrzebowała historycznego uzasadnienia.
W XVI w. narodził się mit, który głosił, że szlachta wywodzi się od starożytnego plemienia Sarmatów.
Do upowszechniania tego przekonania przyczyniły się dzieła z zakresu geografii i historii, które powstwały w tym okresie.
Marcin Kromer - autor ważnych i cenionych prac historycznych
- wizja dziejów powszechnych- Marcin Bielski omawiał w niej odkrycia geograficzne
- Reinhold Heidenstein - kronikarz wojen prowadzonych przez Stefana Batorego
- zainteresowanie wzbudzały również badania nad przeszłością rodów szlacheckich
- Bartosz Paprocki - autor Herbów rycerstwa polskiego i Gniazda cnoty; zajmował się genealogią i heraldyką
Reinhold Heidenstein
Marcin Bielski
- Andrzej Frycz Modrzewski - zwolennik powołania polskiego Kościoła narodowego, opartego na ideach reformacji; " O poprawie Rzeczypospolitej" - jak powinno funkcjonować państwo
- Stanisław Orzechowski - duchowny, orator oraz pisarz; prawa polityczne powinny przysługiwać tylko szlachcie; sławę przyniosły mu turycki; gente Ruthenus, natione Polonus
Andrzej Frycz Modrzewski
Stanisław Orzechowski
- Mikołaj Sienicki- jeden z przywódców ruchu egzekucyjnego; głosił mowy na sejmach; tzw. " polski Demostenes"
- Wawrzyniec Goślicki - pisarz polityczny epoki odrodzenia; sekretarz Zygmunta Augusta; zwolennik tolerancji religijnej i zasady odpowiedzialności króla za jego czyny; wzór idealnego męża stanu przedstawił w swoim dziele " O doskonałym senatorze"
Mikołaj Sienicki
Wawrzyniec Goślicki-
fragment renesansowego nagrobka w katedrze poznańskiej
- Biernat z Lublina - prekursor polskiej literatury renesansowej; autor powiastek filozoficznych takich jak " Raj duszny"
- znakomici poeci, którzy pisali utwory okolicznościowe po łacinie: Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek i Klemens Janicki
- Mikołaj Rej - ojciec literackiej polszczyzny; autor licznych dzieł propagujących idee humanistyczne
- Jan Kochanowski - twórca polskiego języka poetyckiego; jego treny, pieśni oraz fraszki uznawane są za znakomite osiągnięcia polskiej literatury
- Mikołaj Sęp Szarzyński - pozostawił po sobie liryki patriotyczne oraz sonety, pieśni i epitafia utrzymane w nastroju refleksyjno - filozoficznym
- Łukasz Górnicki - sekretarz na dworze Zygmunta Augusta; przybliżał ideał renesansowego życia dworskiego
- Sebastian Klonowic - opisywał życie chłopów
- Szymon Szymonowic - twórca sielanek opartych na wzorach antycznych
Jan Dantyszek
Jan Kochanowski
Andrzej Krzycki
Klemens Janicki
Kaplica Zygmuntowska - jedna z pierwszych budowli renesanswoych w Polsce
Zamość - miasto idealne
Imponujące przykłady budownictwa XVI wieku na ziemiach polskich.
Wielka
Zbrojownia
Dwór Artusa w Gdańsku
Kamienica pod św. Krzysztofem w Kazimierzu nad Wisłą
Kaplica Boimów we Lwowie
Ratusz w Poznaniu
nagrobek Stefana Batorego
Zamek w Baranowie Sandomierskim
- Santi Gucci - architekt i rzeźbiarz z Włoch; działał na dworach magnatów i władców
- Jan Michałowicz z Urzędowa - twórca kaplic i nagrobków w katedrach: wawelskiej, poznańskiej i łowickiej
- Stanisław Samostrzelnik - malarz ścienny, ilustrator książkowy, zakonnik cysterski, twórca wielu znakomitych polichromii
Nagrobek prymasa Jakuba Uchańskiego w katedrze łowickiej
Rycerz w renesansowej zbroi, którym jest jeden z członków wpływowej rodziny Szydłowieckich
sztuka manierystyczna - ( manieryzm) styl charakteryzujący się dążeniem do doskonałości formalnej i technicznej dzieła, a także wysubtelnieniem, wyrafinowaniem, wykwintnością i swobodą form