Uçaklarda Korozyon

Gövde Yapısında

Korozyon

• Uçak üzerindeki boyasız veya boyası kalkmış yüzeyler
• Bağlayıcılar (perçinli noktalar vb.)
• Benzer olmayan metal ile temas eden yüzeyler
• Kaynak alanları ve çevresi
• Egzoz gaz yolları
• İniş takımları ve iniş takım yuvaları
• Flap/ slat kanalları ve yuvaları
• Menteşeler

Uçak Sistemlerinde Korozyon

• Kontrol kabloları
• Elektrik sistemi
• Batarya ekipmanı
• Temizleme sonrası suyun biriktiği yerler
• Boşaltım (drain) sisteminin çevresi
• Yabancı madde ve nemin yoğunlaşıp biriktiği yerler
• Hidrolik sistem
• Havalandırma sistemi

Yorulma Korozyonu

Yorulma korozyonu, gerilmeli korozyon çatlağına benzerşekilde dinamik yükler ve metaldeki korozyonun etkisiyle oluşan çatlamalardır. Korozif ortam olan ve dinamik yüklere maruz kalan tüm metallerde bu tür çatlamalar oluşur.

Gerilmeli (stress) Korozyon

Metalçekme gerilimi ile karşılaştığında görülür. Bağlayıcılara ısıl işlem veya pres işlem yapıldıktan sonra uygun olmayan çekilde su ile soğutma yapılır ise gerilmeli korozyon oluşur. Uçaklarda genellikle perçinli birleştirmelerin perçinleri arasındaki gerilmiş yüzeylerde görülür. Korozyonu tespit etmek için yüzeye dikkatlice bakmak yeterlidir.

Konsantrasyon Hücre Korozyonu

Alüminyum uçak gövdesi, su tabakası ile kaplandığında ve su damlacıkları metal levha birleşimlerinin arasına girdiğinde görülür.

Pullanma (exfoliation) Korozyon

Taneler arası korozyonun ilerlemiş halidir. Burada hemen yüzeyin altına tane sınırları altında ilerleyen taneler arası korozyon genleşerek yüzeydeki metali pul pul kaldırır. Genellikle haddelenmiş veya kalıpta çekilmiş parçalarda, kabarma veya pul pul olma şeklinde kendini gösterir.

İpliğimsi Korozyon

Yüzeyinde organik katman içeren metallerde gerçekleşir. Boya tabakasının altında bıraktığı ipliğimsi şeklindeki izden tanınır. Havadaki nem oranınının %78 ile %90 arasında olduğu ve yüzeyin hafif asidik olduğu durumlarda görülür. bu tür korozyon bağlayıcıların çevresindeki, boya tabakasının kesintiye uğradığı çiziklerden başlar. Su ve havadaki oksijen bu çiziklerden boyanın altına nufüs eder.

Taneler Arası (inter granüler) Korozyon

Tane sınırları boyuncaoluşan korozyona denir. Taneler arasındaki metal bileşimi, tane içine göre farklıdır. Alaşım elemanları ve çökeltileri, tane sınırlarına yerleşir. Ayrıca hatalı ısıl işlem bu sınırlara zarar verir ve onları daha anodik hale getirir. Bu korozyon gözle tespit edilemediği için en tehlikeli türüdür.

Çukurcuk (pitting) Korozyon

Çukurcuk korozyon, alaşım üzerinde nemle temas eden anodik ve katodik kısımların bulunması halinde oluşur. Metal alaşımları elektronların taşınması için metal yolu meydana getirir.

Galvanik Korozyon

Galvanik korozyon, farklı metallerin ısı ve nem ortamında birbirine teması halinde meydana gelir. Örneğin alüminyum alaşımlı bir malzemenin üzerine arada hiç bir yalıtım malzemesi kullanmadan paslanmaz çelik veya titanyum malzeme monte edildiğinde zamanla alüminyum malzemenin üzerinde korozyon meydana gelecektir.

Yüzeysel (Uniform) Korozyon

Sıvılarda veya kirli ortamda, metal yüzeylerinde kimyasal bir etki ile atmosferik şartlarda oluşan korozyonun en basit şeklidir. Metalin yüzeyinde renk değişimine sebep olur. Genellikle metal yüzeylerinde matlaşma şeklinde kendini gösterir.

Sürtünme (fretting) Korozyon

Sürtünme korozyonu, nemin girmesine engel olamayan ve titreşime maruz kalan statik yükle yüklenmiş parçalarda görülür. Burada korozyon ve aşınmanın etkisi birlikte oluşur. Sürtünme korozyonu, metalde ufalanma ve metal aşınması ile kendini gösterir. Uçak üstünde sürtünme korozyonunun en sık görüldüğü yerler, iniş takım dikmelerindeki burçlar, çok küçük toleranslarla burçlara geçirilen civatalar ve kanadı gövdeye bağlayan kaplama kısımlarıdır.

Temizlik

Korozif saldırılar, bulaşan kirlerin sıklıkla yıkanarak sökülmesi ile en aza indirilebilir. Bir uçağın dış kısmı alkali bileşik içeren sıvı bir çözelti ile her 15 günde bir temizlemelidir.

Yüzey Koruyucu Kaplama

Uçak malzemelerinin olumsuz çevre etkilerinden korunması amacıyla kaplama yapılması, korozyonla mücadelede en önemli bakım unsurunu oluşturmaktadır. Uçağın iç bölgesindeki parçaların korozyona karşı korunabilmesi, yapılan bakım uygulamalarının periyodik olarak yapılmasına bağlıdır.

Boyama

Astarlar

Korozyon önleyici sıvılar

Uçak parçalarının boyanması

Boyama

Sızdırmazlık Sağlama

Uçağın iç yapılarına, giriş bölgelerine su diğer korozyon oluşumunu hızlandıran sıvıların girişini engellemek için sızdırmazlık elemanları kullanılmalıdır.

Eğitim

Korozyonla mücadelede başarılı olabilmek için uçaklara bakım yapan teknisyenlerin korozyona karşı bakım, hasar tespit konularında bilgilerinde