Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Aforyzmy

Natalia Folwarczyk

Aforyzm

Złota myśl, sentencja, maksyma, krótka, na ogół jednozdaniowa wypowiedź, rymowana lub nie, przekazująca ważne prawdy o życiu. Ma charakter filozofgiczny, psychologiczny lub moralny.

Uwaga, aforyzmy mogą występować jako utwory samodzielne lub być puentą innych utworów. Niekiedy zdarza się że wypowiedź jakikiejś postaci lub autora zaczyna funkcjonować jako aforyzm.

Podstawy

  • Jan Kochanowski
  • Mikołaj Rej
  • Jan Izydor Sztaudynger
  • Stanisław Jerzy Lec

Mistrzowie gatunku

Cechy aforyzmu

  • Krótki (zwięzły),
  • Często rymowany,
  • Dotyczy ogólnych prawd rządzących światem, miłością itp.,
  • Często humorystyczny, zdarza się, że nieprzyzwoity,
  • Błyskotliwy,
  • Efektowny (dzięki środkom stylistycznym).

Często zabiegi stosowane przez autorów aforyzmów

Częste zabiegi autorów

Rymy

Rymowanie wyrazów o przeciwnym znaczeniu, co wzmacnia efekt. zaskakujące połączenie dwóch słów np. kotem - cnotę, mistyk - styk.

Rymy

Homonimia wyrazów

Np. w słynnych aforyzmach Sztaudyngera "Skarga zmiętego", w którym wykorzytano homonimy "mnie" (forma biernika zaimka "ja") i "mnie" (trzecia osoba liczby pojedynczej czasownika "miąć")

Homonimia wyrazów

Polisemia (wieloznaczeniowość)

Polisemia

Nawiązywanie do znaczenia dosłownego i znanego z fizjologizmów, np. w aforyzmie Sztaudyngera "Ciasnotka" nawiązuje się do różnych znaczeń wyrazu "ciasny". Ciasne objęcia (dosłowne) i ciasne przekonania "metaforyczne).

Frazeologia

np. we frzaszce Sztautyngera "Korekta przysłowia" będącej przewrotnym dokonczeniem porzekadła "natura ciągnie wilka do lasu".

Frazeologia

Gra słów

Sugerowanie pochodzenia jednych wyrazów od drugich np. w utworze "Profilaktyka" sugerownie pokrewieństwa wyrazów "profil" i "profilaktyka".

Gra słów

Nawiąznia do utworów literackich

Nawiąznia

Np. "Nagrobek Romea" nawiąznie do bohaterów literackich (Romea i Julii).

"Reduta" nawiązuje do "Reduty Ordona" Adama Mickiewicza.

Przewrotność

np. dokańczanie przysłów przeczące ich pierwotnej wymowie, odwoływanie się do ich innej treści np. nastawianie policzka (nie do pocałunku lecz do uderzenia).

Przewrotność

Paradoks

("Nie kochać nigdy... - ale to i żyć nie warto! Kochać... to jest męczyć się przezcałe życie", Maria Wirtemberska).

Paradoks

  • Omówienia
  • Aluzja erotyczne
  • Niedopowiedzenia
  • Humor
  • Dosadność, rubaszność, frywolność

Ale także...

Jan Izydor Sztaudynger

"Skarga zmiętego"

Życie mnie Mnie!

Przykładowy aforyzm

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi