Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Klimat to przeciętne, powtarzające się corocznie stany atmosfery występujące na danym obszarze, określone na podstawie wieloletnich obserwacji i pomiarów składników pogody.
POGODA -
stan atmosfery w danej chwili.
Czym jest klimat?
Aby scharakteryzować klimat danego obszaru należy opisać jego główne składniki. Najważniejsze z nich to: średnia temperatura powietrza i sumy opadów atmosferycznych.
Drugorzędne znaczenie mają wiatry, zachmurzenie, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność powietrza, występowanie burz, mgieł, czy innych zjawisk pogodowych.
Jaki klimat występuje w Polsce?
O czym mówi położenie Polski w środkowej części Europy?
Jak wyglądają termiczne pory roku i ile ich jest?
1
2
3
W Polsce występuje klimat umiarkowany ciepły przejściowy.
1
2
Położenie w umiarkowanych szerokościach geograficznych, w środkowej części Europy oznacza, że nad obszarem Polski ścierają się wpływy klimatu morskiego znad Atlantyku i Europy Zachodniej oraz kontynentalnego znad Europy Wschodniej i Azji.
W Polsce wyróżniamy sześć termicznych pór roku: przedwiośnie, wiosnę, lato, jesień, przedzimie i zimę.
Czas trwania przedwiośniai przedzimia jest znacznie dłuższy w zachodniej części kraju.
Panujący u nas klimat umiarkowany ciepły przejściowy cechuje dosyć duża zmienność pogody w ciągu roku. Zimy mogą być zarówno mroźne, jak i łagodne, a lata – upalne bądź deszczowe. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest położenie Polski pomiędzy strefami wpływów różnych czynników klimatotwórczych.
Klimat Polski zależy od czynników strefowych, czyli takich, które są związane z dopływem energii słonecznej oraz czynników astrefowych.
ROZMIESZCZENIE GŁÓWNYCH OŚRODKÓW BARYCZNYCH
klimat Polski kształtują występujące przez cały rok ośrodki Niżu Islandzkiego i Wyżu Azorskiego. Znacznie mniejszy wpływ mają sezonowe ośrodki Wyżu Azjatyckiego i rozległego niżu znad Azji.
MASY POWIETRZA
Przepływ mas powietrza jest wywoływany przez różnicę ciśnień między ośrodkami barycznymi.
SZEROKOŚĆ GEOGRAFICZNA
POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI
POKRYCIE TERENU
decyduje o kącie padania promieni słonecznych, czyli w efekcie o temperaturze powietrza. Klimat Polski jest umiarkowany, ponieważ znajdujemy się w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych.
Polska jest krajem położonym w środku kontynentu. Mieści się pomiędzy morską częścią Europy - zachodem, a zbitym, kontynentalnym wschodem. Cechy klimatu kontynentalnego mocno widać w wschodniej części kraju - duże amplitudy dobowe i roczne temperatury powietrza, niewielkie sumy opadów atmosferycznych. Cechy klimatu morskiego są obecne w północno-zachodniej części Polski i wzdłuż wybrzeża, są to małe amplitudy dobowe i roczne oraz duże opady przez cały rok.
równoleżnikowy przebieg pasów rzeźby i występowanie gór na południu kraju sprawia, że utrudniony jest napływ powietrza z południa. Natomiast powietrze ze wschodu i zachodu napływa do Polski bez przeszkód
Kolejnym czynnikiem modyfikującym warunki klimatyczne jest pokrycie terenu. Wpływ tego czynnika widzimy na przykładzie lasów, które mocno utrudniają docieranie promieni słonecznych do powierzchni Ziemi i zwiększają wilgotność powietrza.
Nad obszar Polski napływają trzy główne masy powietrza: polarnego, arktycznego i zwrotnikowego. W zależności od miejsca tworzenia się mas, nabierają one cech morskich, albo kontynentalnych.
Najczęściej napływają do nas masy powietrza polarno- morskiego z zachodu, ze średnią częstotliwością około 50% dni w skali roku. W związku z tym, że powietrze to napływa znad Oceanu Atlantyckiego cechuje się ono znaczną wilgotnością. W zimie sprowadza okresowe ocieplenie i odwilże, wzrost zachmurzenia oraz opady atmosferyczne, zaś latem ochłodzenie wraz ze wzrostem zachmurzenia i opadami.
O średnich temperaturach powietrza w pierwszej kolejności decyduje szerokość geograficzna – od niej zależy kąt padania promieni słonecznych na powierzchnię Ziemi i tym samym ogólna ilość docierającego ciepła.
Bardzo ważna jest odległość od morza lub oceanu. Wilgotne powietrze morskie wolniej się nagrzewa i chłodzi w porównaniu z suchym powietrzem lądowym. Na ich temperaturę wpływ ma także podłoże. Woda wolniej od lądu zarówno ogrzewa się, jak i schładza. Dlatego nad morzem latem jest chłodniej, a zimą cieplej niż w głębi lądu.
Kolejnym czynnikiem oddziałującym na temperaturę powietrza jest wysokość bezwzględna. Temperatura obniża się średnio o 0,6°C na każde 100 m wysokości – to dlatego w górach jest na ogół zimniej niż na nizinach.
Średnia roczna temperatura powietrza w Polsce waha się od 6,5°C na Pojezierzu Suwalskim (północno-wschodnia część kraju) do 9°C w zachodniej części. Szczególne warunki klimatyczne panują w górach Karpatach i Sudetach, gdzie temperatura powietrza jest bardzo zróżnicowana i zależy od wysokości bezwzględnej. Spada ona średnio o 0,6°C co do 100 m wysokości. Średnia roczna temperatura powietrza w górach nie przekracza 5°C.
Roczne amplitudy temperatury powietrza rosną od 19°C na zachodzie do 23°C na wschodzie. Jest to wyraźne odzwierciedlenie kontynentalizmu i oceanizmu klimatu.
Zimną wyraźny jest spadek temperatury z zachodu na wschód, izotermy stycznia układają się południkowo.
Latem w zależności od szerokości geograficznej występuje różny dopływ energii słonecznej, obszary na południu Polski otrzymują tej energii więcej, dlatego latem izotermy mają przebieg równoleżnikowy.
Z temperatura powietrza wiąże się długość okresu wegetacyjnego. Jest to czas wzrostu i rozwoju roślin, gdy średnia dobowa temperatura powietrza przekracza 5°C. Okres wegetacyjny w Polsce jest zróżnicowany. Najdłużej trwa w zachodniej części Polski i jest to powyżej 225 dni. Na Większości obszaru kraju trwa 210-220 dni, zaś na północno-wschodnim krańcu Polski - mniej niż 200 dni. Najkrócej trwa w obszarach górskich i jest to 110dni.
Średnia roczna suma opadów atmosferycznych w Polsce wynosi około 600 mm. Większość opadów w naszym kraju przypada na półrocze letnie. Na ich wielkość wpływa wysokość bezwzględna i ukształtowanie terenu oraz kierunek i rodzaj napływających mas powietrza. Najwięcej opadów obserwujemy w górach. Na przykład w Tatrach średnia roczna suma opadów wynosi około 1700 mm a w Karkonoszach - około 1400 mm. Najmniejsze opady występują w Wielkopolsce i na Kujawach (poniżej 500 mm). W pasie pojezierzy suma opadów wynosi około 700 mm. Największa jest na północno- zachodnich stokach wzniesień, znajdujących się na tym obszarze.
Zarówno na mapie, jak i na wykresach klimatycznych wyraźnie widać zwiększone opady na obszarach górskich. Wysokie przeszkody terenowe, jakimi są góry, nie tylko zatrzymują wilgotne masy powietrza, ale również sprzyjają powstawaniu tzw. prądów konwekcyjnych. W prądach tych powietrze ogrzane przy powierzchni Ziemi unosi się ku górze i szybko ochładza, co prowadzi do skroplenia zawartej w nim pary wodnej.
Jest to zmniejszenie ilości opadu na zawietrznej stronie przeszkód terenowych takich jak góry czy lasy. Występuje przy stronie góry, na którą nie wieje wiatr bezpośrednio. Spowodowany jest opadaniem powietrza za przeszkodą oraz jego mniejszą wilgotnością. Przykładem cienia opadowego może być niska suma opadów na Pojezierzu Wielkopolskim, spowodowana zatrzymaniem opadów na wzgórzach Pojezierza Pomorskiego.
Jaki będzie klimat w Polsce w przyszłości i jaka jest niepewność projekcji klimatycznych? Zależy to od bardzo wielu czynników globalnych, wśród których najistotniejszym jest ilość gazów cieplarnianych w atmosferze. Zgodne z wynikami analiz Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu, to gazy cieplarniane odpowiadają za obserwowany w wielu miejscach na świecie wzrost temperatury.
Dane meteorologiczne dla Polski z okresu 1981-2017 pokazują, że średnia roczna temperatura wciąż rośnie. Zwiększa się też liczba dni upalnych, a jednocześnie występuje znaczący spadek liczby dni przymrozkowych i dni mroźnych. Rosnąca temperatura, a dodatkowo częstsze przypadki opadów nawalnych mogą powodować szereg zagrożeń. Znacznie zwiększone tempo parowania wody nawet przy nieznacznie większych opadach może prowadzić do częstszych przypadków suszy, która dotyka nie tylko rolnictwo, ale także wpływa na gospodarkę wodną kraju. Z kolei ulewne, nagłe opady, zwłaszcza na terenie miast, powodują, że nadmiar wody nie odpływa w odpowiednim czasie, a to może prowadzić do powodzi błyskawicznych.
ŹRÓDŁA:
https://geografia.gozych.edu.pl/klimat-polski/
https://klimada2.ios.gov.pl/co-nas-czeka-w-pogodzie/
https://zpe.gov.pl/a/cechy-klimatu-polski/DbdxuNIhI
https://www.na6.pl/geografia/klimat-w-polsce
https://zpe.gov.pl/a/czynniki-ksztaltujace-klimat-polski/DbIZrZd6v