Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Jan Zamoyski - wódz i mąż stanu

oprac. Olga Maruszewska-Tupacz

Jan Zamoyski herbu Jelita

Jan Zamoyski -

Urodzony: 19 marca 1542 r.

Zmarł: 3 czerwca 1605 r.

Żył: 63 lata

Ojciec: Stanisław

Matka: Anna Herburt

Rodzeństwo: Feliks, Anna Elżbieta, Zofia

Żony: Anna Ossolińska, Krystyna Radziwiłłówna, Gryzelda Batory, Barbara Tarnowska

Dzieci: Anna, Zofia, Tomasz

Jan Zamoyski

Jan Zamoyski -

lata nauki

Co to jest herb?

Herb to charakterystyczny znak rodowy, którym wyróżniała się szlachta.

Zadanie dodatkowe: Zapytaj Rodziców, czy Ty również posiadasz swój herb :)

Jeśli tak - narysuj go w zeszycie, jeśli nie - zaprojektuj go dla siebie.

Tutaj masz przykład herbu

Co to jest herb?

herb Jelita

Herb Zamoyskich

Skąd pochodzi ta brzydka nazwa herbu Zamoyskich?

UWAGA!!!

Tylko dla ciekawskich!!! :)

Legenda głosi, że protoplasta rodu Zamoyskich, rycerz Florian Szary, brał udział w bitwie pod Płowcami (1331 rok). Była to pierwsza bitwa polsko-krzyżacka, której Polacy nie przegrali (bitwa nierozstrzygnięta). Sam Florian Szary w bitwie tej został ranny. Jego bok został przebity włóczniami. Król Władysław Łokietek wizytował po bitwie pobojowisko i zobaczył leżącego na polu Floriana, podszedł do niego i zapytał: Rycerzu czy bardzo cierpisz? Florian Szary spojrzał na króla i odpowiedział: To mniej boli niźli zły sąsiad. O co mu chodziło? Otóż Florian Szary miał zatarg ze swoim sąsiadem o kawałek ziemi. Procesował się z nim już bardzo długo więc stwierdził, że woli być ranny w bitwie, ale przyczynić się dzięki temu Ojczyźnie, niż mieć takiego złego sąsiada. Królowi bardzo spodobała się ta odpowiedź i nie dość, że oddał Florianowi tę sporną ziemię, to zmienił mu także herb. Do tej pory rycerz pieczętował się herbem Koźlarogi. Po zmianie, Koźlarogi trafiły do klejnotu, a w nowym herbie znalazły się trzy skrzyżowane złote włócznie, na pamiątkę trzech włóczni, którymi przebito bok rycerza Floriana. Herb nosi nazwę Jelita, na pamiątkę jelit, które wypłynęły z rany rycerza, natomiast dewizą rodu Zamoyskich jest okrzyk „To mniey boli”, od słów wypowiedzianych przez rycerza na pobojowisku.

Jan Zamoyski - zdolny kujon

Mały Janek bardzo lubił się uczyć a do tego był zdolny i nauka przychodziła mu wyjątkowo łatwo. Rodzice wysłali go więc na zagraniczne studia (studiował na uniwersytetach we Francji, Niemczech i Włoszech. Miał zaledwie 13 lat, kiedy wyruszył do zachodniej Europy, aby studiować! Na włoskim uniwersytecie w Padwie został nawet rektorem, czyli osobą, która zarządzała uczelnią. Poznał kilka języków i zdobył tytuł naukowy doktora prawa.

Pierwsze lata w wielkiej polityce

1. Zamoyski był królewskim sekretarzem (pisarzem) na dworze Zygmunta Augusta

Zygmunt August był ostatnim królem z dynastii Jagiellonów, po jego bezpotomnej śmierci w 1572 r. zmieniono zasady obejmowania tronu w Rzeczypospolitej. Do tej pory królem zostawał syn zmarłego króla. Zygmunt August nie miał syna. Króla trzeba było wybrać spośród kilku kandydatów!

Pierwsze lata w polityce

2. Jan Zamoyski poparł jednego z kandydatów na tron Rzeczypospolitej - Henryka Walezego, ale ten ucieka z Polski po kilku miesiącach panowania. Po ucieczce Henryka Walezego,Zamoyski doprowadza do wyboru na króla Stefana Batorego, który zyskał miano najwybitnieszego władcy w dziejach Rzeczypospolitej.

Polityka, polityka

Hetman i kanclerz

Stefan Batory mianował Zamoyskiego najwyższymi urzędami a nawet oddał mu za żonę swoją bratanicę.Jan Zamoyski był zaraz po królu, najwazniejszą osobą w państwie! Po śmierci Batorego (1586r.) część szlachty chciała, żeby to właśnie Zamoyski został królem, ale Jan poparł na ten urząd Zygmunta III Wazę. Współpraca z nowym królem nie była dla Zamoyskiego łatwa. Skłócił się z nim, ale nadal zbrojnie rozszerzałpolskie wpływyna południu. Odniósł wiele zwycięśtw, mi.in. nad wojskami tureckimi.

Hetman to dowódca wojsk w Rzeczypospolitej

Kim był hetman?

Kanclerz to jeden z najwyższych urzędników w Rzeczypospolitej, kierował m.in. polityką zagraniczną państwa.

Kim był kanclerz?

Zamoyski dzięki swojej zaradności stał się wkrótce najbogatszym człowiekiem w Rzeczypospolitej. W 1580 r. Zamoyski założył nowe miasto - Zamość.

Gospodarz i budowniczy

1. Otwórz podręcznik na stronie 106

2. Przyjrzyj się planowi miasta oraz legendzie

3. Przeczytaj tekst źródłowy ze strony 106

4. Odpowiedz ustnie na pytania 1 i 2 ze strony 106

Polecenie

Mąż stanu to wybitny polityk, dyplomata.

Czy znasz jakichś współczesnych mężów stanu?

Kim jest mąż stanu?

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi