Uprawnienia
policjanów i innych służb
Prokuratura
to urząd państwowy, który stoi na straży praworządności oraz czuwa nad ściganiem przestępstw.
Prokuratura
Zadania prokuratury
- prowadzenie lub nadzorowanie postępowania przygotowawczego oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego w sprawach karnych
- wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli zachodzi taka potrzeba
- współdziałanie z organami państwowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymii organizacjami społecznymi w zapobieganiu przestępczości
Double click to edit
Struktura
Urząd prokuratora generalnego jest powiązany ze stanowiskiem Ministra Sprawiedliwości
Obecnie urząd ten sprawuje Zbigniew Ziobro
Prokurator generalny
Policja
umundurowana i uzbrojona formacja powołana do ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, zorganizowana w sposób wojskowy
Policja
Zadania policji
- ochrona życia, ludzi i mienia przed bezprawnymi zamachami, np. obrona obywatela przed atakiem napastnika, przeciewdziałanie kradzieży
- ochrona bezpieczeństwa publicznego, porządku i spokoju w miejscach publicznych, np. reagowanie w przypadku zachowań chuligańskich
- zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom i zjawiskom kryminogennym
- wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców
- nadzór nad strażami gminnymi i innymi formacjami ochronnymi pod kątem zgodności ich działań z prawem
- kontrola przestegania przepisów porządkowych i admistracyjnych w miejscach publicznych
- współdziałanie z policją innych państw oraz policyjnymi organizacjami międzynarodowymi
Zasady stosowania
- policjanci są uprawnieni do stosowania środków przymusu podczas wykonywania swoich zadań
- art.14 ust.3 Ustawy o policji wyraźnie nakazuje policjantom respektowanie godności ludzkiej oraz przestrzeganie i ochronę praw człowieka
- środki przymusu mogą być przez policję stosowane tylko w toku czynności służbowych
- policjant nie ma prawa do stosowania środków przymusu, gdy nie jest na służbie, chyba że pojawi się nagła konieczność
Środki przymusu
Uprawnienia policji
Uprawnienia
Legitymowanie
Legitymowanie
Aby ustalić tożsamość obywatela, policjant może zażądać od niego przedstawienienia odpowiedniego dokumentu. Jeśli legitymowana osoba znajduje się w pojeździe, policjant może żądać opuszczenia go. Obywatel może domagać się wyjaśnienia przyczyny legitymowania oraz podania stopnia, imienia i nazwiska legitymującego , a gdy policjant jest nieumundurowany- okazania legitymacji.
Zatrzymanie
Zatrzymanie
- stwarza w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub mienia
- uzyskała przepustkę z zakładu karnego lub aresztu śledczego i nie powróciła do niego w terminie
- jest podejrzewana o popełnienia przestępstwa
Zatrzymany obywatel ma prawo do:
Prawa zatrzymanego
- wyjaśnienia mu przyczyny zatrzymania oraz podania danych osobowych i stopnia policjanta
- wzniesienia w terminie 7 dni zażalenia na zatrzymanie
- zawiadomienia najbliższej osoby oraz pracodawcy lub szkoły o zatrzymaniu
- nawiązania kontaktu z adwokatem
- nawiązania kontaktu z urzędem konsularnym lub przedstawicielem dyplomatycznym ( jeżeli jest cudzoziemcem)
Przeszukanie
Przeszukanie
- Do przeszukania może dojść tylko na mocy postanowienia prokuratury lub sądu.
- Policja może przeszukiwać pomieszczenia i inne miejsca tylko w celu wykrycia, zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby poderzanej a także znalezienia dowodów w postępowaniu karnym
- Poza nagłymi przypadkami przeszukanie powinno odbyć się w ciągu dnia, miedzy godziną 6.00 a 22.00
Obywatel ma prawo domagać się, aby przeszukanie odbywało się w obecności wskazanego przezeń świadka.
Jeżeli właściciel mieszkania jest nieobecny, przeszukanie powinno odbyć się w obecności innego dorosłego domownika lub sąsiada.
Prawa
Kontrola osobista oraz sprawdzanie zawatrości bagaży i ładunków
Kontrola osobista jest dozwolona, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu karnego. Powinna być wykonywana w miejscu zapewniajacym dyskrecję, poprzez osobę tej samej płci, bez odsłaniania ukrytych powierzchni ciała. Kontrolowany obywatel ma prawo domagac się obecności wskazanego przezeń świadka.
Kontrola osobista i zawartości bagażu
Straż gminna (miejska)
Straż miejska
funkcjonująca w niektórych krajach instytucja powołana w celu utrzymywania porządku publicznego i bezpieczeństwa ludzi, która podlega lokalnemu samorządowi, a nie władzy centralnej.
Strażnicy mają prawo do:
- wydawania poleceń, udzielania pouczeń, zwracania uwagi, ostrzegania lub stosowania innych środków oddziaływania wychowawczego
- w uzasadnionych wypadkach legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości
- zatrzymania osób, które stwarzają zagrożenia dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, i doprowadzenia ich do najbliższej jednostki policji
- przeprowania kontroli osobistej, przeglądania zawartości podręcznych bagaży obywatela- jedynie w wypadku podejrzenia popełnienia czynu karalnego oraz wobec osoby stwarzającej zagrożenie lub osoby nietrzeźwej.
Pracownicy ochrony i służb porządkowych
Ochrona i służby porządkowe
również mają uprawnienia do stosowania środków przymusu. Ich zadaniem jest obrona przed wtargnięciem osób nieuprawnionych na teren obiektów ważnych dla obronności i interesu gospodarczego państwa.
W obiektach mniej ważnych pracują ochroniarze nielicencjonowani o znacznie mniejszym zakresie uprawnień.
Podstawowe prawa licencowanego pracownika ochrony:
- legitymowania osób i ustalenia, czy są one uprawnione do przebywania na chronionym terenie
- wzywania osób nieuprawnionych do przebywania na danym terenie chronionym do jego opuszczenia
- ujęcia osób stwarzających zagrożenie i niezwłocznego przekazania ich policji
- stosowania środów przymusu bezpośredniego w wypadku zagrożenia chronionych dóbr lub dla obrony ludzi przed napaścią
Ochrona na imprezach masowych jest uprawniona do:
Ochrona na imprezach
- legitymowania osób
- przeglądania zawartości bagaży
- sprawdzania uprawnień do przebywania na danym terenie
- wydawania poleceń osobom zakłócającym porządek publiczny lub zachowujących się niezgodnie z regulaminem imprezy
Przekroczenie uprawnień
Naruszenia praw i wolności
Jeżeli uważamy, że funkcjonariusz przekroczył swoje uprawnienia możemy odwołać się do jego zwierzchników
W przypadku policji skragi możemy wnosić w następujący sposób:
- do prowadzącego sprawę prokuratora
- do bezpośredniego zwierzchnika funkcjonariusza
- do kierownika miejscowej jednostki policji
- na adres mailowy Komendy Głównej Policji - skargi.kgp@policja.gov.pl
Skargi na straż miejską można składać do odpowiedniego komendanta straży
Straż miejska
Skargi na licencjonowanego funkcjonariusza ochrony można złożyć do Departamentu Zezwoleń i Koncesji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
Ochrona
W przypadku ochrony w sklepie należy zgłosić się do kierownika lub właściciela sklepu
ochrona w sklepie
Co gdy funkcjonariusz przekroczy swoje uprawnienia?
Konsekwencje
Wrazie poważnego złamania prawa funkcjonariusz możen odpowiadać zarówno za przekroczenie uprawnień jak i popełnienie przestępstwa
W wypadku naruszenia dóbr osobistych, takich jak : nietykalność osobista, mieszkania, godność osobista czy tajemnica kotrespondencji, możemy domagać się odszkodowania.