De systematiek van Hoobroeckx en Haak

De systematiek van Hoobroeckx en Haak

In 6 stappen...

Didactisch vormgeven

het leermiddel krijgt zijn concrete vorm. De blauwdruk – als resultaat van de vorige ontwerpstap – wordt nu didactisch vormgegeven.

De didactische vormgeving heeft volgens Hoobroeckx en Haak (2002) betrekking op drie niveaus:

1. Het totale leermiddel, ofwel het

didactisch concept.

2. De afzonderlijke leersituatie, ofwel het didactische model.

3. De deelactiviteiten

binnen de afzonderlijke leersituaties, ofwel de didactische werkvormen.

Werkwoorden in een leerdoel

Niet ( deze gebruik je beter niet )

Enig inzicht hebben in, kennis hebben van, zich bewust zijn van, een gevoel ontwikkelen voor, kennis maken met, weten, begrijpen, betekenis vatten van.

Wel ( deze gebruik je beter wel )

Berekenen, construeren, uitvoeren, ontwerpen, oplossen, vastleggen, beslissen, verdedigen, beoordelen, opnoemen, het verschil of de gelijkenis aanduiden tussen, ordenen.

Beschrijf deze leerinhoud ( in het leerdoel ) zo concreet mogelijk.

Onderdelen van een leerdoel

Formuleren van leerdoelen

Een optimaal leerdoel bestaat uit vier componenten:

gedrag, inhoud, voorwaarde en prestatie

Welk gedrag je van studenten/leerlingen verlangt ( omdat je een bepaalde activiteit verwacht ) kun je door middel van werkwoorden aangeven:

Als je een idee hebt over de – combinatie van – ordeningsprincipes die bruikbaar kunnen zijn ga je deze bruikbaarheid wegen aan de hand van een aantal criteria:

Samenhang

Authenticiteit

Beleid van een organisatie

Haalbaarheid

Leerstof ordenen

Stap 4

Je gaat de leerdoelen, die samen de leerstof vormen, over je plan verdelen.

Je ordent de leerstof volgens een bepaald ordeningsprincipe.

Als je dat gedaan hebt, is je ontwerp in grote lijnen af.

Verschillende voorbeelden van ordeningsprincipes:

vakdisciplinair, chronologisch, concentrisch, van makkelijk naar moeilijk, van eenvoudig naar complex, realistisch, thematisch, psychologisch, van concreet naar abstract, praktisch en tegenstellingen. Ook een combinatie van ordeningsprincipes is goed mogelijk.

Het formuleren van leerdoelen start bij een inventarisatie van taken en functies van een beroep(sprofiel)

Dit bestaat uit onderdelen:

1. Beroepsprofielen;

2. De kwalificaties;

3. Uitwerking van de kwalificaties;

4. Verantwoording.

Deze eisen geven uiteindelijk weer wat een student moet kunnen als hij/zij op de arbeidsmarkt start. ( en worden verder uitgewerkt en gespecificeerd in indicatoren )

Presentatie mede mogelijk gemaakt door:

Leonie Schepens

&

Annabel Schuurmans

Evalueren

Leerdoelen vaststellen

Leren = het bewerkstellen van een gedragsverandering.

De systematiek van Hoobroeckx en Haak

Vier niveaus waarop geëvalueerd wordt:

Reactieniveau: zijn de betrokkenen tevreden over de vorm van het leermiddel?

Leerniveau: zijn de leerdoelen bereikt?

Gedragsniveau: gedragen de betrokkenen zich zoals in de analyse van gewenst gedrag is voorspeld?

Resultaatniveau: is er sprake van een situatie waarin het probleem is opgelost, in termen van een meetbaar resultaat

Als er leerdoelen zijn kun je daarna beslissingen nemen over bijvoorbeeld:

- de leeractiviteiten die studenten moeten gaan uitvoeren,

- de leerinhouden,

- de onderwijsmiddelen

- de didactische werkvormen

- en de wijze waarop je nagaat of de leeruitkomsten zijn behaald.

RICHTINGGEVEND!

- Ontwikkeld bij

de Vakgroep

Onderwijskunde

- Geschreven voor

competenties binnen

beroepsopleidingen

- 6 stappen vormen

de 'theoretische kapstok'

van de systematiek.

Ontwerpstap 1 Leernoodzaak vaststellen: is het probleem met leren op te lossen?

Ontwerpstap 2 Hoe ziet de oplossing eruit?

Ontwerpstap 3 Leerdoelen vaststellen: welke doelen wil je met je plan bereiken?

Ontwerpstap 4 Leerstof ordenen: je leerdoelen over je plan verdelen.

Ontwerpstap 5 Didactisch vormgeven: het ontwerp handen en voeten geven.

Ontwerpstap 6 Evalueren: 'the proof of the pudding is in the eating'.