Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Sacharydy

Charakterystyczne reakcje:

  • próba Trommera

Do świeżo strąconego osadu wodorotlenku miedzi(II) dodaje się badany roztwór i ogrzewa. W obecności glukozy niebieski osad Cu(OH)2 zmienia barwę na ceglastoczerwoną, wskutek redukcji do Cu2O.

  • próba Tollensa

Do probówki napełnionej niewielką ilością roztworu azotanu srebra należy dodać kilka kropli stężonego roztworu wodorotlenku sodu, a następnie dolewać kroplami roztworu amoniaku, aż do rozpuszczenia się powstałego wcześniej osadu.

Tak przygotowaną probówkę należy umieścić w zlewce z gorącą wodą. Na koniec do probówki dodaje się badany roztwór. Podczas ogrzewania substancji o barwie brunatnej – Ag2O – na ściankach probówki osadza się warstewka metalicznego srebra – lustro srebrowe

Podział

Ze względu na liczbę jednostek cukrowych w cząsteczce, węglowodany dzielą się na:

Związki te, zawierają dwa rodzaje grup finkcyjnych - grupy hydroksylowe (-OH), karbonylowe (ketonowe C=O lub aldehydowe -CHO)

Co to jest?

Glukoza

Glukoza występuje w znacznych ilościach w owocach (szczególnie w winogronach, stąd nazwa – cukier gronowy) i miodzie. W organizmach jest składowana w postaci skrobi u roślin i glikogenu u zwierząt.

Fruktoza

Glukoza:

  • ciało stałe
  • białe
  • krystaliczne
  • ma słodki smak
  • dobrze rozpuszczalne w wodzie
  • ma odczyn obojętny
  • ma właściwości redukujące

W stanie wolnym występuje naturalnie w owocach, miodzie, nektarze kwiatów. Wchodzi w skład sacharozy. Ma taki sam wzór sumaryczny jak glukoza, ale różni się wzorem strukturalnym, czyli ma inną budowę przestrzenną (glukoza i fruktoza są izomerami).

Fruktoza:

  • ciało stałe
  • białe
  • ma słodki smak
  • dobrze rozpuszczalne w wodzie
  • jest środkiem słodzącym osób chorych na cukrzycę
  • ma właściwości redukujące - ulega reakcji Trommera i Tollensa

Monosacharydy

Cukry złożone:

(cukry proste)

Laktoza

Ma taki sam wzór sumaryczny jak sacharoza, jej cząsteczki składają się z fragmentów dwóch cukrów prostych - glukozy i galaktozy. Jest nazywana cukrem mlekowym, ponieważ wchodzi w skłąd mleka ssaków.

Właściwości:

  • substancja stała
  • ma słodki smak, ale jest mniej słodka od sacharozy
  • dobrze rozpuszcza się w wodzie
  • wykazuje właściwości redukujących

Sacharoza

Cząsteczki sacharozy są zbudowane z fragmentów glukozy i fruktozy. Występuje jako cukier buraczany w burakach cukrowych, cukier trzcinowy w trzcinie cukrowej.

Właściwości:

  • ciało stało
  • białe
  • krystaliczne
  • ma słodki smak
  • dobrze rozpuszcza się w wodzie
  • pod wpływem wysokiej temperatury topi się i zmienia barwę na brunatną - karmel
  • nie wykazuje właściwości redukujących
  • pod wpływem kwasu ulega rozbiciu na glukozę i fruktozę

Maltoza

Ma taki sam wzór sumaryczny jak sacharoza, jej cząsteczki składają się z dwóch fragmentów glukozy. Występuje w ziarnach skiełkowanego jęczmienia, tzw słodzie.

Właściwości:

  • substancja stała
  • ma słodki smak, ale jest mniej słodka od sacharozy
  • dobrze rozpuszcza się w wodzie
  • wykazuje właściwości redukujących

Wszystkie cukry proste łatwo się krystalizują i są rozpuszczalne w wodzie.

Skrobia

Składa się kilkuset cząsteczek glukozy, pełniący w roślinach rolę magazynu energii.

Celuloza

Reakcje charakterystyczne:

  • reakcja skrobii z jodem

Inaczej jest nazywana błonnikiem. Jest zbudowana z takich samych fragmentów jak cząsteczki skrobii, ale ich liczba waha się wgranicach od 2500 do 10000 cząsteczek glukozy.

Disacharydy

Właściwości:

  • substancja stała
  • bez zapachu
  • niesłodkie
  • nie rozpuszcza się w wodzie
  • w gorącej wodzie tworzy kleik skrobiowy nazywany potocznie krochmalem
  • ulega rozkładowi pod wpływem kwasów oraz zawartych w ślinie enzymów - produkty pośrednie rozkładu skrobii nazywamy dekstrynami, a produktem końcowym jest glukoza
  • nie ma właściwości redukujących

Właściwości:

  • substancja stała
  • ma strukturę włóknistą
  • bez zapachu
  • nie rozpuszcza się w wodzie ani w innych rozpuszczalnikach organicznych
  • palna, po spaleniu pozostaje szary, kruchy popiół
  • nie ma właściwości redukujących

Podział ze względu na liczbę atomów węgla:

Sacharydy, znane także jako węglowodany, lub cukry

Są substancjami bezwonnymi, bezbarwnymi, na ogół charakteryzują się słodkim smakiem.

  • triozy
  • tetrozy
  • pentozy
  • heksozy
  • heptozy

(dwucukry)

Podział ze względu na rodzaj grupy karbonylowej:

Polisacharydy

  • ketozy (grupę ketonową C=O)
  • aldozy (grupę aldehydową -CHO)

Zbudowane są z reszt 2 cukrów prostych.

Większość disacharydów (z wyjątkiem sacharozy) wykazuje właściwości redukcyjne.

Łańcuchy polisacharydów dzieli się na:

Wzór Strukturalny laktozy

Węglowodany spełniają w organizmach następujące funkcje:

  • Amylozy – łańcuch nierozgałęziony, łatwo rozpuszczalny w wodzie
  • Amylopektyny – łańcuch silnie rozgałęziony, nierozpuszczalny w wodzie.

Do polisacharydów zalicza się: skrobię, glikogen, celulozę, pektynę, chitynę, a także wiele pochodnych cukrów.

Wzór sumaryczny

Wzorem ogólnym sacharydów jest

CnH2nOn,

(gdzie n to liczba atomów węgla)

(Niektóre związki, jak np. Deoksyryboza, nie spełniają tego wzoru)

Funkcje węglowodanów

są to organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu.

-zapasowe – podczas wieloetapowego spalania 1 g glukozy w komórkach wyzwala się 17,2 kJ energii. U roślin magazynem energii jest głównie skrobia i inulina, a u zwierząt oraz ludzi glikogen

-transportowa – u roślin transportową formą cukru jest sacharoza, a u zwierząt oraz ludzi glukoza

-budulcowa (celuloza, chityna (pochodna węglowodanów))

-wchodzą w skład DNA i RNA, stanowią modyfikację niektórych białek.

-hamują krzepnięcie krwi – heparyna

-są materiałem energetycznym (fruktoza) i odżywczym (maltoza, laktoza).

Trioza:

aldehyd D-glicerynowy

Pentoza:

B-D-arabinofuranoza

Tetroza:

B-D-treofuranoza

Heksoza:

β-D-fruktofuranoza

Przyswajalność węglowodanów

Z żywieniowego punktu widzenia węglowodany można podzielić na przyswajalne przez człowieka (np. skrobia, fruktoza) oraz nieprzyswajalne tj. błonnik zwany włóknem pokarmowym. W skład błonnika wchodzą celuloza, pektyny oraz inne nietrawione przez człowieka związki mające korzystny wpływ na pracę układu pokarmowego. Termin cukry lub węglowodany jest potocznie utożsamiany z węglowodanami przyswajalnymi.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi