10 апта

Ғылыми ақпарат – табиғаттың, қоғам мен ойлаудың құбылыстары мен заңдылықтарын адекватты түрде көрсететін және қоғамдық-тарихи тәжірибеде қолданылатын таным процесінде алынған логикалық ақпарат.

Ғылыми ақпаратты іздестіру

Ғылыми зерттеу әрқашанда оларды өңдеу және ғылыми жұмыста пайдалану мақсатында ақпарат көздерін іздеуді талап етеді. Дегенмен, зерттеуші ешбір мәліметті, ешбір мәліметті, фактілерді, ойларды емес, тек өзінің ғылыми ізденіс бағыты үшін ең құнды, өзекті дегенді ғана іздейді. Сондықтан қажетті ақпарат көздерін іздеудің дұрыс әдістемесін қолдану мәселесі өзекті болып қала береді, бұл бір жағынан нәтижелерді алу жылдамдығын, екінші жағынан олардың тереңдігі мен ғалым үшін пайдалылығын қамтамасыз етеді.

Ақпарат көздерін іздеу принциптері

Ақпарат көздерін іздеу кезінде олардың мазмұнына қатысты белгілі бір принциптерді сақтау керек, атап айтқанда:

• өзектілік принципі – ақпарат нақты кез келген уақытта зерттеу объектісінің жағдайын көрсетуі керек;

• сенімділік принципі – аталған нәтиженің ақиқат, ақиқат екендігін дәлелдеу;

• объективтілік принципі – ақпарат объектінің шынайы позициясы мен дамуын дәл көрсетуі керек;

• ақпараттық бірлік принципі, яғни қорытындылардағы қайшылықтар мен бастапқы және алынған мәліметтердің сәйкессіздігі мүмкіндігін жоққа шығаратын ақпаратты осындай көрсеткіштер жүйесінде ұсыну;

Ақпаратты іздеу әдістері – ғылыми тақырыпты игеруге қажетті ақпарат көздерін табуға бағытталған операциялардың жиынтығы.

Ақпаратты іздеу түрлері:

• Библиографиялық – мақала (кітап) атауы, ізі

• Деректі – мақала мәтіні

• Фактальды – сұраққа жауап

• Аналитикалық байланысты шолулар

Ақпаратты іздеу әдістері

Қатты (қатарынан барлық көздерді пайдалану)

таңдаулы ( белгілі бір дереккөз жинағын таңдау, мысалы, күні, авторы, жанры, ұйымы бойынша

Интуитивтік (тәжірибеге негізделген «библиографиялық сезім»)

типологиялық («рецепт» - іздеу тапсырмасы үлгісін әзірлеу)

Индуктивті (бір сілтемеден мәселеге)

дедуктивті (тақырыптың атауынан және жалпы білім жүйесіндегі мәселені түсінуден, қажетті фактілерге жол ашылады – тақырыптық каталогты ұйымдастыру, шолудан мақалаларға дейін)

Библиографиялық анықтамалар әдісі (анықтама ғылыми ақпараттың байланысы мен сабақтастығын көрсетеді)

Абстрактіліден бетонға көтерілу әдісі